Kinh tế số tạo điểm sáng hiếm hoi trong cuộc khủng hoảng COVID-19

Theo ông Nguyễn Thành Long, Giám đốc Marketing Công ty Cổ phần Tiki, kinh tế số được doanh nghiệp nhìn nhận ở 3 trụ cột: Chính sách, công nghệ và người vận hành.

Trong những năm qua, doanh nghiệp đã được hưởng những chính sách cởi mở hơn, từ đó làm chủ được công nghệ, áp dụng điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo, thậm chí thử nghiệm rô bốt trong quá trình vận chuyển hàng hóa.

“Hy vọng, công nghệ không chỉ được áp dụng trong Tiki, mà còn mang lợi ích ích chung cho nền kinh tế số”, ông Nguyễn Thành Long cho biết.

“Chưa bao giờ thương mại điện tử ‘bận rộn’ như lúc này. COVID-19 đã thôi thúc mạnh mẽ tiến độ phát triển ứng dụng cho thương mại điện tử, từ người bán đến người mua, rút ngắn được 1 - 2 năm so với kế hoạch đến 2025. Đặc biệt, trong chuỗi cung ứng của nền kinh tế, thương mại điện tử đóng góp một phần rất lớn trong việc lưu thông hàng hoá”, ông Nguyễn Ngọc Dũng, Phó chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử cho biết.

Đóng góp vai trò lớn cho sự phát triển nền kinh tế số, ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam cho biết: Ngân hàng nhận thức rất sớm về vai trò của chuyển đổi số bằng một loạt hành động như cho phép mở tài khoản trực tuyến; triển khai thí điểm Mobile Money để phổ cập tài chính tại nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vận hành nền tảng thanh toán mới… Trong giai đoạn khó khăn của nền kinh tế bị ảnh hưởng từ ịch bệnh, NHNN đã chỉ đạo giảm phí thanh toán cho người dân, doanh nghiệp với số tiền gần 2.000 tỷ đồng.

Tại Hội thảo “Tiềm năng kinh tế số Việt Nam” do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), Bộ KH&ĐT phối hợp với Tập đoàn Google tổ chức chiều 18/10, chuyên gia Kinh tế trưởng và Quản lý Chương trình Kinh tế vĩ mô, thương mại và đầu tư, Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam (WB) Jacques Morisset cho biết: Để hướng tới nền kinh tế không cần tiếp xúc và trở thành nền kinh tế bậc cao, Việt Nam cần tập trung 3 ưu tiên để khai thác chuyển đổi số: Nâng cấp kỹ năng số cho người lao động; khuyến khích các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo; tăng cường khả năng tiếp cận và chất lượng thông tin.

“Những điểm sáng trong cuộc khủng hoảng COVID-19 như: 60% các doanh nghiệp dùng các nền tảng và công cụ trực tuyến; Chính phủ điện tử cung cấp trên 2.000 thủ tục trực tuyến đã làm đẩy nhanh tốc độ chuyển đổi số ở Việt Nam...”, ông Jacques Morisset cho biết.

Theo ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc NIC, thời gian qua, NIC đã phối hợp với các đối tác Google, Amazon… tổ chức các chương trình, tập huấn trực tuyến và nâng cao năng lực công nghệ, ứng dụng thương mại điện tử, chuyển đổi số cho nguồn nhân lực và doanh nghiệp Việt Nam như: Retail University, Phát triển nguồn nhân lực cho doanh nghiệp về lập trình viên, kỹ năng số (AI, Machine Learning, game mobile …). “Thời gian tới, NIC sẽ tiếp tục triển khai các chương trình hỗ trợ đổi mới sáng tạo cho doanh nghiệp, tạo môi trường thuận lợi nhất cho doanh nghiệp phát triển về công nghệ số”, ông Vũ Quốc Huy chia sẻ.

Theo Báo cáo “Tiềm năng kinh tế số Việt Nam” do AlphaBeta - Công ty Tư vấn Kinh tế Chiến lược có kinh nghiệm làm việc với các Chính phủ, doanh nghiệp, nhà đầu tư nghiên cứu mới đây có nêu: Nếu được tận dụng tối đa trong nền kinh tế, công nghệ số có thể đem lại hơn 1,733 triệu tỷ đồng (74 tỷ USD) cho Việt Nam vào năm 2030. Khoản tiền này tương đương 27% GDP của Việt Nam trong năm 2020. Dự kiến, các lĩnh vực được hưởng lợi nhiều nhất là sản xuất, nông nghiệp và thực phẩm, giáo dục và đào tạo.

Việt Nam có nhiều cơ hội để hưởng lợi từ nền kinh tế số. Theo đó, dân số trẻ, có học thức và am hiểu công nghệ tại Việt Nam chiếm 70% công dân dưới 35 tuổi, tỷ lệ biết đọc và viết ở nhóm 15-35 tuổi trên 98% (cao hơn tỷ lệ trung bình toàn cầu là 91%) và khoảng hơn 70% dân số sử dụng điện thoại thông minhViệt Nam có nền kinh tế Internet tăng trưởng nhanh thứ hai Đông Nam Á (sau Indonesia).

Bên cạnh đó, chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích cho các lĩnh vực truyền thống, phi công nghệ. Việc không dành nhiều quan tâm đến tác động của công nghệ số trong các lĩnh vực truyền thống ở Việt Nam như sản xuất, sẽ dẫn đến rủi ro bỏ qua các các tác động chuyển đổi của công nghệ. Công nghệ số được áp dụng vào các ngành truyền thống có tiềm năng cách mạng hóa cách thức hoạt động của doanh nghiệp...

Tuy nhiên, báo cáo cũng đề cập những rào cản trong khai thác lợi ích từ công nghệ số. Những rào cản này bao gồm các quy định pháp lý, khả năng kết nối kỹ thuật số, thiếu hụt nguồn nhân lực có kỹ năng số. Nghiên cứu do Liên minh Internet Á Châu (AIC) thực hiện cho thấy, các quy định về nội địa hoá dữ liệu và bảo vệ dữ liệu kết nối chậm; tốc độ băng thông rộng trung bình ước tính chậm hơn đáng kể so với các nước khác trong khu vực Đông Nam Á (chậm hơn khoảng 10 lần so với Singapore, chỉ bằng 1/3 Malaysia và 1/2 Thái Lan).