Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng: “Sau khó khăn của doanh nghiệp và người dân sẽ là khó khăn của các tổ chức tín dụng”

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng chủ trì buổi họp báo.

Tại buổi họp báo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vào chiều 5/6/2020, bà Nguyễn Thị Hồng, Phó Thống đốc NHNN cho biết, ngành Ngân hàng đã vào cuộc rất sớm ngay sau khi dịch Covid 19 bùng phát, ngành ngân hàng đã ban hành rất nhiều các chỉ đạo kịp thời, các quyết định, chỉ thị, văn bản hướng dẫn các giải pháp để hỗ trợ người người dân và doanh nghiệp gặp khó khăn. Một loạt các giải pháp được triển khai như cơ cấu lại nợ, miễn giảm lãi, giảm phí. Do tính chất của chính sách tiền tệ là ngắn hạn, phải được điều chỉnh liên tục theo diễn biến tình hình kinh tế của các tổ chức quốc tế, của chính phủ,

Cũng theo bà Hồng, Việt Nam được thế giới đánh giá cao về kiểm soát tốt dịch bệnh, nhưng đại dịch diễn biến vô cùng phức tạp trên thế giới. Việt Nam là nền với nền kinh tế có độ mở lớn, các doanh nghiệp hoạt động thương mại vẫn đang bị ảnh hưởng lớn khi đứt chuỗi cung ứng toàn cầu, xuất khẩu bị ngừng trệ. Thị trường vẫn bị ảnh hưởng, khó khăn tới doanh nghiệp chưa biết lúc nào dừng, vì còn phụ thuộc vào tình hình dịch bệnh của các nước. Đây là đặc thù của 6 tháng cuối năm 2020, trong bối cảnh này NHNN điều hành cũng khó khăn. Đại dịch khiến cho các tổ chức quốc tế và Chính phủ các nước đưa ra các giải pháp chưa có tiền lệ. Theo đánh giá của Tổng giám đốc IMF “thế giới đang trong thời kỳ đen tối nhất trong lịch sử”. Do đó, một nước mở cửa sâu rộng như Việt Nam chắc chắn sẽ có nhiều tác động.

Thời gian vừa qua NHNN triển khai các đoàn công tác về địa phương, các hiệp hội doanh nghiệp đều có khảo sát đánh giá, cũng như đưa ra nhiều kiến nghị.

Cũng theo bà Hồng, năm 2020 sau khó khăn của doanh nghiệp và người dân sẽ là khó khăn của các tổ chức tín dụng (TCTD), khi nguồn thu của doanh nghiệp và người dân bị thu hẹp sẽ ảnh hưởng tới các TCTD. Vậy tình hình nợ xấu trong bối cảnh này thế nào? Nếu không có Covid-19 xảy ra NHNN hướng tới mục tiêu nợ xấu giảm dưới 3%, nhưng Covid-19 sẽ khiến khả năng nợ xấu sẽ tăng lên, đặt ra thách thức cho ngành ngân hàng là xử lý nợ xấu này như thế nào. Trong thời gian tới NHNN sẽ tiếp tục thực hiện lộ trình xử lý nợ xấu và tái cơ cấu ngành ngân hàng.

Trả lời câu hỏi liệu NHNN có điều chỉnh tăng trưởng tín dụng hay không? Bà Hồng cho biết, trong quá trình chỉ đạo điều hành kiểm soát lạm phát là mục tiêu xuyên suốt của hệ thống ngân hàng, định hướng điều hành phụ thuộc vào bối cảnh của nền kinh tế. Vào đầu năm khi Covid-19 còn chưa phức tạp, NHNN định hướng tăng trưởng tín dụng 14%, mức tăng trưởng này được xây dựng trên cơ sở phân tích các chỉ số của cuối năm 2019. Đối với NHNN chỉ tiêu chính sách tiền tệ là kiểm soát lạm phát, đảm bảo ổn định, chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng chỉ là chỉ tiêu trung gian, tính tới ngày 29/5, tăng trưởng tín dụng đang ở mức thấp tăng 1,96%.

Bám sát chủ trương của Quốc hội, Chính phủ và diễn biến kinh tế vĩ mô, thị trường trong và ngoài nước, những tháng cuối năm 2020, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) chủ động, linh hoạt, thận trọng, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thị trường tiền tệ và ngoại hối, hỗ trợ phục hồi kinh tế trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19. Cụ thể:

NHNN đã điều hành linh hoạt, đồng bộ các công cụ CSTT để ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối, kiểm soát lạm phát, đảm bảo thanh khoản cho nền kinh tế, hỗ trợ tăng trưởng. Đến ngày 29/5/2020, tổng phương tiện thanh toán M2 tăng 3,4% so với cuối năm 2019; thanh khoản của hệ thống tổ chức tín dụng (TCTD) thông suốt.

Trong điều hành lãi suất, từ đầu năm 2020 đến nay, NHNN đã điều chỉnh giảm 02 lần các mức lãi suất điều hành, với tổng mức giảm 1,0-1,5%/năm để hỗ trợ thanh khoản cho TCTD, tạo điều kiện cho TCTD tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp từ NHNN; giảm 0,6-0,75%/năm trần lãi suất tiền gửi các kỳ hạn dưới 6 tháng và giảm 1%/năm trần lãi suất cho vay ngắn hạn đối với các lĩnh vực ưu tiên trợ, hiện ở mức 5,0%/năm, để hỗ trợ giảm chi phí vay vốn của doanh nghiệp và người dân. Theo đó, mặt bằng lãi suất thị trường có xu hướng giảm so với đầu năm.

Về điều hành tỷ giá, mặc dù thị trường quốc tế diễn biến phức tạp, nhưng tỷ giá và thị trường ngoại tệ trong nước ổn định, thanh khoản thông suốt, TCTD mua ròng từ khách hàng, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của nền kinh tế được đáp ứng đầy đủ, kịp thời. Đến cuối tháng 5/2020, tỷ giá trung tâm tăng 0,46%, tỷ giá liên ngân hàng tăng 0,49% so với đầu năm.

Đồng thời, NHNN đã kịp thời ban hành Thông tư 05/2020/TT-NHNN ngày 07/05/2020 để cụ thể hóa Nghị quyết 42/NQ-CP và Quyết định 15/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ trong việc hướng dẫn cho vay tái cấp vốn, lãi suất 0%, số tiền 16.000 tỷ đồng để NHCSXH cho người sử dụng lao động gặp khó khăn về tài chính vay với lãi suất 0% trả lương cho người lao động bị ngừng việc do ảnh hưởng của dịch.

Trong điều hành tín dụng, bám sát diễn biến dịch Covid-19, NHNN kiểm soát quy mô tín dụng phù hợp với chỉ tiêu định hướng, đảm bảo chất lượng tín dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn tín dụng khôi phục nhanh chóng sản xuất, kinh doanh. Dưới tác động của dịch Covid-19, do cầu tín dụng tăng thấp; đến ngày 29/5/2020, tín dụng tăng 1,96% so với cuối năm 2019.

Trước những diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, ngành Ngân hàng đã vào cuộc rất sớm, chủ động, linh hoạt với việc ban hành Thông tư 01 triển khai các giải pháp cấp bách nhằm tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay vốn trong thời gian vừa qua.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, của NHNN, hệ thống các TCTD đã tích cực triển khai các chương trình tín dụng hỗ trợ người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 với lãi suất cho vay giảm mạnh từ 05-2,5%, thậm chí có NHTM còn giảm lãi suất cho vay tới 3-4%/năm. Việc cho vay mới phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh do các TCTD chủ động triển khai trên cơ sở đánh giá và chia sẻ với khách hàng, phù hợp với quy định của pháp luật, khả năng tài chính và cân đối vốn của TCTD; tạo thuận lợi cho khách hàng vay vốn nhưng không nới lỏng, hạ thấp điều kiện tín dụng để đảm bảo chất lượng tín dụng, duy trì tính lành mạnh, an toàn của hoạt động ngân hàng trong những năm tới.

Sau hơn 2 tháng triển khai quyết liệt, tất cả các TCTD, kể cả công ty tài chính, ngân hàng nước ngoài đều vào cuộc mạnh mẽ. Theo đó, đến 25/5/2020 đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho gần 224 nghìn khách hàng với dư nợ gần 152 nghìn tỷ đồng, miễn, giảm, hạ lãi suất cho hơn 326 nghìn khách hàng với dư nợ trên 1,14 triệu tỷ đồng, cho vay mới lãi suất ưu đãi với doanh số lũy kế từ 23/1 đến nay đạt 767.607 tỷ đồng cho 196.369 khách hàng, lãi suất thấp hơn phổ biến từ 0,5 – 2,5% so với trước dịch. NHCSXH đã thực hiện gia hạn nợ cho 150.714 khách hàng với dư nợ 3.813,6 tỷ đồng, điều chỉnh kỳ hạn trả nợ cho 75.209 khách hàng với dư nợ 1.567,6 tỷ đồng, cho vay mới đối với 680.031 khách hàng với dư nợ 25.756,5 tỷ đồng.

Đặc biệt, NHNN đã chỉ đạo các TCTD đơn giản hóa thủ tục vay vốn, cải cách hành chính, đẩy mạnh các giải pháp nhằm tăng cường khả năng tiếp cận vốn cho người dân, doanh nghiệp. Mới đây, NHNN tiếp tục đứng đầu các Bộ, ngành về chỉ số cải cách hành chính (Par index) năm 2019 của NHNN đạt điểm cao nhất 95.4/100 điểm. Đây cũng là lần thứ 5 liên tiếp NHNN xếp vị trí số 1 về cải cách hành chính (CCHC) trong các Bộ, cơ quan ngang Bộ. Mục tiêu xuyên suốt của công tác CCHC của NHNN là đẩy mạnh CCHC trong hệ thống NHNN gắn với đổi mới phương thức phục vụ của ngành Ngân hàng lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm và phải tạo chuyển biến rõ nét về cải thiện môi trường kinh doanh trong hoạt động ngân hàng.

Công tác cơ cấu lại các TCTD đã đạt được những kết quả quan trọng theo đúng mục tiêu, lộ trình đề ra tại Đề án 1058, tạo sự ổn định, an toàn của hệ thống các TCTD: quy mô hệ thống các TCTD được mở rộng ; chất lượng tín dụng được cải thiện; năng lực quản trị điều hành của các TCTD từng bước được nâng cao để tiệm cận với thông lệ quốc tế và tính minh bạch trong hoạt động tín dụng của TCTD từng bước được cải thiện; việc triển khai Basel II tiếp tục được các TCTD tập trung thực hiện để đáp ứng các thông lệ quốc tế về an toàn vốn.

Trong lĩnh vực thanh toán, khuôn khổ pháp lý cho hoạt động thanh toán tiếp tục được rà soát, bổ sung và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho phát triển thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM). Trong những tháng đầu năm 2020, mặc dù bị ảnh hưởng của dịch Covid-19 nhưng hoạt động thanh toán vẫn có sự tăng trưởng đáng kể so với cùng kỳ năm trước. Nhờ đó, TTKDTM có nhiều phát triển mạnh mẽ. Thanh toán qua thẻ, Internet và điện thoại di động trong 4 tháng năm 2020 đều đạt sự tăng trưởng mạnh mẽ so với cùng kỳ năm 2019: thanh toán nội địa qua thẻ ngân hàng tăng 26,2% về số lượng và 15,7% về giá trị; thanh toán qua kênh Internet tăng 3,2% về số lượng và 45,7% giá trị; thanh toán qua kênh điện thoại di động tăng 198,8% về số lượng và 21,9% về giá trị so với cùng kỳ năm 2019.

Xu hướng thanh toán trong nền kinh tế có sự chuyển dịch theo hướng sử dụng các phương tiện TTKDTM nhiều hơn. Thanh toán dịch vụ công tiếp tục được mở rộng triển khai rộng rãi. NHNN đã có chỉ đạo kịp thời các ngân hàng, trung gian thanh toán trong việc phối hợp triển khai thanh toán điện tử trên Cổng dịch vụ quốc gia.

Ngoài ra, toàn hệ thống ngân hàng cũng đã tích cực trong việc miễn, giảm phí một số dịch vụ thanh toán để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng do Covid-19. Ước tính tổng số tiền phí dịch vụ thanh toán mà các ngân hàng miễn, giảm cho khách hàng đến hết năm 2020 sau 2 đợt giảm phí là khoảng 1.004 tỷ đồng.