Thị trường năng lượng tái tạo: Phát triển "thần tốc" đi liền thách thức

Tuần lễ Năng lượng tái tạo Việt Nam 2019 đã chính thức khai mạc vào sáng 17/9 tại Hà Nội. Sự kiện do Liên minh Năng lượng bền vững Việt Nam (VSEA), Liên minh Hành động vì khí hậu Việt Nam (VCCA) và nhóm Công tác về Biến đổi Khí hậu (CCWG) phối hợp tổ chức.

Sự kiện diễn ra từ ngày 17 đến 20 tháng 9 tại Hà Nội và An Giang. Chương trình năm nay hướng tới mục tiêu tạo diễn đàn trao đổi thông tin, đối thoại đa bên để đưa ra các đề xuất giải pháp đóng góp vào quá trình chuyển dịch năng lượng công bằng và mang lại lợi ích lớn nhất cho sự phát triển bền vững của Việt Nam.

Trong vòng một năm qua, Việt Nam đã có những bước tiến mạnh mẽ về phát triển năng lượng tái tạo. Đặc biệt với kỷ lục về công suất điện mặt trời mới đưa vào vận hành, Việt Nam đã trở thành một trong những thị trường năng lượng tái tạo sôi động và hấp dẫn nhất trong khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, quá trình phát triển “thần tốc” này cũng đang đặt ra những thách thức mới về sự phát triển đồng bộ của hệ thống lưới điện, sử dụng đất, cơ chế giá điện, nguồn nhân lực/việc làm và nguồn tài chính…

Để Việt Nam có thể vượt qua những thách thức này, rất cần sự chung tay, ủng hộ và nỗ lực hành động của các bên từ các nhà hoạch định chính sách, các doanh nghiệp, nhà nghiên cứu, chính quyền và cộng đồng địa phương đến các tổ chức phát triển hay khối tài chính, ngân hàng.

Trong bối cảnh đó, Tuần lễ năng lượng tái tạo 2019 tập trung vào chủ đề Chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam: cơ hội, thách thức và bài học kinh nghiệm từ quốc tế. Đây là cơ hội để mang tiếng nói của các bên liên quan đóng góp vào quá trình thúc đẩy chuyển dịch năng lượng hiệu quả và bền vững tại Việt Nam, cụ thể là đóng góp ý tưởng, giải pháp cho những định hướng phát triển năng lượng sắp tới đây như Quy hoạch điện VIII hay các chính sách phát triển năng lượng tái tạo và khí hậu, bảo vệ môi trường.

Mở đầu chuỗi các sự kiện tại Hà Nội là tọa đàm Chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam Tọa đàm cập nhật hiện trạng phát triển hệ thống điện Việt Nam, liệu Việt Nam có thể làm gì để đáp ứng được xu thế chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ như hiện nay? Việt Nam có thể học hỏi được gì từ các bài học kinh nghiệm chuyển dịch thành công của bạn bè quốc tế?

Trong khi đó, tại Hội thảo chuyên đề Huy động đồng lợi ích của các giải pháp giảm thiểu tác động Biến đổi khí hậu từ Năng lượng tái tạo tập trung thảo luận năng lượng tái tạo dễ hay khó thu hút tài chính? Nguồn tài chính cho năng lượng đến từ đâu? Nhu cầu đầu tư năng lượng tái tạo từ khối tư nhân ra sao? Ngành công nghiệp có thể ứng dụng nguồn năng lượng tái tạo như thế nào? Chuỗi câu hỏi này sẽ được thảo luận tại tọa đàm ngày thứ hai: Tài chính Xanh cho năng lượng tái tạo trong ngành công nghiệp tại Việt Nam.

Ngoài ra, Hội thảo Chuyển dịch năng lượng bền vững: Cơ hội và thách thức cho đồng bằng sông Cửu Long ẽ được tổ chức vào ngày 20/9 tại tp. Long Xuyên tỉnh An Giang. Hội thảo với điểm nhấn chia sẻ và thúc đẩy các sáng kiến từ cộng đồng, doanh nghiệp, chính quyền địa phương về các mô hình phát triển năng lượng tái tạo phân tán và kết hợp.

Theo bà Ngụy Thị Khanh – Giám đốc Trung tâm Phát triển Sáng tạo Xanh (GreenID) – Cơ quan điều phối VSEA, là quốc gia có tiềm năng năng lượng tái tạo đa dạng và dồi dào, Việt Nam sẽ có nhiều lợi ích khi chuyển dịch sớm sang phát triển năng lượng sạch. Ưu tiên sử dụng năng lượng hiệu quả và đẩy mạnh phát triển năng lượng tái tạo sẽ giúp đảm bảo an ninh năng lượng, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch, giảm ô nhiễm, bảo vệ khí hậu, sức khỏe cộng đồng, tăng cường tiếp cận năng lượng cho người nghèo, tạo cơ hội thu hút đầu tư và tạo việc làm cho các địa phương phát triển kinh tế, thúc đẩy sự tham gia và sáng tạo của người dân, doanh nghiệp tư nhân vào thị trường năng lượng sạch.

Do đó, bà Khanh cho rằng, để đảm bảo chuyển dịch năng lượng công bằng, hài hòa lợi ích của các bên, chúng ta cần tăng cường đối thoại, chia sẻ thông tin, giải pháp, bài học kinh nghiệm giữa các quốc gia, địa phương và hợp tác cùng hành động tháo gỡ khó khăn, mở đường đưa năng lượng sạch tới từng ngôi nhà Việt.