Xe tăng cận vệ hạng nặng T-10 xuất hiện ở Liên Xô như thế nào?

Khái niệm về phương tiện chiến đấu này (khi đó gọi là IS-5) được trình bày bởi nhà thiết kế Joseph Kotin vào năm 1944. Tuy nhiên lãnh đạo Bộ Quốc phòng đã nghiêng về các mẫu đầy hứa hẹn khác là IS-6 và IS-7.

Nhưng sau một vài năm họ quyết định từ bỏ chúng, quân đội quay trở lại sản phẩm của Kotin, vào cuối những năm 1940, quá trình hoàn thiện bắt đầu diễn ra với tên gọi IS-8. Sau cái chết của Stalin, tên cuối cùng đã được chấp thuận là T-10.

Ban đầu, ý tưởng là phát triển các dự án IS-3 và IS-4 nhằm nâng cao độ tin cậy và tăng cường khả năng bảo vệ của vỏ giáp, cũng như khả năng việt dã và cơ động. Việc bọc giáp của xe tăng được thực hiện theo nguyên tắc dốc hợp lý của các tấm giáp, khi độ bền của chúng tăng lên do vị trí của đạn nghiêng một góc so với đường bay ước tính. Phần phía trước của thân xe được chế tạo theo sơ đồ "mũi cọc", các đường viền của tháp pháo được tối ưu hóa cho điều kiện lan truyền sóng xung kích của vụ nổ hạt nhân.

Vũ khí chính của T-10 là pháo 122 mm D-25TA. Các cơ cấu mới giúp tăng tốc độ bắn lên 3 hoặc 4 viên mỗi phút, trong khi ở các IS trước đây, con số này là 2 hoặc 3 viên.

Xe tăng hạng nặng T-10 của Quân đội Liên Xô. Ảnh: Topwar.

Theo đánh giá, xe tăng T-10 có tiềm năng hiện đại hóa rất lớn, do đó một số mẫu đã được cải tiến trong quá trình chế tạo hàng loạt từ năm 1954 đến năm 1966.

T-10A nhận được một khẩu pháo với bộ ổn định thẳng đứng, thiết bị ngắm mới và kính nhìn đêm. Trong khi T-10B là sự phát triển của mẫu trước đó, được phân biệt bởi bộ ổn định hai mặt phẳng và một ống ngắm tiên tiến hơn. T-10BK là xe tăng chỉ huy, nơi lắp đặt thêm một đài phát thanh và bộ phận nạp điện. Điều này được thực hiện bằng cách giảm tải đạn dược.

Số lượng thay đổi lớn nhất xảy ra trong biến thể T-10M. Xe tăng nhận được khẩu pháo M-62-T2 mới với và thiết bị ổn định hai mặt phẳng 2E12 Liven. Ngoài ra thay vì súng máy 12,7 mm DShK, súng máy KPVT 14,5 mm đã được lắp đặt. Giáp tháp pháo được gia cố thêm 250 mm ở phía trước. Tất cả các thành viên kíp lái, ngoại trừ người nạp đạn, đều nhận được thiết bị nhìn ban đêm.

Tổng cộng hơn 1.500 xe tăng T-10 đã được sản xuất. Theo một số chuyên gia, phương tiện chiến đấu này có thể duy trì sức cạnh tranh cho đến cuối những năm 1980, với điều kiện phải lắp đặt hệ thống điều khiển hỏa lực mới và hệ thống bảo vệ động lực học. Chiếc T-10 cuối cùng chỉ ngừng hoạt động vào năm 1993.