Tình thế của Nga và Ukraine tại mặt trận “nóng hơn cả Bakhmut”

Các lực lượng của Nga ngày 22/5 đã tiến gần trung tâm Vovchansk - một thị trấn ở Đông Bắc Ukraine mà họ đã tấn công trong 10 ngày qua như một phần của cuộc tấn công mới vào khu vực này.

Roman Semenukha, Phó lãnh đạo chính quyền quân sự khu vực Kharkov cho biết ngày 20/5, các lực lượng của Ukraine đã mất khoảng 40% thị trấn sau khi quân đội Nga tiến công từ phía Bắc.

Bản đồ chiến trường nguồn mở do các nhóm độc lập thu thập cũng cho thấy Nga hiện kiểm soát phần phía Bắc của thị trấn.

Pháo binh Ukraine khai hỏa nhằm vào các vị trí của Nga ở thị trấn Vovchansk. Ảnh: New York Times

Vovchansk, nằm cách biên giới Nga chỉ 8km đã trở thành mục tiêu chính trong cuộc tấn công mới của Moscow. Cả các quan chức Mỹ và Tổng thống Vladimir Putin đều khẳng định cuộc tấn công trên là một phần trong nỗ lực thiết lập một vùng đệm.

Mục đích này theo các nhà phân tích và chuyên gia là nhằm đẩy các lực lượng của Ukraine khỏi khu vực biên giới nhằm ngăn cản Kiev nhắm vào các thị trấn và thành phố của Nga bằng các hệ thống pháo.

"Các lực lượng của Nga sẽ cố gắng tiến xa hơn trong những tuần tới và cố gắng vạch ra một vùng đệm dọc biên giới Ukraine", Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd J. Austin cho hay ngày 20/5 trong cuộc họp với các đối tác phương Tây khác của Ukraine.

Các lực lượng của Nga đã kiểm soát nhiều thành phố trong khu vực Kharkov nhưng vẫn chưa giành được thủ phủ của khu vực này khi tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vào cuối tháng 2/2022, trước khi Ukraine tuyên bố đẩy lùi lực lượng này vào tháng 5/2023.

Nỗ lực của Moscow nhằm giành được Kharkov diễn ra giữa bối cảnh phương Tây chia rẽ về cách thức hỗ trợ Ukraine cũng như tình trạng thiếu nhân lực và đạn dược của Kiev.

Các lực lượng của Nga cũng di chuyển về phía Tây Vovchansk và tiến thêm vào 8km lãnh thổ Ukraine kiểm soát ở ngay phía Bắc Kharkov. Hiện nay, Moscow kiểm soát hơn 180km vuông lãnh thổ trong khu vực này – đánh dấu thành quả lớn nhất kể từ cuối năm 2022.

Các quan chức Ukraine trong những ngày gần đây cho biết tình hình trong khu vực đã ổn định nhớ việc tái triển khai khẩn cấp các đơn vị của Ukraine nhằm làm chậm cuộc tiến công của Nga.

Tuy nhiên, Tổng thống Volodymyr Zelensky cảnh báo trong một cuộc trả lời phỏng vấn với AFP rằng các cuộc tấn công này có lẽ là "đợt đầu tiên" trong một cuộc tấn công lớn hơn được thiết kế để kéo căng quân đội Ukraine đang bị áp đảo về lực lượng và pháo binh.

Quân đội Ukraine cảnh báo, Nga có thể mở một mặt trận mới xa hơn ở phía Bắc Kharkov theo hướng thành phố Sumy. Các quan chức nhận định, Nga đang tập trung lực lượng dọc biên giới và tiến hành các chiến dịch bắn phá cũng như trinh sát ở khu vực này.

Tướng Kyrylo Budanov, Người đứng đầu cơ quan tình báo quân sự Ukraine tuần trước nhận định với New York Times rằng dự kiến các lực lượng của Nga sẽ tiến hành một cuộc tấn công mạnh mẽ theo hướng Sumy sau khi tăng cường các cuộc tấn công ở Kharkov.

Hiện nay, quân đội Nga dường như quyết tâm giành được Vovchansk. Họ đã tấn công dồn dập vào thành phố này trong nhiều ngày qua bằng các vũ khí dẫn đường như bom lượn có thể mang hàng trăm kg chất nổ, các quan chức Ukraine cho hay.

Sau khi tiếp cận ngoại ô của thị trấn trong những ngày đầu tiên của cuộc tấn công cách đây 10 ngày, các lực lượng của Nga từ từ tiến vào trong và giao tranh trên đường phố với quân đội Ukraine.

Oleh Syniehubov, Người đứng đầu chính quyền quân sự khu vực Kharkov ngày 20/5 cho biết tiền tuyến ở Vovchansk hiện chạy dọc theo sông Vovcha, chia cắt phần phía Bắc của thành phố với phần còn lại.

"Các binh lính của chúng tôi đang cố gắng giành lại từng ngôi nhà và từng con đường", ông Oleh Syniehubov nói.

Quân đội Nga cũng tiến hành các cuộc tấn công vào những cây cầu dọc sông chạy về phía Nam trong nỗ lực làm gián đoạn các tuyến hậu cần của Ukraine trong khu vực.

"Vovchansk là khu vực lớn nhất gần biên giới sẽ cung cấp cho Nga địa điểm triển khai lực lượng để chuẩn bị và tiến hành giai đoạn thứ hai của chiến dịch tấn công", Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Washington đánh giá cuối tuần trước.

David Silbey, Giáo sư lịch sử tại Đại học Cornell nhận định với Newsweek: "Nếu Nga xoay xở giành được Kharkov hoặc ít nhất là tuyến đường vòng quanh nó, điều này sẽ giúp họ tiếp cận mạng lưới đường bộ vào trung tâm Ukraine và chia cắt các lực lượng của Kiev ở phía Đông khỏi tuyến tiếp tế thuận lợi'.

Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock cho rằng, tình hình ở Ukraine một lần nữa xấu đi nghiêm trọng do các cuộc không kích nhằm vào các cơ sở hạ tâng và cuộc tấn công dữ dội vào Kharkov".

Trong khi đó, các binh lính Ukraine đang giao tranh gần Vovchansk tiết lộ, tình hình hiện nay tại đây còn nóng hơn cả Bakhmut nhưng họ đã có đạn pháo để chiến đấu.

"Giao tranh diễn ra ngày đêm, bộ binh của họ liên tục tiến công và chúng tôi không ngừng đáp trả. Chúng tôi từng chiến đấu ở Bakhmut và giờ được chuyển đến đây. Mặt trận này nóng hơn nhiều. Chúng tôi từng không có đạn pháo nhưng ít nhất thì bây giờ đã có, phương Tây đang bắt đầu vận chuyển chúng. Chúng tôi đã có phương tiện để chiến đấu", Pavlo - pháo thủ thuộc Lữ đoàn Tấn công 92 của Ukraine nói.