Adidas Việt Nam lòng vòng chuyển giá

Đây là cách chuyển giá theo phương thức liên kết giữa các công ty “con” của Adidas “mẹ” nhằm tìm cách né thuế tại Việt Nam.

Mới đây, nghi ngờ có dấu hiệu giao dịch liên kết, Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh đã tiến hành thanh tra doanh nghiệp này.

Treo hình quảng cáo cũng phải trả tiền

Kết quả thanh tra cho thấy có rất nhiều khoản chi phí bất hợp lý được trả cho các đối tác là những đơn vị có giao dịch liên kết với Adidas Việt Nam. Trong đó nổi bật nhất là “chi phí tiếp thị quốc tế”. Theo đại diện Phòng thanh tra 1, Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh, hiểu nôm na chi phí này là công ty mẹ (Adidas AG) thuê người nổi tiếng chụp hình quảng cáo cho sản phẩm, các tấm hình quảng cáo này khi được treo tại cửa hàng của Adidas Việt Nam thì phải trả tiền cho công ty mẹ bằng 4% doanh thu ròng của sản phẩm.

Bên cạnh đó, giá thành sản phẩm của Adidas còn bị đội lên do khoản chi phí quản lý. “Ở những doanh nghiệp khác, chỉ có một chi phí quản lý vùng, nhưng tại Adidas Việt Nam có nhiều tầng nấc quản lý. Ngoài quản lý tại Việt Nam còn có thêm quản lý vùng tại Singapore và đồng thời Adidas Việt Nam còn chịu sự quản lý từ Adidas ở Đức. Adidas Việt Nam có hẳn các hợp đồng dịch vụ ghi nhận sự quản lý này cùng các chi phí trả cho phía đối tác” - đại diện Phòng thanh tra 1 cho biết.

Nghịch lý hơn, dù có đầy đủ tư cách để nhập khẩu trực tiếp hàng hóa từ nước ngoài nhưng Adidas Việt Nam lại phải thuê đối tác khác là Adidas International Trading B.V thay mặt Adidas Việt Nam thực hiện các dịch vụ như tìm nhà sản xuất cho hàng hóa liên quan, tìm nguồn cung ứng mẫu, đặt đơn hàng, kiểm tra vật liệu, thành phần hàng hóa, giám sát sự tuân thủ các tiêu chuẩn pháp lý... Adidas Việt Nam trả cho đối tác này 8,25% giá trị mỗi giao dịch. Khoản chi phí này được Adidas Việt Nam ghi nhận là khoản chi phí mua hàng và hạch toán vào giá vốn.

Ngoài ra, dù không phải là nhà sản xuất nhưng tại Adidas Việt Nam lại phát sinh khoản tiền bản quyền bằng 6% doanh thu ròng của sản phẩm. Ngoài ra, dù trên giấy phép được UBND TP.Hồ Chí Minh cấp, ngành nghề chính của Adidas Việt Nam là thực hiện quyền nhập khẩu, phân phối bán buôn giày thể thao, quần áo thể thao... nhưng doanh nghiệp này còn phát sinh khoản chi phí hỗ trợ vật dụng cho nhà bán lẻ như: cung cấp tủ kệ, vật dụng, đồ nội thất, ngoại thất để cho nhà bán lẻ sử dụng nhưng không yêu cầu thanh toán lại. Bù lại nhà bán lẻ không được cho thuê, chuyển nhượng cho bên thứ ba dưới bất kỳ hình thức nào. Nếu nhà bán lẻ vi phạm bất kỳ đến quyền sở hữu của Adidas Việt Nam đối với các trang thiết bị này thì phải bồi thường. Toàn bộ chi phí này được Adidas Việt Nam hạch toán vào chi phí bán hàng.

Đại diện Phòng thanh tra 1 - đơn vị trực tiếp thực hiện thanh tra tại Adidas Việt Nam - nói: “Nếu một đôi giày Adidas bán ra tại thị trường Việt Nam với giá 2 triệu đồng thì giá gốc khi nhập khẩu chỉ khoảng 1 triệu đồng, còn 500.000 đồng là các chi phí khác mà Adidas Việt Nam phải trả cho đối tác khác mà thực chất cuối cùng đều chảy về túi của công ty mẹ. Có trường hợp các chi phí “khó hiểu” khác lên đến 50% giá bán sản phẩm”. Mỗi khoản phí nêu trên hằng năm ngốn của Adidas Việt Nam số tiền lên đến hàng chục tỉ đồng. Chi phí này do người tiêu dùng Việt Nam “gánh” nhưng ngân sách thất thu vì lợi nhuận được chuyển lòng vòng qua các đối tác rồi chảy về túi công ty mẹ.

Nguyên nhân dẫn đến lợi nhuận không tương xứng tại Adidas Việt Nam là do “gánh”

quá nhiều chi phí cho các công ty thành viên - Đồ họa: V.Cường

Nghi vấn giao dịch liên kết

Giao dịch liên kết là một dạng chuyển giá thường gặp ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Theo đó, các công ty trong cùng hệ thống thường mua bán lòng vòng nhằm chuyển lợi nhuận từ Việt Nam sang quốc gia có thuế suất thấp hơn nhằm tránh phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp tại Việt Nam.

Trong văn bản gửi Tổng cục Thuế, Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh cũng nêu rõ quan điểm là xem những khoản chi phí trên là khoản chi phí không hợp lý và không trừ vào chi phí khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Trong văn bản trả lời Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh, Tổng cục Thuế cũng cho rằng các giao dịch giữa Adidas Việt Nam và một số công ty khác trong hệ thống toàn cầu có thể là các giao dịch liên kết. Vì vậy đề nghị Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh kiểm tra cụ thể mối quan hệ giữa Adidas Việt Nam và các công ty này cũng như các nhà bán lẻ; kiểm tra các hợp đồng thương mại mà Adidas Việt Nam đã ký với các bên nêu trên và những tài liệu khác có liên quan để xác định sự phù hợp của các khoản chi phí của Adidas Việt Nam theo quy định. Tổng cục Thuế cũng yêu cầu Cục Thuế TP.Hồ Chí Minh rà soát quan hệ giữa Adidas Việt Nam và một số công ty trong cùng hệ thống để xác định lại các khoản chi phí mà doanh nghiệp này khai báo khi tính thuế.

Phòng thanh tra 1 cho biết phía Adidas Việt Nam cũng thừa nhận rằng có giao dịch liên kết và đã khai báo. Sau khi Tổng cục Thuế có văn bản trả lời, Phòng thanh tra 1 mời doanh nghiệp này lên làm việc nhưng khó ở chỗ không có giá độc lập để ấn định cho doanh nghiệp này do không có dữ liệu tương đồng. Cũng không thể lấy giá từ một đơn vị thứ ba để ấn định cho doanh nghiệp này vì đây là doanh nghiệp đặc thù. Theo đại diện Phòng thanh tra 1, khác với những doanh nghiệp có giao dịch liên kết khác, trừ năm đầu tiên hoạt động chưa có doanh thu, từ năm 2010 đến nay Adidas Việt Nam có lãi chứ không bị lỗ. Do vậy theo quy định hiện nay, cơ quan thuế không thể ấn định giá cho Adidas Việt Nam.

“Nếu không có giao dịch liên kết thì số lãi của Adidas Việt Nam sẽ rất “khủng” vì giá bán sản phẩm Adidas tại thị trường Việt Nam gấp ba lần giá vốn” - đại diện Phòng thanh tra 1 cho biết. Vị đại diện này cũng cho biết đã kiến nghị Tổng cục Thuế quy định rõ ràng hơn nhằm tránh trường hợp doanh nghiệp lợi dụng các kẽ hở để lách luật như hiện nay.

Có trên 50 cửa hàng

Adidas có mặt chính thức tại Việt Nam từ năm 2009 và tính đến cuối năm 2011 đã mở tổng cộng 50 cửa hàng tại các thành phố lớn. Công ty Adidas Việt Nam được sở hữu 100% vốn bởi Adidas International B.V (có trụ sở tại Amsterdam, Hà Lan). Đây đồng thời cũng là công ty sở hữu 100% vốn điều lệ của Adidas International Trading B.V. Còn Adidas Singapore thuộc quản lý trực tiếp từ công ty mẹ (Adidas AG).

Đoàn Huế (Theo TTO)