Những khẩu súng trường tốt nhất trong tay đặc nhiệm Spetsnaz của Nga

Khẩu VSS Vintorez trong tay người lính ngoài cùng bên trái.

Các nhà thiết kế Liên Xô nhận ra họ buộc phải bắt kịp. Họ cải tiến đạn AK-74 bằng cách thêm một lõi thép cứng. Trong khi việc này cung cấp một giải pháp nhanh chóng cho quân đội tiền tuyến, Liên Xô vẫn cần đến một hệ thống vũ khí mới cho lực lượng trinh sát và đặc nhiệm. Các yêu cầu tương tự nhau: xuyên thủng áo giáp của lính NATO, cộng với một điểm khác biệt quan trọng – tiếng nổ phải nhỏ tối đa.

Những gì các nhà thiết kế vũ khí Liên Xô nghĩ ra là hai khẩu súng trường có vẻ ngoài kỳ lạ nhưng có khả năng giảm thanh chết người: đó là các khẩu VSS Vintorez và AS Val. Họ súng trường này khá độc đáo. Cả hai đều đã được cấp cho các lực lượng đặc biệt, đơn vị tình báo và một số cơ quan an ninh của Nga. VSS Vintorez có bộ khung bằng gỗ, hơi giống với súng trường bắn tỉa SVD. AS Val cũng như vậy, nhưng có báng súng thép có thể gấp lại.

Mặc dù bộ giảm thanh có thể tháo rời, nhưng người ta nói không nên vận hành mà không có, vì khí nóng thoát ra từ nòng súng có thể gây hại cho người bắn. Ngoài ra, ống ngắm bằng sắt kiểu AK được lắp trực tiếp vào ống giảm thanh, vì vậy việc bắn mà không có ống giảm thanh sẽ không thực tế. Nhưng những khẩu súng trường đáng gờm này sẽ được trang bị gì? Không có kho đạn hiện có nào của Liên Xô lúc đó đáp ứng được yêu cầu.

Một loại đạn mới cần được phát triển. Nhà máy vũ khí Tula - do vua Pyotr Đại đế thành lập năm 1712 - đã hoàn thành nhiệm vụ. Nhóm thiết kế tại Tula đã cân nhắc kỹ lưỡng sự cân bằng giữa các thiết kế đạn dược cũ và một thứ hoàn toàn mới. Cuối cùng, họ quyết định chọn một loại đạn đã được phát triển sau Chiến tranh thế giới thứ hai, nhưng bị loại bỏ để chuyển sang loại đạn mạnh hơn: đạn cận âm 9x39mm. Vì 9x39mm là đạn cận âm nên nó di chuyển chậm hơn tốc độ âm thanh - do đó không bao giờ phá vỡ bức tường âm thanh.

Do viên đạn không tạo ra âm thanh bùng nổ sau khi rời nòng, nên nó nổ nhỏ hơn đáng kể so với hầu hết các loại đạn khác. Kết hợp với những ống hãm thanh khổng lồ, cả súng Vintorez và Val đều bắn cực kỳ yên tĩnh. Nếu bạn đã từng thắc mắc rằng tiếng bắn sẽ như thế nào mà không có tiếng "tạch" của một tiếng súng, thì đừng tìm đâu xa. Là một loại đạn cận âm, nó không có quỹ đạo phẳng, phần nào hạn chế ứng dụng bên ngoài các hoạt động trinh sát hoặc đặc nhiệm.

Tầm bắn hiệu quả tối đa chỉ là 400 mét, phù hợp nhất cho các cuộc ám sát vào ban đêm hoặc cho các đội trinh sát di chuyển lặng lẽ sau phòng tuyến của NATO. Tuy nhiên, đạn có sức công phá lớn - gần gấp đôi đạn 7,62x39mm của AK-47. Một số biến thể của loại đạn này đã được thiết kế, nhưng nguy hiểm nhất là loại có lõi thép có thể xuyên qua tối đa 10mm thép.

Mặc dù được xuất xưởng từ cuối những năm 1980, súng trường VSS Vintorez và AS Val đã hiện diện trong quân đội Liên Xô và vẫn còn phục vụ trong quân đội Nga ngày nay. Cả hai loại súng trường đều đã hoạt động bên ngoài lãnh thổ Nga, đặc biệt là ở Gruzia, Syria, vùng Donbass của Ukraine và Crimea.

Các nhà chức trách Ukraine đã sử dụng một khẩu VSS Vintorez bị thu giữ vào năm 2015 để làm bằng chứng về sự tham gia của Nga ở Donbass. Súng trường VSS Vintorez và AS Val là những ví dụ tuyệt vời về hai yêu cầu hoạt động khác nhau - khả năng xuyên giáp và khả năng trấn áp kết hợp. Việc chúng vẫn được tin dùng cho đến ngày nay là một minh chứng cho chất lượng của chúng và cho thấy chúng sẽ tiếp tục được Nga sử dụng trong một thời gian tới.