(DNVN)- Đèo Ô Quy Hồ hay Đèo Hoàng Liên Sơn là một trong số những cung đường đèo dài, hiểm trở và hùng vĩ vào bậc nhất ở miền núi phía Bắc Việt Nam. Nơi đây đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho những ai ưa khám phá vùng cao Tổ Quốc.
Đèo Ô Quy Hồ còn có tên gọi là đèo Hoàng Liên, Đèo Hoàng Liên Sơn do đèo vượt qua dãy núi Hoàng Liên Sơn, hoặc đèo Mây do trên đỉnh đèo quanh năm mây phủ, tuy nhiên du khách đến Tây Bắc Việt Nam thường biết đến đèo dưới tên Ô Quy Hồ. Tương truyền ở vùng núi này, trước hay hiện diện một loài chim có tiếng kêu da diết, gắn với huyền thoại về câu chuyện tình yêu không thành của một đôi trai gái. Từ đó, theo thời gian chính tiếng kêu ô quy hồ của loài chim ấy đã được đặt thành tên cho con đèo hoang dại ở độ cao gần 2000m này.
Những đoàn đường quanh co nhưng đầy hùng vĩ của Đèo Ô Quy Hồ.
Ngày 29/6 vừa qua, cùng với thác Cầu Mây, Cổng Trời thuộc khu vực đèo Hoàng Liên xã Sơn Bình, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu đã chính thức trở thành Danh lam thắng cảnh cấp Quốc gia theo Quyết định số 2248/QĐ-BVHTTDL.
Đèo Ô Quy Hồ có cung đường đèo dài ngoằn nghoèo trên quốc lộ 4D, trong đó 2/3 quãng đường thuộc địa phận huyện Tam Đường, Lai Châu, 1/3 còn lại nằm ở phía Sa Pa, Lào Cai. Đây có lẽ là một con đèo giữ kỷ lục về độ dài tại vùng núi Tây Bắc Việt Nam[, với chiều dài lên tới gần 50 km dài hơn cả đèo Pha Đin (dài 32 km, nằm ở ranh giới tỉnh Sơn La và Điện Biên) hay đèo Khau Phạ (gần 40 km, thuộc Yên Bái). Độ cao, sự hiểm trở và chiều dài của Ô Quy Hồ khiến đèo được mệnh danh không chính thống là "vua đèo vùng Tây Bắc".
Địa hình cao, thắng cảnh đẹp khiến đèo Ô Quy Hồ hút hồn những ai ghé thăm.
Những năm gần đây, với nền vẻ đẹp hoang dã và pha chút bí ẩn, danh thắng này ngày càng nổi tiếng, đã và đang trở thành một điểm đến không thể bỏ qua khi đi du lịch các tỉnh miền Tây Bắc.
Để vượt qua quãng đường dài khoảng hơn 50 km lên tới đỉnh đèo - vị trí Cổng Trời không hề đơn giản. Tuy quãng đường không dài nhưng vô cùng treo leo, hiểm trở. Càng lên cao càng ngoằn ngoèo như thách thức các tay lái vốn quen với đường đồng bằng trải nhựa phẳng phiu. Cùng với đó, sương mù ở đây quanh năm dày đặc. Vào những ngày mưa hoặc lạnh, trước tầm nhìn chỉ còn một vài mét. Xe chỉ dám "bò" từ từ, bám gần sát vách núi để đảm bảo an toàn. May mắn là con đường đèo này nay đã được trải nhựa và mở rộng để việc đi lại được thuận lợi và bớt nguy hiểm hơn. Cuối năm 2012, mạng thông tin điện tử quốc tế có uy tín Globalgrashopper đã bình chọn đèo Đèo Ô Quy Hồ - một trong mười danh thắng đẹp nhất Việt Nam.
Độ cao của dãy núi Hoàng Liên Sơn cũng khiến cho khí hậu hai nửa của đèo được phân định tại Cổng Trời trở nên khác biệt. Mùa đông, trong khi bên phía Tam Đường trời vẫn ấm áp thì bên Sa Pa có những cơn gió lạnh cắt da cắt thịt, cả ngày sương mù bao phủ, tầm nhìn không quá 2m và núi rừng chìm ngập trong mây. Vào mùa hè, nếu bên đèo Sa Pa khí hậu mát mẻ trong lành thì bên đèo Tam Đường, những cơn nóng khô hanh sẽ thiêu đốt mặt đất, suối khô kiệt nước và những thảm cỏ xanh cằn cỗi dưới ánh mắt trời. Những năm trời lạnh, đỉnh đèo Ô Quy Hồ có thể bị phủ kín bởi băng tuyết.
Nhưng dù đường đi có vất vả đến đâu, khi đặt chân tới Cổng Trời du khách cũng cảm thấy thật xứng đáng với những công sức đã bỏ ra. Từ vị trí này, du khách có thể phóng tầm mắt bao quát cả thung lũng rộng lớn phía dưới với những ruộng nương xanh rì, con đường ôtô xuôi ngược Phong Thổ (Lai Châu) - Sapa (Lào Cai), xa xa là Thác Bạc - một trong 10 thác nước đẹp nhất Lào Cai, luôn được giới trẻ tìm đến khám phá. Cao khoảng 200m, Thác Bạc ngày đêm ào ào nước đổ như góp nên âm thanh của núi rừng heo hút. Hay đơn giản đứng chỉ để nhìn khoảng không vô tận và khoáng đạt phía trước. Màu xanh ngút ngàn của cây, màu vàng của lúa chín chen lẫn những mảng lúa xanh non đến sắc nâu trầm ấm của đất. Và rồi lại được làm dịu bởi gió từ núi Hoàng Liên Sơn đưa tới. Có đứng tại Cổng Trời này mới cảm nhận được vẻ kiêu hùng của đỉnh Phan Xi Păng (Fanxipan) vời vợi lưng trời. Bên dưới là những vực sâu thăm thẳm, với thảm rừng nguyên sinh chứa đựng nhiều bí ẩn chưa được khám phá.
Cũng lên tới Cổng Trời, mới thực sự cảm nhận được hết vẻ đẹp thiên nhiên vùng Tây Bắc, mới biết được tại sao những thửa ruộng bậc thang của SaPa được tạp chí Travel and Leisure của Mỹ bình chọn là một trong bảy thửa ruộng bậc thang đẹp nhất châu Á và thế giới. Càng hiểu hơn vì sao hình ảnh những bản làng ở Lai Châu thường xuyên xuất hiện trên các tạp chí du lịch quốc tế và thêm tự hào về quê hương Việt Nam.
