'Bịt cửa' trốn thuế của người bán hàng online qua sàn thương mại điện tử

Sàn thương mại điện tử sẽ phải khai, nộp thay thuế cho người kinh doanh.

Kể từ ngày 1/8/2020 các sàn giao dịch thương mại điện tử (TMĐT) sẽ có trách nhiệm khai thay, nộp thay thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập cá nhân (TNCN) cho cá nhân kinh doanh bán hàng hóa, dịch vụ thông qua sàn theo lộ trình. Trường hợp chưa thực hiện được việc khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân, sàn giao dịch TMĐT phải có trách nhiệm cung cấp các thông tin liên quan đến hoạt động kinh doanh của cá nhân thông qua sàn theo yêu cầu của cơ quan thuế.

“Nắm người có tóc”

Bà Nguyễn Thị Lan Anh, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh và cá nhân (Tổng cục Thuế) cho biết, từ nay đến trước ngày 01/7/2022, ngoài việc sàn giao dịch TMĐT cung cấp chứng từ theo từng đơn hàng cho người mua và người bán, trường hợp người mua có yêu cầu hóa đơn thì cá nhân kinh doanh có trách nhiệm xuất hóa đơn giấy của cơ quan thuế theo quy định hiện hành.

Song song với đó, từ ngày 01/7/2022, sàn giao dịch TMĐT thực hiện theo các quy định về hóa đơn điện tử theo quy định tại Luật Quản lý thuế và Nghị định số 123/2020/NĐ-CP và Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính.

Theo đánh giá của các chuyên gia, với cách thức này, cơ quan thuế sẽ "nắm người có tóc" là các tổ chức có liên quan và dòng tiền chi trả. Như vậy, các sàn thương mại điện tử Tiki, Shopee, Sendo, Lazada... hoặc các đơn vị giao nhận sẽ có trách nhiệm thông tin hoặc nộp thuế thay cho khách hàng.

Về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Cúc, chủ tịch Hiệp hội Tư vấn thuế, cho rằng việc tiếp cận với các đầu mối khác để có thông tin thu thuế TMĐT là hoàn toàn phù hợp, nhằm đảm bảo bình đẳng giữa những người kinh doanh TMĐT và kinh doanh truyền thống.

Lãnh đạo ngành thuế cho biết, nhằm chống thất thu thuế, thời gian qua, cơ quan thuế đã truy thu bằng nhiều cách khác nhau. Nhiều trường hợp cơ quan thuế xuống tận tổ dân phố để nắm bắt thông tin vì những nhà có kinh doanh online thì shipper thường xuyên ra vào nên tổ dân phố sẽ biết được. Sau đó, cơ quan thuế sẽ có cách để truy ra thông tin, thậm chí mua hàng để nắm được số tài khoản ngân hàng, từ đó yêu cầu ngân hàng cung cấp thông tin tài khoản

Mới đây, Cục thuế TP.HCM đã thu thuế của một cá nhân kinh doanh quần áo qua mạng hơn 500 triệu đồng từ việc "truy vết" trên mạng, qua đó nắm được tên, số tài khoản và truy thông tin từ ngân hàng. Từ đó yêu cầu cá nhân này kê khai và nộp thuế.

“Hiện nay TMĐT bùng nổ, nhu cầu mua hàng qua mạng phổ biến, khách hàng có xu hướng thanh toán theo hình thức ship COD, tức giao hàng nhận tiền qua bưu điện và các công ty giao nhận hoặc chuyển khoản. Vì vậy, ngành thuế đang tích cực thanh tra các công ty giao nhận để từ đó nắm được doanh thu, thông tin người bán hàng qua mạng, từ đó truy thu thuế”, lãnh đạo cơ quan thuế cho biết.

Sàn TMĐT nêu hàng loạt khó khăn

Với quy định khai thay, nộp thay thuế cho cá nhân kinh doanh trên sàn TMĐT, hầu hết các doanh nghiệp cho đây là áp lực lớn cho các sàn. Vì vậy, đưa ra kiến nghị ngành thuế cần có hướng dẫn cụ thể.

Theo thống kê trung bình hiện nay có tới 35 triệu giao dịch/ngày qua các sàn giao dịch TMĐT và dự báo con số này sẽ còn tăng nhanh trong thời gian tới. Do đó, quy định mới này sẽ gây áp lực rất lớn đối với doanh nghiệp vì khối lượng công việc đối với các sàn là rất lớn.

Bà Nguyễn Thị Thanh Huyền, Phó Tổng giám đốc Công ty EY Việt Nam, băn khoăn doanh nghiệp không biết phải triển khai như thế nào. Do đó, bà Huyền cho rằng cơ quan thuế cần tổ chức các tổ chuyên gia về công nghệ thông tin trong lĩnh vực thuế để phối hợp với các sàn nâng cấp phần mềm, tích hợp thêm các chức năng quản lý thuế.

Ngoài ra, đại diện doanh nghiệp này cũng cho rằng, theo quy định thì cá nhân có thu nhập dưới 100 triệu đồng/năm sẽ không phải kê khai nộp thuế GTGT và TNCN, trong khi đó các sàn giao dịch TMĐT không có cơ sở dữ liệu để kiểm soát các cá nhân chưa đến ngưỡng chịu thuế. Vì vậy, cần có quy định cụ thể về cơ chế trao đổi thông tin để đảm bảo quyền lợi của các cá nhân nộp thuế.

Cũng nêu ra những khó khăn, Giám đốc Công ty Lazada Vũ Thị Minh Tú cho biết Lazada hoạt động tại nhiều quốc gia khác nhau do đó phần mềm ứng dụng được xây dựng thống nhất để đảm bảo tính hiệu quả và an toàn.

Chính vì vậy, việc thay đổi các yếu tố kỹ thuật để phục vụ công tác phối hợp trong quản lý thuế cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các sàn giao dịch TMĐT và cơ quan thuế. “Do đó, đề nghị ngành thuế tính toán lại lộ trình và thời gian triển khai cho phù hợp với thực tiễn”, bà Tú đề nghị.

Bên cạnh đó, bà Vũ Thị Minh Tú đề xuất, ngành Thuế cần có hướng dẫn cụ thể cơ quan cấp nào được quyền yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thông tin và cung cấp những nội dung gì để đảm bảo an ninh an toàn thông tin và tránh vi phạm các luật chuyên ngành khác.

Trong khi đó, để đảm bảo công bằng giữa các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên nền tảng mạng xã hội các doanh nghiệp đề nghị cơ quan thuế cần có quy định để quản lý chặt các cá nhân bán hàng trên nền tảng mạng xã hội như: Google, Facebook, Youtube, TikTok…