Thuế tối thiểu toàn cầu, cú hích quan trọng thu hút vốn FDI

Đánh giá về triển vọng thu hút FDI của Việt Nam, ông Nguyễn Văn Toàn cho rằng, Việt Nam đang đứng trước thời cơ mới để thu hút FDI chất lượng cao. Đó là, năm 2023, Việt Nam đã nâng cấp quan hệ ngoại giao với Mỹ.

Cùng với đó, Trung Quốc đang chuyển hướng đầu tư ra nước ngoài, đặc biệt với Việt Nam. Năm 2023, lượng vốn đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam rất lớn. Tình hình địa chính trị, xung đột Nga - Ukraine và gần đây nhất là Israel - Hamad ảnh hưởng đến luồng đầu tư của thế giới và ảnh hưởng gián tiếp tới Việt Nam.

Đặc biệt, tham gia thuế tối thiểu toàn cầu là một điểm nhấn hết sức quan trọng, mang lại cho Việt Nam cả cơ hội tốt trong thu hút FDI. Cụ thể, Việt Nam hiện đang tham gia đến 17 hiệp định thương mại tự do, có nền kinh tế hội nhập ở mức cao, nên khi tham gia chính sách thuế tối thiểu toàn cầu có một số lợi thế.

Chính sách thuế này sẽ giúp tăng thêm nguồn thu cho ngân sách. Là nước tiếp nhận lượng FDI khá lớn, bài toán khắc phục tình trạng chuyển giá, trốn thuế là rất khó giải quyết. Thuế tối thiểu toàn cầu sẽ cơ bản để Việt Nam khắc phục việc chuyển giá.

Từ nguồn thu ngân sách gia tăng, Việt Nam có điều kiện thực hiện các chính sách hỗ trợ cho các nhà đầu tư nước ngoài theo định hướng mà chúng ta mong muốn. Việc áp thuế tối thiểu có thể tạo khó khăn trước mắt khi muốn giữ chân nhà đầu tư, nhưng lại có thế là lợi thế lâu dài khi chúng ta triển khai tốt các chính sách mới hiệu quả hơn, bền vững hơn mà không phải chạy đua bằng ưu đãi thuế.

Ví dụ như đẩy mạnh việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, dành một phần đầu tư công tương xứng để nâng cao chất lượng nhân lực, song song với nâng cấp cơ sở hạ tầng…

“Đây là một cú hích hết sức quan trọng mà chúng ta bắt buộc phải làm, ngay trong năm 2024 chứ không thể chần chừ hơn”, ông Toàn nhấn mạnh.

Để hỗ trợ các nhà đầu tư sau khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, theo Phó Chủ tịch VAFIE, các cơ quan chức năng cần hỗ trợ trực tiếp các dự án đổi mới sáng tạo, về hạ tầng (ví dụ giải phóng mặt bằng hay mở rộng sản xuất, đào tạo nguồn nhân lực cho họ). Cách hỗ trợ này không vi phạm luật chơi quốc tế.

Cùng với đó, hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam tham gia làm công nghiệp phụ trợ, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đơn cử, Samsung cần một công nghệ mới, Chính phủ có thể hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam phần tiền mua công nghệ đó để doanh nghiệp Việt Nam tham gia được vào chuỗi này.

“Hiện đang có tồn tại một suy nghĩ là doanh nghiệp làm các sản phẩm phụ trợ cho doanh nghiệp FDI là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Theo tôi, doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ là một phần, các doanh nghiệp, tập đoàn lớn hoàn toàn có thể bắt tay và tham gia vào phân khúc này”, ông Toàn nói.

Theo Nghị quyết số 107/2023/QH15 về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu ngày 29/11/2023, Việt Nam áp thuế tối thiểu toàn cầu từ 1/1/2024. Thuế suất sẽ áp dụng là 15% với các doanh nghiệp đa quốc gia có tổng doanh thu hợp nhất từ 750 triệu Euro (khoảng 800 triệu USD) trở lên trong 2 năm của 4 năm liền kề nhất. Các nhà đầu tư thuộc diện chịu thuế sẽ buộc phải nộp thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam.

Tổng cục Thuế vừa cho biết, dự thảo Nghị định quy định chi tiết Nghị quyết số 107/2023/QH15 đang được khẩn trương hoàn thiện để trình Bộ Tài chính xin ý kiến các bộ, ngành và các tổ chức, cá nhân có liên quan.