Sản phẩm OCOP vẫn khó tiếp cận hệ thống phân phối hiện đại

Thông tin từ hội nghị kết nối, thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm OCOP chiều ngày 29/9 tại Hà Nội cho thấy, sau hơn 7 năm triển khai, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã đạt được nhiều kết quả nổi bật. Tính đến tháng 7/2025, cả nước đã có hơn 17.000 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên. Trong đó có 126 sản phẩm được công nhận OCOP 5 sao, đủ tiêu chuẩn để vươn ra thị trường quốc tế.

"Những sản phẩm OCOP không chỉ khẳng định chất lượng và thương hiệu Việt, mà còn là tinh hoa văn hóa, trí tuệ, sự sáng tạo của cộng đồng. Đây là chương trình phát triển gắn với đời sống, sinh kế của người dân, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng nông thôn mới và phát triển bền vững", ông Nguyễn Tiến Cường - Phó Tổng Biên tập Báo Công Thương chia sẻ.

Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, sau khi chương trình OCOP được triển khai đồng bộ trên phạm vi cả nước giai đoạn 2021-2025, đến nay cả nước đã có trên 132 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP. Trong số những sản phẩm OCOP, có nhiều sản phẩm là đặc sản vùng miền, nông sản, thực phẩm chế biến, đồ uống, thủ công mỹ nghệ, dược liệu, mỹ phẩm tự nhiên hay là cả những dịch vụ du lịch cộng đồng.

"Sản phẩm OCOP đã khẳng định được chỗ đứng trên thị trường trong nước, thậm chí từng bước vươn ra quốc tế. Kết quả này không chỉ phản ánh sự nỗ lực của các địa phương, doanh nghiệp và hợp tác xã mà còn khẳng định tính đúng đắn của chủ trương phát triển OCOP gắn với xây dựng nông thôn mới", ông Tuấn nhấn mạnh.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, không ít sản phẩm OCOP còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận hệ thống phân phối hiện đại, mở rộng thị trường, nâng cao sức cạnh tranh và đáp ứng yêu cầu khắt khe của người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Theo ông Tuấn, kinh phí hỗ trợ từ ngân sách nhà nước còn hạn chế; điểm bán chưa được giới thiệu, quảng bá rộng rãi trên các nền tảng truyền thông. Thiếu website, mạng xã hội, mã QR giới thiệu sản phẩm, gây hạn chế khả năng tiếp cận khách hàng.

Cùng đó, thiếu sự liên kết giữa các điểm bán để hình thành chuỗi tiêu thụ; thiếu kỹ năng bán lẻ và chăm sóc khách hàng. Không gian trưng bày hạn chế, không có khu trải nghiệm sản phẩm. Quy mô sản xuất của nhiều chủ thể còn nhỏ lẻ; khả năng đổi mới sáng tạo và nâng cao chất lượng sản phẩm chưa cao.

Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho rằng, thực trạng này đặt ra yêu cầu cần phải có những định hướng chiến lược cho giai đoạn tiếp theo.

Trong những năm tới (giai đoạn 2026 - 2030), khi Chương trình OCOP được phê duyệt, Bộ Công Thương sẽ đề xuất để chương trình được tiếp tục triển khai đồng bộ, rộng khắp, lồng ghép, kết hợp với trải nghiệm văn hóa, du lịch; tăng cường xây dựng cơ sở vật chất, nguồn nhân lực và lựa chọn điểm bán tại vị trí tiềm năng.

Chương trình hướng đến mục tiêu tăng tỷ lệ sản phẩm OCOP đạt 4-5 sao trên cả nước nói chung và ở mỗi địa phương nói riêng, phát triển phù hợp với chính quyền địa phương 2 cấp. Tăng cường chủ thể tham gia, mở rộng kênh kết nối, tiêu thụ, gắn kết OCOP với du lịch.

Chương trình cũng hướng tới mục tiêu tăng cường ứng dụng kinh tế số trong quản lý, vận hành, kết nối sàn thương mại điện tử; nâng cấp bao bì, nhãn má, mã QR, truy xuất nguồn gốc, kiểm soát chất lượng; phát triển sản phẩm OCOP đảm bảo bền vững và gắn với bảo vệ môi trường…

Ở góc độ địa phương, bà Nguyễn Thị Hiệp - đại diện Sở Công Thương tỉnh Bắc Ninh cho biết, để tiếp tục hỗ trợ sản phẩm OCOP trên địa bàn mở rộng thị trường trong nước và hướng đến xuất khẩu, tỉnh sẽ tiếp tục tập trung vào một số nhóm giải pháp cụ thể.

Theo đó, tỉnh sẽ vừa tăng cường năng lực quản lý, kiểm soát chất lượng, vừa phát triển các vùng sản xuất theo tiêu chuẩn (VietGAP, GlobalGAP). Bắc Ninh cũng sẽ đẩy mạnh xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử lớn và tích hợp thanh toán điện tử.

Ngoài ra, tỉnh cũng chú trọng hỗ trợ xây dựng thương hiệu và cải tiến mẫu mã, bao bì để tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm của địa phương, có cơ hội tiếp cận với các doanh nghiệp phân phối, hệ thống siêu thị trong và ngoài nước.