Thổ Nhĩ Kỳ ra tay khi chương trình F-35 gặp khó

Theo kênh 24TV, Bộ trưởng Công nghiệp Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Ismail Demir thông báo, các doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục làm việc trong chương trình phát triển máy bay chiến đấu F-35.

Tiêm kích F-35.

Tuyên bố trên được vị trưởng đoàn này đưa ra khi nói về kế hoạch vận hành hệ thống S-400 mua từ Nga.

"Hệ thống S-400 đã sẵn sàng được sử dụng, mọi công tác chuẩn bị đã hoàn thành và quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ quyết định thời điểm vận hành mà không chịu sự chi phối từ bên nào.

Cùng với đó, các doanh nghiệp của Thổ tham gia chuỗi cung ứng cho quá trình sản xuất tiêm kích F-35. Đây là quyết định có ý nghĩa sống còn với cả chương trình F-35 vào lúc này", vị bộ trưởng này nói.

Quyết định của phía Ankara được cho là khá bất ngờ bởi trước đó, Mỹ từng nhiều lần tuyên bố loại Thổ khỏi chuỗi cung ứng trong quá trình sản xuất F-35. Mọi chuyện đã rõ ràng hơn khi ông Demir nói rằng, hy vọng quyết định của Thổ sẽ có tác động tích cực trong việc nối lại chuyển giao F-35 từ Mỹ.

Được biết, ngay trước khi Ankara tuyên bố tiếp tục tham gia sản xuất F-35, Mỹ đã 2 lần công bố ngừng sản xuất dòng chiến đấu cơ này do có liên quan đến các yếu tố kỹ thuật chưa thể hoàn thiện và thiếu nghiêm trọng những linh kiện vốn được cung cấp bởi Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong bản báo cáo vừa được công bố bởi Văn phòng Trách nhiệm giải trình chính phủ Mỹ (GAO) đã thừa nhận, thiếu linh kiện Thổ Nhĩ Kỳ là vấn đề nghiêm trọng với cả chương trình F-35.

Việc loại bỏ toàn bộ linh kiện do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về chuỗi cung ứng vốn đề không thực sự tốt của cả chương trình máy bay F-35. Số lượng linh kiện giao muộn tăng lên đến 60% so với trước đây.

Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ hoàn thành và chuyển giao máy bay. Cùng với đó, nó cũng tác động không nhỏ đến quá trình bảo dưỡng và thay thế linh kiện với những chiếc F-35 đang vận hành.

Cơ quan này thừa nhận thêm rằng, dù các nhà thầu khác được lựa chọn để thay thế Thổ Nhĩ Kỳ đã rất nỗ lực nhưng sẽ còn lâu mới đạt được khả năng giao hàng ổn định như nguồn cung từ Thổ như trước đây.

Hồi đầu năm 2020, Bộ Quốc phòng Mỹ tuyên bố trước tháng 3/2020, Washington sẽ loại bỏ toàn bộ linh kiện do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất ra khỏi máy bay F-35, nhà thầu Lockheed Martin và tập đoàn Hewlett-Packard sẽ phụ trách việc loại bỏ toàn bộ linh kiện do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất.

Điều này có nghĩa là thời điểm cuối cùng những linh kiện và bộ phận của F-35 do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất chỉ được sử dụng đến hết tháng 3/2020. Sau đó, những linh kiện này sẽ được thay thế bằng nguồn cung cấp khác.

Thông báo của Mỹ đã khiến nhiều người bất ngờ bởi trước đó, chính nhà sản xuất F-35 đã phải thừa nhận, việc loại bỏ những liên quan của Ankara trong việc sản xuất F-35 nhanh nhất cũng phải kết thúc vào cuối năm 2020.

Để hất cẳng Thổ Nhĩ Kỳ, Lockheed Martin và Bộ Quốc phòng Mỹ ký vào bản hợp đồng trị giá hơn 2,4 tỷ USD mua loạt linh kiện thay thế phục vụ việc phát triển tiêm kích tàng hình F-35. Sở dĩ dẫn đến tình trạng trên là do Washington loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình máy bay thế hệ 5 nhằm đáp trả việc Ankara mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga.

Khi đòn trả đũa này chưa làm tổn hại nhiều tới Ankara thì Lầu Năm góc đã gặp rắc rối khi các phi đội máy bay F-35 đang hoạt động không bảo đảm khả năng sẵn sàng chiến đấu vì thiếu các linh kiện và phụ tùng quan trọng của các nhà thầu Thổ. Cùng với đó việc sản xuất mới cũng không thể thực hiện.

Nhưngvới việc Ankara sẽ tiếp tục tham gia chuỗi cung ứng được coi là vị cứu tinh cho cả chương trình F-35 vào lúc này.