Tại sao Anh lại chọn tự nâng cấp xe cũ thay vì mua xe tăng Đức?

Quân đội Anh sẽ nâng cấp 65% số xe tăng Challenger 2 của họ lên chuẩn Challenger 3, loại bỏ 35% còn lại; tập trung nhiều nguồn lực hơn cho không gian mạng và hải quân. Challenger 3 không phải là một thiết kế xe tăng hoàn toàn mới, mà là một gói nâng cấp các xe tăng Challenger 2 hiện có để đáp ứng các đòi hỏi ngày càng cao của chiến tranh hiện đại. Điều này sẽ khiến nước Anh chỉ có 148 xe tăng, và trở thành một trong những nước có lực lượng xe tăng khiêm tốn nhất của NATO.

Việc cải tiến cho Challenger 2 sẽ tiêu tốn 800 triệu bảng Anh (1 tỷ USD) cho 148 xe tăng đang có trong trang bị, hoặc 5,4 triệu bảng Anh (6,6 triệu USD) cho mỗi xe tăng, bao gồm tích hợp một khẩu pháo nòng trơn mới để thay thế khẩu pháo cũ hơn, một tháp pháo số hóa, cải thiện tầm nhìn và nâng cấp vỏ giáp bảo vệ, động cơ…

Theo nhiều chuyên gia, mặc dù Leopard 2 của Đức có lợi thế là vẫn đang trong quá trình sản xuất và được đầu tư nhiều hơn cho nghiên cứu và phát triển để liên tục nâng cấp thiết kế của nó, việc tiếp tục đầu tư vào Challenger có nhiều lợi thế đáng chú ý so với việc mua một thiết kế “đã có sẵn” của Đức.

Challenger 2 đã có những thành công xuất khẩu hạn chế, và khoảng 40 chiếc hiện đang được Quân đội Hoàng gia Oman vận hành. Gói nâng cấp Challenger 3 có khả năng sẽ được bán cho Oman, quốc gia từ lâu đã trở thành khách hàng hàng đầu mua vũ khí của Anh. Số lượng lớn các xe tăng Challenger 2 của Anh đang được cất giữ có thể được tân trang và nâng cấp lên tiêu chuẩn Challenger 3 để xuất khẩu cho bất kỳ đối tác nào quan tâm.

Chi phí và gánh nặng của việc từ bỏ Challenger và sử dụng một mẫu tăng nước ngoài cũng sẽ rất lớn, buộc Quân đội Anh không chỉ phải đào tạo lại, bao gồm cả kíp xe cũng như các đội bảo dưỡng. Nó cũng sẽ buộc quân đội xứ sương mù phải loại bỏ tất cả các cơ sở hạ tầng bảo trì hiện có và tìm nguồn cung cấp phụ tùng thay thế từ nước ngoài, và do đó chấm dứt ngành công nghiệp phụ tùng trong nước.

Chi phí mua Leopard 2 mới cũng sẽ cao hơn đáng kể so với 5,4 triệu bảng Anh (6,6 triệu USD) là chi phí của gói nâng cấp Challenger 3 cho mỗi xe. Một trong những hạn chế rõ ràng nhất của việc chuyển sang Leopard 2 là mất uy tín với tư cách là một nhà sản xuất xe tăng lớn, với việc Anh đã phát minh và là quốc gia đầu tiên sử dụng xe tăng trong chiến đấu, đồng nghĩa với việc nước này mất ngành thế mạnh.

Cũng cần phải lưu ý rằng, Leopard 2 có thiết kế cũ hơn nhiều so với Challenger 2, và lần đầu tiên được đưa vào phục vụ 20 năm trước - vào năm 1979, cũ hơn so với Challenger 1 đã nghỉ hưu được đưa vào hoạt động vào năm 1983. Trong khi Leopard 2 là xe tăng nhanh hơn và cơ động hơn, Challenger 2 được coi là có lớp giáp bảo vệ tốt hơn nhiều - mặc dù điều này giảm dần theo thời gian khi xe tăng Đức được nâng cấp liên tục.

Challenger 2 là lớp xe tăng hiện đại nhất của phương Tây và được đưa vào trang bị từ năm 1998, mặc dù vấn đề thiếu pháo nòng trơn làm giảm tiềm năng xuất khẩu của nó, kết hợp với quy mô tương đối nhỏ của các đơn vị xe tăng Anh có nghĩa là nó sẽ được ngừng sản xuất sớm hơn nhiều so với Leopard 2. Với chiếc Leopard 2 hơn 40 năm tuổi, Đức hiện đang đầu tư phát triển một chiếc kế nhiệm, việc Anh đầu tư vào việc mua lại thiết kế cũ của Đức được cho là sẽ không phải là một lựa chọn hợp lý.

Hơn nữa, điều quan trọng cần cân nhắc là nếu Anh thực sự cần thay thế Challenger 2 bằng thiết kế của nước ngoài, Leopard 2 sẽ không hẵn là sự lựa chọn tốt nhất - không chỉ về khả năng mà còn vì lý do chính trị. Khi Anh tìm cách củng cố mối quan hệ với các nền kinh tế phát triển bên ngoài châu Âu sau khi rời Liên minh châu Âu, lựa chọn tốt hơn có thể là K2 Black Panther của Hàn Quốc, được phát triển sau Leopard 2 vài thập kỷ và thường được coi là có uy lực hơn nhiều.

Chương trình xe tăng thế hệ tiếp theo hợp tác với Nhật Bản, hoặc thậm chí mua xe tăng M1 Abrams của Mỹ với một số cải tiến trong nước, cuối cùng có thể đã được chứng minh là hợp lý hơn so với việc mua Leopard 2. Việc nâng cấp Challenger 2 tạo ra giải pháp chi phí thấp để hiện đại hóa các đơn vị thiết giáp trong khi tránh những khó khăn khi chuyển sang một loại phương tiện hoàn toàn mới, đồng thời, bảo tồn ngành công nghiệp vũ khí trong nước cho các chương trình tiềm năng hơn trong tương lai./.