Làm thế nào để giữ đà tăng trưởng xuất khẩu cuối năm?

Dệt may nỗ lực thực hiện đơn hàng cuối năm

Tính đến 21/10, kim ngạch xuất nhập khẩu đã đạt khoảng 620 tỷ USD. Trong đó, xuất siêu đạt gần 8 tỷ USD. Trong giai đoạn "nước rút" để "về đích" này, một trong những giải pháp trọng tâm đã được Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh là việc tăng cường xúc tiến thương mại, đẩy mạnh xuất khẩu. Đây là nhiệm vụ đòi hỏi các Bộ ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp cần tập trung thực hiện.

Trong bối cảnh hiện nay, một số thị trường như Mỹ, châu Âu đang giảm sút nhu cầu, hoạt động xuất khẩu ít nhiều gặp những khó khăn. Để hoàn thành mục tiêu xuất khẩu, các doanh nghiệp đang nỗ lực lên các phương án sản xuất cho các đơn hàng từ nay đến cuối năm.

Từ đầu năm đến nay, xuất khẩu ghi nhận tín hiệu lạc quan với 32 mặt hàng đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD. Trong đó, dệt may và da giày là 2 mặt hàng xuất khẩu chủ lực tăng trưởng mạnh nhất.

Đơn cử như ngành dệt may trong 9 tháng qua xuất khẩu ước đạt hơn 35 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái. Có được những kết quả này là sự nỗ lực của các doanh nghiệp trong việc khôi phục sản xuất, nỗ lực tìm đơn hàng.

Ngành dệt may trong 9 tháng qua xuất khẩu ước đạt hơn 35 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm ngoái. Ảnh minh họa.

Mới giữa tháng 10 nhưng Công ty may mặc Dony đã hoàn thành 100% kế hoạch xuất khẩu trong năm nay nhờ vào việc tiếp cận được các đơn hàng xuất khẩu như đồ bảo hộ, nón, đồng phục… đang dịch chuyển vào Việt Nam.

Ông Phạm Quang Anh - Tổng giám đốc Công ty may mặc Dony cho biết: "Chúng tôi đã nhận thấy việc tìm kiếm các đơn hàng để dịch chuyển, tìm kiếm nhà máy để dịch chuyển diễn ra suốt từ năm 2018 đến nay. Hiện tại họ chấp nhận nguyên vật liệu ở mức độ gần giống và giá cả dù Việt Nam cao hơn một chút nhưng họ vẫn chấp nhận".

Tại thị trường châu Âu, sản lượng sản phẩm denim của Công ty Việt Thắng Jean giảm đáng kể trong tháng 7 và tháng 8. Do đó, doanh nghiệp phải tìm thêm các đơn hàng ở các thị trường mới như Australia, Canada, Hong Kong - Trung Quốc… Để có được đơn hàng, doanh nghiệp chủ động đầu tư vào công nghệ và tự động hoá, thích ứng được khi cơ cấu mặt hàng có thay đổi.

Ông Phạm Văn Việt - Tổng giám đốc Công ty Việt Thắng Jean cho hay: "Ngày xưa phải làm bộ sưu tập mất 2 - 3 tháng, phải phát triển sản phẩm trước để đưa ra thị trường nhưng bây giờ nhờ vào công nghệ 4.0, chúng tôi dùng công nghệ color 3D, chỉ cần trong một tuần là chúng tôi thay đổi được và vải trong kho có sẵn thì chúng tôi sản xuất có ngay trong tháng".

Theo Bộ Công Thương, việc sớm kiểm soát được đại dịch COVID-19 và xác định đúng thời điểm để mở cửa nền kinh tế đang tạo lợi thế từ sớm từ xa cho kế hoạch xuất khẩu cả năm nay.

"Ngay từ cách đây một năm cùng với Nghị quyết 128, thời điểm hết sức quan trọng để chúng ta bắt đầu tiến trình phục hồi kinh tế sau dịch bệnh. Chúng ta tích cực tranh thủ các Hiệp định thương mại, đặc biệt là các hiệp định thế hệ mới. Bên cạnh đó là cải cách hành chính cũng như tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp, thu hút lượng đầu tư nước ngoài, tạo nền móng cho việc đẩy mạnh sản xuất", ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho hay.

Cùng với sự chủ động các doanh nghiệp, theo các chuyên gia, khả năng cao kim ngạch xuất khẩu của ngành dệt may vẫn sẽ đạt được mục tiêu 44 tỷ USD vào cuối năm nay.

Nhiều doanh nghiệp chuyển hướng xuất khẩu mạnh vào ASEAN

Tạo đà cho xuất khẩu đến từ việc các doanh nghiệp Việt Nam đang tận dụng rất tốt lợi thế từ các Hiệp định thương mại đã có, hoặc các hiệp định mới Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) để chuyển hướng thị trường xuất khẩu.

Ví dụ như trong ngành rau quả của Việt Nam, điểm sáng xuất khẩu là những thị trường như: Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Nhật Bản và các nước khu vực ASEAN đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ.

Chuyên về các sản phẩm chế biến từ trái thanh long, thời gian qua Công ty Công nghệ thực phẩm Kim Hải đã nhanh chóng chuyển hướng thị trường khi xuất khẩu sang khu vực Đông Nam Á. Trong thời gian ngắn, nước ép thanh long cũng sẽ lên kệ siêu thị tại Malaysia.

Ông Phạm Cao Vân - Giám đốc Công ty Công nghệ thực phẩm Kim Hải cho biết: "Mình nhận thấy các nước ở gần Việt Nam là cơ hội, nên mình cố gắng tập trung vào những thị trường mới nổi như Malaysia, Indonesia và có thể xa hơn là những thị trường Trung Đông".

"Một trong những tín hiệu khá là tốt là chúng tôi cũng quay lại thị trường ASEAN. Tuy không phải là thị trường không được đánh giá cao trước kia nhưng năm nay chúng tôi đã tiếp cận và xúc tiến thành công với một số khách hàng", ông Nguyễn Văn Thứ - Giám đốc Công ty GC Food cho hay.

Trong 9 tháng năm nay, xuất khẩu nông sản sang thị trường Đông Nam Á tăng gần 31% - đạt khoảng 220 triệu USD. Ảnh minh họa.

Việc xuất khẩu nông sản sang khu vực ASEAN cũng có được những thuận lợi nhờ tác động của hiệp định RCEP và FTA.

Số liệu từ Tổng cục Hải quan, trong 9 tháng năm nay, xuất khẩu nông sản sang thị trường Đông Nam Á tăng gần 31% - đạt khoảng 220 triệu USD.

"Nói chung thị trường mở nhưng doanh nghiệp chúng ta có hàng hay không. Điều đòi hỏi người sản xuất nông dân phải liên kết với doanh nghiệp để có thể tạo ra nguyên liệu đạt chuẩn", ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhận định.

Theo nhiều doanh nghiệp, ASEAN là thị trường đang có nhiều thuận lợi, đặc biệt với các cam kết mở cửa thị trường hàng hoá, ưu đãi thuế quan và sự thuận lợi về vị trí địa lý.

Giải pháp thúc đẩy xuất khẩu những tháng cuối năm

Mục tiêu kim ngạch xuất nhập khẩu của năm nay là 735 tỷ USD. Với những giải pháp mà các doanh nghiệp đang thúc đẩy, theo đánh giá năm nay vẫn tiếp tục sẽ là năm thứ 7 liên tiếp Việt Nam xuất siêu. Để đạt được kế hoạch này các chuyên gia cho rằng sẽ cần thêm các chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp.

Theo ông Đỗ Thiên Anh Tuấn - Giảng viên Trường Chính sách Công và Quản lý Fulbright, để kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng bền vững cần tập trung vào các nhóm giải pháp như: hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tín dụng, nối lại nguồn cung và tăng năng suất lao động, đầu tư hạ tầng nhằm cắt giảm chi phí hậu cần, logistics…

"Bộ Công Thương phải tăng cường vai trò, sự hiện diện của mình để các tham tán thương mại ở các nền kinh tế đóng vai trò tích cực hơn trong việc giới thiệu khách hàng tiềm năng. Chủ động đa dạng hoá các thị trường tránh tập trung vào một thị trường nào đó, nhất là những thị trường mà có những cảnh báo rủi ro hoặc xác suất suy thoái rất cao", ông Đỗ Thiên Anh Tuấn nói.

Mục tiêu kim ngạch xuất nhập khẩu của năm nay là 735 tỷ USD. Ảnh minh họa.

Ngoài ra, doanh nghiệp cần cập nhật tiêu chuẩn quốc gia, nhãn hàng và nhu cầu thị trường. Đặc biệt là tính đến đầu tư vào những mặt hàng có ưu thế xuất khẩu và nâng chất, xây dựng thương hiệu quốc tế.

Ông Huỳnh Phước Nghĩa - Phó viện trưởng Viện Đổi mới sáng tạo Trường Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh cho hay: "Trong các chính sách khuyến khích xuất khẩu của Việt Nam, chúng ta cần tập trung vào lĩnh vực mà chúng ta có ưu thế hơn. Đặc biệt là lĩnh vực đi từ điều kiện chuỗi cung ứng trong nước ít lệ thuộc vào nước ngoài nhiều hơn. Ví dụ như ngành thuỷ hải sản, chế biến… ít lệ thuộc vào nước ngoài hơn, chúng ta có thể tối ưu ở các thị trường mới".

"Yêu cầu bây giờ đối với doanh nghiệp giữ vững độ ngũ lao động, cho nên có thể tính toán thí dụ bài toán về lợi nhuận có thể bớt đi, vấn đề là đảm bảo đời sống cho người lao động", ông Nguyễn Xuân Hồng - Chủ tịch Hội Dệt may thêu đan TP Hồ Chí Minh nói.

Các chuyên gia cũng cho rằng, ở một số thị trường xuất khẩu truyền thống, doanh nghiệp cần cập nhật tình hình bạn hàng, nước nhập khẩu và nhu cầu tiêu dùng từ đó đưa ra kế hoạch sản xuất phù hợp. Đối với nông sản phải tìm hiểu, đáp ứng được yêu cầu tại các thị trường, hướng tới xuất khẩu chính ngạch.

Trong Báo cáo đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch năm 2022 của Bộ Công Thương, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa cả năm dự báo sẽ vượt mục tiêu Chính phủ giao. Các giải pháp duy trì cán cân thương mại tiếp tục xuất siêu, đẩy mạnh xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng sẽ là những nhiệm vụ quan trọng cần thực hiện, theo đúng như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.