Chuyển đổi số lĩnh vực bán buôn, bán lẻ bắt đầu với thương mại điện tử

Dư địa lớn phát triển thương mại điện tử

Bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục TMĐTvà KTS (Bộ Công Thương) cho biết, tại Việt Nam, TMĐT phát triển nhanhtrong thời gian qua, đặc biệt từ đợt dịch COVID-19 đến nay. Tỷ trọng bán lẻ đã tăng trưởng 25%, nhưng vẫn còn hạn chế so với các nước trong khu vực,cho thấyTMĐT vẫn còn nhiều dư địa để phát triển.

Việt Nam cần phát triển bền vững TMĐT, vì đây là xu hướng của thế giới và Việt Nam. Theo đó, phải cân bằng 3 yếu tố: Phát triển kinh tế, công bằng xã hội, bảo vệ môi trường.

Để thúc đẩy TMĐT bền vững, có 5 yếu tố chính cần xem xét, gồm: Cân bằng, hài hoà lợi ích các bên; tăng trưởng ổn định, tích cực; niềm tin; nguồn nhân lực và xanh.

Cũng theo bàLê Hoàng Oanh, cần thúc đẩy TMĐT xuyên biên giới, hiện mới chỉ có 50% số doanh nghiệp (DN) quan tâm đến kết nối trực tuyến và xuất khẩu. DN cần tự xây dựng website để bán hàng và xuất khẩu xuyên biên giới qua sàn TMĐT bên cạnh phương thức xuất khẩu truyền thống. DN cũng cần được đào tạo về bán hàng TMĐT đúng quy cách, ứng dụng công nghệ thông thin (CNTT) và DN công nghệ đóng vai trò quan trọng để phát triển nền tảng số, thúc đẩy xuất khẩu xuyên biên giới.

Theo ông Trần Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ KTS - Xã hội số (XHS thuộcBộ TT&TT), Việt Nam hiện có khoảng 1,4 triệu cửa hàng tạp hóa và hơn 9.000 chợ truyền thống, chiếm 75% thị phần bán lẻ. Các cửa hàng tạp hóa và chợ truyền thống đang đáp ứng 85% nhu cầu tiêu dùng của người dân. Giá trị gia tăng của lĩnh vực bán buôn hiện nay đạt khoảng 544.000tỷ đồng, tương đương khoảng 62% doanh thu bán buôn, bán lẻ, chiếm tỷ trọng khoảng 5% GDP.

"Cần CĐS bán buôn và bán lẻ theo hướng đưa toàn bộ các hoạt động bán buôn, các doanh nghiệp, tạp hóa, cửa hàng bán lẻ từ môi trường thật lên môi trường số, nhằm tiếp cận khách hàng trên nhiều kênh số khác nhau, mang lại giá trị và hiệu quả cao hơn. Các mô hình TMĐT đã nâng cao trải nghiệm mua sắm của khách hàng dựa trên phân tích dữ liệu lớn, dịch vụ dựa trên vị trí, ứng dụng di động và các dịch vụ kèm theo bên cạnh sản phẩm”, ông Trần Minh Tuấn nhấn mạnh.

Hướng dẫn thúc đẩy CĐS thương mại bán buôn, bán lẻ cho các địa phương, Vụ trưởng Vụ KTS-XHS đã giới thiệu các bước đánh giá mức độ CĐS doanh nghiệpbán buôn, bán lẻ. Theo đó, lộ trình CĐS bán buôn được chia làm 3 giai đoạn (sẵn sàng, tăng trưởng, đột phá).

Bộ TT&TT phối hợp với Bộ Công Thương đang xây dựng bộ tiêu chí đánh giá CĐS các DN, hộ kinh doanh bán buôn, bán lẻ; xây dựng trang thông tin đánh giá CĐS các DN, hộ kinh doanh bán buôn, bán lẻ; tổ chức đánh giá đánh giá các nền tảng số CĐS doanh nghiệp, hộ kinh doanh bán buôn, bán lẻ tại cổng https://smedx.vn (dự kiến hoàn thành trong quý III/2024); xây dựng các chương trình đào tạo mẫu cho từng nhóm đối tượng (phối hợp với các DN công nghệ số).

Bộ TT&TT làm mẫu, các địa phương cập nhật phù hợp điều kiện hướng dẫn CĐS cho các DN, hộ kinh doanh bán buôn, bán lẻ. Dự kiến tháng 10/2024, Bộ TT&TT, Sở TT&TT các địa phương công bố số liệu sẵn sàng CĐS DN, hộ kinh doanh bán buôn, bán lẻ và tổ chức các hội nghị, hội thảo, đào tạo hướng dẫn khoá học trực tuyến đại chúngtheo từng nhóm đối tượng. Đến tháng 12/2024, sẽ công bố số lượng các DN, hộ kinh doanh bán buôn, bán lẻ đã tham gia các buổi tập huấn.

Các DN công nghệ số sẽ phối hợp với Bộ TT&TT, Bộ Công Thương và các địa phương xây dựng chương trình đào tạo cho từng nhóm đối tượng. Các DN công nghệ số báo cáo số liệu việc ký kết được các hợp đồng với các DN, hộ kinh doanh bán buôn, bán lẻ (hoàn thành tháng 6/2025)

Chủ doanh nghiệp, hộ kinh doanh tự xác định vị trítrong lộ trình CĐS cửa hàng của mình trên trang thông tin https://khaosat.smedx.vn; tư vấn trợ lý ảo của các DN công nghệ số để CĐS; giao kết hợp đồng với DN công nghệ số để chuyển đổi số.

Hỗ trợ người dân kinh doanh trực tuyến

Theo ông Nguyễn Hồng Thắng, Giám đốc Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), Bộ TT&TT đang triển khai chương trình thúc đẩy, hỗ trợ người dân, DN, hộ kinh doanh hiện diện trực tuyến tin cậy, an toàn với các dịch vụ số sử dụng tên miền quốc gia ".vn" ở các tỉnh, thành phố giai đoạn 2024 - 2025.

Chương trình nhằm nâng cao nhận thức về hiện diện trực tuyến trên môi trường Internet; tăng cường khả năng hiện diện trực tuyến của người dân, DNvà hộ kinh doanh; thúc đẩy KTS, XHS bằng cách khuyến khích và tạo điều kiện cho các người dân, DN, hộ kinh doanh sử dụng giải pháp công nghệ số và dịch vụ trực tuyến trong các hoạt động TMĐT, y tế, văn hóa, giáo dục; đảm bảo thông tin trên mạng tin cậy, an toàn với các dịch vụ số (website, email,…) gắn với tên miền quốc gia ".vn".

Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Đức Long cho biết, Bộ TT&TT, Bộ Công Thương cùng đồng hành với các địa phương để thúc đẩy CĐS trong lĩnh vực bán buôn, bán lẻ. Qua thực tiễn, nếu không CĐS,cáctiểu thương sẽ không có cơ hộimưu sinh khi chợ truyền thống mai một. Bộ TT&TT và Bộ Công thương sẽ cùng thúc đẩy CĐS lĩnh vực này, thông qua đầu mối là Vụ KTS-XHS, Cục TMĐT và KTS sẽ xây dựng những hướng dẫn cụ thể để triển khai.

Thứ trưởng Phạm Đức Long nêu rõ, Bộ TT&TT và Bộ Công Thương sẽ cùng thống nhất về các hành động chung để hướng dẫn tiểu thương kinh doanh trên nền tảng số. Công tác triển khai CĐS bán buôn,bán lẻ được triển khai ở 63 địa phương.