Trung Quốc tính chuyện phóng vũ khí hạt nhân từ tàu cao tốc: Khả thi hay "viễn tưởng"?

Kế hoạch thử tên lửa hạt nhân từ hệ thống đường sắt tàu cao tốc nhằm giúp kho vũ khí hạt nhân của Trung Quốc trở nên cơ động hơn và khó bị đánh chặn cũng như phá hủy.

Trung Quốc đang xem xét việc phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) có đầu đạn hạt nhân từ các tàu cao tốc được thiết kế đặc biệt có thể vận chuyển kho vũ khí hạt nhân của mình trên khắp vùng rộng lớn của đất nước.

Mục tiêu của Bắc Kinh là khiến chúng khó bị đánh chặn và tiêu diệt.

Một trong nhiều tàu cao tốc của Trung Quốc. Ảnh: Wiki

Tàu cao tốc tại Trung Quốc có thể đạt vận tốc lên tới 350 km/h. Một đoàn tàu cũng rất dài, liên kết 16 toa với mỗi toa chứa tải trọng lên tới 60 tấn.

Tính đến năm 2022, Trung Quốc có 37.000 km đường sắt cao tốc, có khả năng tạo tính cơ động và sống sót tuyệt vời cho kho vũ khí hạt nhân trên đường sắt của nước này.

Theo Giáo sư Yin Zihong, Phó Giáo sư chuyên về kỹ thuật dân dụng thuộc Đại học Giao thông Tây Nam ở Thành Đô, chuyên phụ trách chính trong dự án nghiên cứu quốc gia, cho biết, một ICBM hiện đại có thể nằm gọn trong một toa tàu.

Nhưng khi phóng tên lửa, lực đẩy được tạo ra từ 2-4 lần sức tải tối đa của tàu, có thể tác động xuống đường ray và có khả năng phá hủy cơ sở hạ tầng.

Trong khi các đoàn tàu được sửa đổi có thể chịu được các lực phóng này, sức căng khi phóng sẽ truyền xuống đường ray và các cơ sở hạ tầng hỗ trợ khác, gây mất an toàn và không thể sử dụng được.

Lực mạnh tạo ra từ vụ phóng ICBM có thể xuyên sâu tới 8m dưới lòng đất và ngay cả các đường sắt hạng nặng cũng phải được gia cố đáng kể để có thể sống sót sau một vụ phóng tên lửaột vụ phóng tên lửa.

Tuy nhiên, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí được đánh giá ngang hàng của Đại học Tây Nam Jiaotong tuần trước cho rằng, đối với đường sắt cao tốc được xây dựng cố định trên bê tông và không cần sỏi đá làm vùng đệm, việc gia cố sức mạnh để phù hợp cho một vụ phóng tên lửa là không cần thiết.

Nguyên nhân là vì phần lớn thiệt hại sẽ chỉ tập trung vào các khu vực nông của cơ sở hạ tầng đường sắt có thể dễ dàng bị phát hiện và sửa chữa.

Ngoài ra, hoạt động cực nhanh của đường sắt tốc độ cao đòi hỏi chúng phải được xây dựng chắc chắn hơn đường sắt tiêu chuẩn, với một số đường sắt tốc độ cao ở Trung Quốc có nền móng sâu tới 60m.

Vào tháng 12/2016, Trung Quốc đã thử nghiệm phiên bản di động trên đường sắt của ICBM DF-41, với một thử nghiệm "phóng lạnh" đẩy tên lửa ra khỏi ống chứa đường sắt bằng khí điều áp mà động cơ tên lửa không được bắn.

Kho dự trữ hạt nhân của Trung Quốc đang tăng lên nhanh chóng. Ảnh: iStock

Điều này trái ngược với một cuộc thử nghiệm đầy đủ trong đó động cơ tên lửa sẽ bốc cháy chưa đến 1 giây sau khi rời bệ phóng.

Quá trình thử nghiệm có thể nhằm kiểm tra khả năng tương thích của hệ thống bệ phóng với toa tàu của nó.

Tên lửa DF-41 là ICBM nặng 80 tấn mang nhiều đầu đạn hạt nhân với tầm bắn lên tới 15.000 km. DF-41 dài 20 m và rộng 2 m trong khi một toa tàu cao tốc điển hình của Trung Quốc dài khoảng 27 m và đường kính khoảng 3 m.

Các tên lửa phóng từ đường sắt này cũng có thể được nâng cấp với các phương tiện lướt siêu thanh, điều này có thể khiến việc đánh chặn vũ khí càng khó khăn.

Có khả thi?

Dự án tàu điện ngầm của Trung Quốc là biểu tượng của chiến lược kết hợp quân sự-dân sự, nhằm thúc đẩy chính sách chia sẻ nguồn lực và hợp tác trong nghiên cứu và ứng dụng, đồng thời đảm bảo sự phối hợp cùng có lợi trong xây dựng kinh tế và quốc phòng.

Điều đó cho thấy, Trung Quốc có thể đang kết hợp mạng lưới đường sắt cao tốc thương mại với vũ khí hạt nhân để tăng lợi thế chiến thuật và hoạt động cho kho vũ khí trên bộ.

Vì chúng có thể được che chắn dễ dàng hơn khỏi sự giám sát của kẻ thù so với các bệ phóng trên xe tải và ít bị tổn thương hơn với điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

Trong một kịch bản khủng hoảng, tình báo Mỹ sẽ phải gặp nhiều khó khăn để xác định chính xác vũ khí hạt nhân trên đường sắt của Trung Quốc và phân biệt chúng với những loại hàng khác được chuyên chở đi khắp vùng đất khổng lồ của Trung Quốc.

Bất chấp những ưu điểm này, vũ khí hạt nhân trên hệ thống đường sắt có những hạn chế. Đầu tiên, chúng có khả năng dễ bị tấn công khủng bố, có thể đòi hỏi các thủ tục an ninh tốn kém và quy mô.

Cung cấp một đơn vị hạt nhân di động và phát triển năng lực hậu cần của nó cũng như có thể chứng tỏ là rất tốn kém.

Ý tưởng về tàu hỏa mang vũ khí hạt nhân, còn có biệt danh là đoàn tàu “ngày tận thế” có từ thời Chiến tranh Lạnh, dựa trên ý tưởng đơn giản rằng, một hệ thống phân phối hạt nhân đang di chuyển khó bị tấn công phủ đầu hơn rất nhiều.

Mặc dù đây là nguyên tắc chính của tàu ngầm tên lửa đạn đạo vì chúng rất khó theo dõi khi ở ngoài biển, nhưng ý tưởng này cũng có thể được áp dụng cho vũ khí hạt nhân trên đất liền.

Vũ khí hạt nhân trên đường sắt có thể được che giấu bằng cách hòa vào giao thông đường sắt dân dụng hoặc các cơ sở ngầm khi chúng liên tục di chuyển.

Mặc dù một cuộc tấn công phủ đầu có thể phá hủy một số đoàn tàu vũ trang hạt nhân này, nhưng rất khó có khả năng xảy ra một cuộc tấn công như vậy.

Liên Xô bắt đầu nghiên cứu ICBM di động trên đường sắt từ những năm 1960, nhưng tiến độ còn chậm và các hệ thống chức năng đầu tiên vẫn chưa được đưa vào sử dụng cho đến những năm 1980.