Những đoàn tàu bọc thép nổi tiếng trong lịch sử quân đội Liên Xô và Nga

Thực tế, ngay từ đầu Thế kỷ 20, với sự xuất hiện của giao thông đường sắt trên lãnh thổ Nga, các đoàn tàu hỏa bọc thép đã được sử dụng như một loại vũ khí uy lực và hiện đại trong chiến đấu. Nếu trong quá khứ, các đoàn tàu bọc thép chỉ mang súng và pháo, thì ở dưới thời Liên Xô, chúng đã biến trở thành vũ khí cấp chiến lược không có đối trọng ở phương Tây với các đơn vị tên lửa đạn đạo liên lục địa mang đầu đạn hạt nhân. Dưới đây là 3 đoàn tàu bọc thép quân sự nổi tiếng trong lịch sử quân sự của Liên Xô và Nga:

Đoàn tàu bọc thép Khunkhuz

Trước Thế chiến 1, các tướng lĩnh quân sự thời Đế quốc Nga đã nhận ra vai trò và hiệu quả các các đoàn tàu bọc thép, nhất là với quốc gia có lãnh thổ rộng lớn như Nga. Các đoàn tàu bọc thép được vũ trang mạnh mẽ, cơ động cao luôn tạo ra ưu thế hỏa lực hơn so với các đơn vị bộ binh di chuyển bằng phương tiện thô sơ hoặc ngựa kéo.

Đoàn tàu bọc thép Khunkhuz.

Quân đội Sa hoàng Nga đã chế tạo ít nhất 4 đoàn tàu Khunkhuz với mục đích như vậy. Mỗi đoàn đầu được trang bị đầu máy hơi nước Osnovnoi và hai toa vũ trang ở phía trước và sau đoàn tàu. Mỗi một khoang chiến đấu được trang bị 12 súng máy Schwarzlose 8mm thu giữ của quân đội Áo và một bệ pháo 1904-model 76,2mm có thể quay được để tăng hiệu quả hỏa lực. Hai khoang chiến đấu được bọc thép dày 120-160mm giúp kíp điều khiển 94 người bình an, vô sự trước các loại súng bộ binh bắn thẳng.

Quân đội Sa hoàng đã tích cực sử dụng các đoàn tàu Khunkhuz trong Thế chiến 1 cho tới khi rút khỏi chiến tranh sau Cách mạng Tháng 10.

“Bóng ma xanh” trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại

Một trong những đoàn tàu bọc thép nổi tiếng của Hồng quân Liên Xô đã góp phần quan trọng bảo vệ thành phố Sevastopol, tại bán đảo Crimea.

Đoàn tàu có tên gọi tiếng Nga là Zheleznyakov thực sự giống một con quái vật thép với pháo 76mm, 2 súng cối 82mm, 14 súng máy Maxim 7,62mm và 2 súng phòng không 12,7mm được trang bị trên 4 khoang chiến đấu.

Toàn bộ phần thân tàu Zheleznyakov đều được bọc giáp thép dày 30mm, khiến không một loại súng trường nào có thể xuyên thủng và khả năng cơ động tới 50km/giờ trên hệ thống đường sắt tại Sevastopol.

Đoàn tàu Zheleznyakov.

Chính vì hỏa lực và sự cơ động của đoàn tàu Zheleznyakov, phát xít Đức đã đặt biệt danh cho nó là “bóng ma xanh". Đoàn tàu Zheleznyakov có thể bất ngờ xuất hiện, tung các đòn tấn công hỏa lực mạnh mẽ rồi lại nhanh chóng biến mất khiến quân phát xít mất ăn, mất ngủ. Chính các dãy núi và đường hầm xuyên núi tại Crimea đã giúp che giấu cho đoàn tàu Zheleznyakov trước quân phát xít. Tuy nhiên, tới gần cuối chiến tranh, phát xít Đức đã theo dấu đoàn tàu và dùng máy bay ném bom chôn chặt đoàn tàu trong một đoạn hầm ngầm xuyên núi.

Đoàn tàu hạt nhân

Khi nhắc tới các đoàn tàu quân sự của Liên Xô và Nga, sẽ là thiếu sót nếu không nhắc tới đoàn tàu hạt nhân BZhRK hay RT-23 Molodets. Được phát triển từ đầu những năm 1980, tới năm 1987, đoàn tàu hạt nhân đầu tiên được đưa vào trang bị và mang lại thành công trên cả mong đợi của giới chức quân sự Liên Xô.

Đoàn tàu hạt nhân Molodets với hình dáng y hệt các đoàn tàu chở hàng hoạt động không nghỉ trong hệ thống đường sắt quốc gia Liên Xô. Các biện pháp theo dõi của Mỹ và NATO đã bó tay với loại vũ khí này. Cơ quan phân tích ảnh vệ tinh Mỹ không thể tìm ra dấu vết các đoàn tàu hạt nhân Liên Xô bằng ảnh vệ tinh lẫn ảnh quang phổ (tìm dấu vết đồng vị phóng xạ) và nhiều phương pháp khác. Thậm chí, Mỹ đã tính tới kế hoạch triển khai các container hàng trá hình, trong lắp đặt các thiết bị giám sát tinh vi trà trộn vào hệ thống đường sắt Liên Xô để theo dõi “đoàn tàu ICBM”, nhưng cũng "bó tay". Các đoàn tàu hạt nhân được coi là vũ khí chiến lược có tính răn đe không có đối trọng ở Mỹ và phương Tây.

Các khoang chiến đấu mang tên lửa của đoàn tàu hạt nhân RT-23UTTh.

Quân đội Liên Xô và sau này là Liên bang Nga đã triển khai 56 đoàn tàu chở tên lửa RT-23UTTh. Tổ hợp vũ khí “có một không hai” này chỉ bị loại biên vào năm 2007 tuân thủ theo theo Hiệp ước Cắt giảm vũ khí tiến công chiến lược - START II giữa Nga và Mỹ.

Tới năm 2013, Nga quyết định nối lại phát triển phiên bản mới của đoàn tàu hạt nhân với tên mã Barguzin. Mỗi đoàn tàu hạt nhân mới sẽ mang theo 6 ống phóng tên lửa RS-24 Yars cung cấp khả năng tấn công bất kỳ địa điểm nào trên Trái đất. Tuy nhiên, mới đây, Nga đã quyết định dừng quá trình phát triển đoàn tàu hạt nhân Barguzin để dành nguồn lực triển khai vũ khí siêu vượt âm Avangard mới.