HoREA đề xuất phải điều tra xã hội học trước khi thu hồi đất của dân

HoREA vừa gửi bản góp ý cho dự thảo "Quy định về quy chế phối hợp thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn TP.HCM".

HoREA cho rằng , trong những năm qua, khi nhà nước thu hồi đất, thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại một số dự án đã xảy ra một số vấn đề. Cụ thể, một số trường hợp người dân không dự họp thông báo thu hồi đất, không hợp tác trong quá trình đo đạc, kiểm đếm; không nhận tiền bồi thường hỗ trợ, không bàn giao đất thu hồi, không chấp hành quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

Việc thực hiện công tác điều tra xã hội học sẽ giúp cho cơ quan Nhà nước nắm được tâm tư, nguyện vọng của người có đất bị thu hồi. (Ảnh minh họa)

Một số trường hợp khiếu kiện, thậm chí khiếu kiện gay gắt, đông người, kéo dài, tiềm ẩn yếu tố gây bất ổn xã hội. Có nhiều trường hợp không nhận nền nhà hoặc nhà tái định cư dẫn đến dư thừa.

Một trong những nguyên nhân được HoREA đưa ra là, do thiếu công tác điều tra xã hội học và chất lượng các cuộc họp trực tiếp với người dân trong khu vực có đất thu hồi không cao. Vì vậy chưa phản ánh đầy đủ nhu cầu, tâm tư, nguyện vọng, hoàn cảnh của người có đất bị thu hồi. Điều đó dẫn đến hệ quả là công tác xây dựng chính sách và phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư chưa sát thực tế cuộc sống, chưa đáp ứng đúng nhu cầu của người dân.

Mặc dù Luật Đất đai 2013 có quy định thông báo cho người dân về việc thu hồi đất nhưng chưa có quy định về điều tra xã hội học trong quá trình thực hiện thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Theo HoREA, nếu thực hiện tốt "công tác điều tra xã hội học", sẽ giúp cơ quan nhà nước nắm vững nhu cầu, hoàn cảnh, sinh kế, kể cả tâm tư, nguyện vọng của người có đất bị thu hồi. Điều đó giúp cho việc thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được sát thực tế và phù hợp với nhu cầu của người dân, tránh được tình trạng dư thừa nhà tái định cư như trong những năm gần đây.

Do vậy, HoREA kiến nghị bổ sung vào dự thảo nội dung quy định "Công tác điều tra xã hội học" trong quá trình thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất. Theo đó, phải thông báo chủ trương thu hồi đất để thống nhất với quy định tại Điều 38 Quyết định số 28/2018/QĐ-UBND ngày 9/8/2018 của UBND TP.HCM.