Nhận BHXH một lần: Lo ngại cuộc sống của người lao động khi về già
TP Hồ Chí Minh không còn chốt kiểm soát ở cửa ngõ / Thủ tướng giao Bộ Giao thông xem xét việc áp giá sàn vé máy bay nội địa
Tiếp theo phiên thảo luận tổ, chiều 27/10, Quốc hội thảo luận trực tuyến về tình hình thực hiện chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH), quản lý và sử dụng Quỹ BHXH năm 2020. Ý kiến thảo luận của đa số đại biểu tập trung vào một số nội dung nhằm phát triển BHXH bền vững.
Nhận BHXH một lần là “lợi trước mắt, hại lâu dài”
Khẳng định, BHXH có ý nghĩa vô cùng quan trọng, là một trong những trụ cột an sinh xã hội của quốc gia, tuy nhiên, theo đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (đoàn Hải Dương), năm 2020, tuy có những kết quả vượt bậc, nhưng vẫn còn những vấn đề đáng quan tâm, trong đó số người hưởng BHXH một lần tăng cao, ảnh hưởng rất lớn đến tính bền vững phát triển BHXH.
Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn
Đại biểu đoàn Hải Dương dẫn số liệu năm 2020 cho thấy, có 860.741 người hưởng BHXH một lần tăng 53.652 người (tăng 6,65%) so với năm 2019. Trong đó, số tham gia BHXH tự nguyện hưởng BHXH một lần là 11.868 người tăng 51,55% so với năm 2019 và bằng 2,09% so với số người tham gia BHXH tự nguyện tăng thêm của năm 2020 so với năm 2019 (567.237 người). Đa phần người hưởng chế độ BHXH một lần (giai đoạn 2016-2020) tập trung ở độ tuổi từ trên 20 tuổi đến đủ 40 tuổi (chiếm 80,9%).
Theo đại biểu, những con số này phản ánh một thực tế là đời sống, thu nhập của người lao động đang gặp khó khăn, nhất là trong bối cảnh đại dịch COVID-19 kéo dài khiến họ phải rút phần tiền để dành cho quỹ hữu trí để tiêu dùng trong hiện tại. Dự báo có thể số người hưởng chế độ BHXH một lần sẽ tăng cao vào các năm tiếp theo. Trong khí đó, BHXH là chính sách trụ cột của hệ thống an sinh xã hội, BHXH như “của để dành”, được Nhà nước bảo hộ nhằm bảo đảm quyền lợi tốt hơn cho họ khi hết tuổi lao động.
"Việc nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc người lao động rời khỏi hệ thống an sinh xã hội và hầu hết những trường hợp sẽ không tích lũy đủ thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu hoặc nếu đủ thì mức lương hưu cũng rất thấp vì thời gian đóng BHXH ngắn nên khi về già sẽ gặp rất nhiều khó khăn và tạo áp lực lên xã hội và gia đình” – Đại biểu Sơn nêu rõ.
Theo Ủy viên thường trực Ủy ban KHCNMT, người lao động lựa chọn hưởng chế độ BHXH một lần không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của bản thân mà còn ảnh hưởng đến mục tiêu, nỗ lực và quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước nhằm thực hiện quyền được đảm bảo an sinh xã hội của người dân như Hiến pháp đã quy định.
Bên cạnh đó, việc nhận BHXH một lần được coi là “lợi trước mắt, hại lâu dài”, bởi khilựa chọn hưởng BHXH một lần, các quyền lợi của người lao động sẽ bị hạn chế hơn rất nhiều so với hưởng lương hưu như chi trả về BHYT, điều chỉnh lương hưu định kỳ, chế độ tử tuất… Nhiều người hưởng chế độ BHXH một lần khiến độ bao phủ an sinh xã hội của nhà nước bị giảm, đi ngược lại xu thế xã hội văn minh là đảm bảo an sinh cho mọi người dân.
Từ thực trạng trên, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn đề xuất sớm nghiên cứu sửa đổi quy định về hưởng BHXH một lần theo tinh thần Nghị quyết 28 đề ra trong đó hướng đến mục tiêu bao phủ BHXH toàn dân, sửa đổi điều kiện về thời gian tham gia BHXH tối thiểu để hưởng chế độ hưu trí theo hướng linh hoạt nhằm giảm số lượng người hưởng BHXH một lần, điều chỉnh cách tính lương hưu bảo đảm kết hợp hài hòa các nguyên tắc đóng-hưởng, công bằng, bình đẳng, chia sẻ và bền vững, tăng sức hấp dẫn và tính liên kết giữa các chế độ BHXH để đạt mục tiêu mở rộng diện bao phủ…
Tăng tính hấp dẫn hơn nữa với BHXH tự nguyện
Đại biểu đoàn Hải Dương cũng đề xuất sửa đổi Luật Việc làm theo hướng mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm tự nguyện bao gồm lao động làm việc theo hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc từ 1 tháng trở lên; hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động duy trì việc làm.
Cũng quan tâm đến việc thu hút thêm đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, đại biểu Chu Thị Hồng Thái (đoàn Lạng Sơn) cho rằng, theo báo cáo Chính phủ, tỷ lệ tham gia so với lực lượng trong độ tuổi năm 2020 tăng so với 2019, vượt chỉ tiêu đặt ra, nhưng đó vẫn là con số khiêm tốn so với tiềm năng.
Nguyên nhân dẫn đến việc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện còn thấp theo đại biểu Thái là do chế độ hưởng chưa đủ sức hấp dẫn, mới chỉ dừng lại ở chế độ hưu trí và tử tuất, nên kém thu hút so với các loại hình bảo hiểm bắt buộc và bảo hiểm thương mại. Mặt khác, công tác tuyên truyền chưa đầy đủ và kịp thời, cùng nhiều lý do như các đại biểu khác.
Còn theo đại biểu Nguyễn Hải Anh (đoàn Đồng Tháp), số người tham gia BHXH tự nguyện tuy có tăng so với 2019 nhưng mức đóng và số tiền đóng BHXH không cao, chủ yếu người tham gia chọn đóng BHXH tự nguyện ở mức chuẩn nghèo nông thôn 700.000 đồng/tháng.
Để thực hiện các mục tiêu mà Nghị quyết 28 BCH TƯ đề ra, theo đại biểu đoàn Đồng Tháp cần có những giải pháp cả về chính sách và tổ chức thực hiện một cách mạnh mẽ để gia tăng tỷ lệ BHXH tự nguyện bởi dư địa từ khu vực này còn rất lớn. Thời gian tới, cần sớm xem xét, điều chỉnh về quy định chính sách, rút ngắn thời gian đóng BHXH tự nguyện và đa dạng hóa hình thức tham gia, nhất là có những phương thức và cách tính theo giá trị dòng tiền, tạo sự hấp dẫn, thu hút ngày càng nhiều người tham gia BHXH tự nguyện.
Tạo điều kiện cho người lao động, người sử dụng lao động giảm chi phí
Để góp phần cho việc thực hiện pháp luật về bảo hiểm xã hội, trong đó có Quỹ bảo hiểm xã hội, đại biểu Trần Thị Hiền (đoàn Hà Nam) đề nghị Quốc hội và Chính phủ quan tâm quy định làm sao để tạo điều kiện cho người lao động, người sử dụng lao động có thể giảm thiểu những chi phí, nhất là trong bối cảnh khó khăn như hiện nay.
Dẫn báo cáo của Chính phủ cho biết các Quỹ có tính chất ngắn hạn đều có kết dư và bảo đảm về cân đối (Quỹ ốm đau và thai sản năm 2019 kết dư 12,97 nghìn tỷ đồng, năm 2020 kết dư 13,47 nghìn tỷ đồng; Quỹ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp kết dư năm 2019 là 47,87 nghìn tỷ đồng và năm 2020 là 54 nghìn tỷ đồng; Quỹ bảo hiểm thất nghiệp kết dư 2 năm tương ứng là 85,5 nghìn tỷ đồng và 90,59 nghìn tỷ đồng).
Từ đó, đại biểu Trần Thị Hiền đề nghị cần sửa đổi để quy định linh hoạt hơn nhằm giảm mức đóng vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp, Quỹ ốm đau và thai sản cho cả người sử dụng lao động và người lao động, ít nhất cũng theo hướng tương tự như quy định về Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp tại Điều 44 của Luật An toàn, vệ sinh lao động nhằm giúp Chính phủ linh hoạt trong quá trình điều hành, thuận lợi điều chỉnh mức đóng cho cả doanh nghiệp và người lao động, vẫn bảo đảm thực hiện các chế độ, bảo đảm cân bằng quỹ - điều này hỗ trợ thiết thực cho các bên giảm chi phí, tạo thêm điều kiện cho doanh nghiệp hồi phục và sức cạnh tranh doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh tác động nặng nề của đại dịch COVID-19 hiện nay.
End of content
Không có tin nào tiếp theo
Xem nhiều nhất
Vận hành tàu 'hoàng hậu', xây dựng Đà Lạt - Trại Mát thành tuyến đường sắt đẹp nhất Việt Nam
Đà Nẵng: Tặng quà cho người dân và du khách trong đêm Noel
Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất mức trích chi phí quản lý BHXH, bảo hiểm thất nghiệp tối đa 1,44%
Đại hội đồng LHQ thông qua 'Công ước Hà Nội' về tội phạm mạng
Quỹ 'Vì cuộc sống tươi đẹp' được vinh danh
Quảng Nam – Đà Nẵng: Nguy cơ thiếu nước trong năm 2025 ở mức cao