Sức mạnh tiêm - cường kích huấn luyện Yak-130

Năm 1993, phòng thiết kế Yakovlev do thiếu ngân quỹ buộc phải tìm kiếm đối tác bên ngoài dù Không quân Nga vẫn chủ trương tiếp tục phát triển chương trình Yak-130. Và họ đã hợp tác với nhà sản xuất Aermacchi của Ý. Chiếc Yak-130D bắt đầu cất cánh từ ngày 25/4/1996.

Nhưng đến năm 2000, liên doanh đổ bể, nhà thầu Ý rời bỏ dự án. Người Ý trả cho công ty Nga 77 triệu USD để có được tài liệu kỹ thuật và họ phát triển phiên bản của riêng mình là chiếc Alenia Aermacchi M-346 Master, sau đó phục vụ trong không quân một số nước phương Tây và rất có thể tiếp theo sẽ là Mỹ.

Công ty Yakovlev tiếp tục phát triển tiêm kích Yak-130 cho thị trường Nga và cuối cùng đánh bại chiếc MiG-AT vào ngày 16/4/2002, khi nó được chọn làm máy bay huấn luyện của không quân Nga.

Máy bay được biên chế vào không quân Nga từ năm 2010 và đã được xuất khẩu từ năm 2011 tới nhiều quốc gia. Nga hiện có 95 chiếc trong khi Belarus có 8. Algeria và Bangladesh mỗi nước có 16 chiếc, Myanmar có 12 và đang đặt thêm 6 chiếc. Syria đã đặt hàng 26 Yak-130 nhưng chưa rõ đã nhận hàng chưa.

Theo National Interest, tạp chí của Mỹ, xét về khí động học thuần túy, Yak-130 có vẻ không nhanh nhẹn bằng phiên bản của Ý (được trang bị động cơ tiên tiến Honeywell F124-GA-200 của châu Âu, nhẹ hơn, linh hoạt hơn). Tuy nhiên, xét về tổng thể, Yak-130 vượt trội và có thể giả lập hoạt động của tiêm kích thế hệ 4-5 cho các học viên phi công làm quen.

Phiên bản của người Nga có thể duy trì đường bay ổn định ở nhiều góc tấn lên tới 35%, năng lực tương đương các tiêm kích MiG -29, Su-30 và thậm chí là các loại máy bay phương Tây như F/A-18E/F Super Hornet. Máy bay còn đạt tỷ lệ lực đẩy/trọng lượng ở mức 0,8, giúp máy bay duy trì khi lực G (là một lực ảo dạngquán tínhdùng để giải thíchgia tốctương đốicủa mộtvậtkhi đổi hướng hoặc thay đổitốc độso với khirơi tự do) ở mức cao, tốc độ leo cao lớn…

Các tính năng của Yak-130 khiến nó được coi là một tiêm-cường kích hạng nhẹ giá rẻ. Máy bay Yak-130 có 9 mấu cứng treo vũ khí, có thể mang tới 3 tấn vũ khí các loại, trong đó có tên lửa không đối không, bom hay giàn phóng rocket. Trong số các vũ khí của máy bay Yak-130, có bom dẫn đường chính xác KAB-500 và tên lửa không đối không R-73E tấn công ngoài tầm nhìn.