Đánh giá tình hình lao động, việc làm khu vực doanh nghiệp năm 2020

Tại cuộc họp báo về tình hình lao động, việc làm quý IV và năm 2020 do Tổng cục Thống kê tổ chức sáng 06/01/2021 tại Hà Nội, một trong những vấn đề được các phóng viên báo, đài quan tâm là tình hình lao động, việc làm của khu vực doanh nghiệp.

Đại diện Tổng cục Thống kê cho biết, đại dịch Covid-19 đã tác động sâu rộng đến tình hình lao động, việc làm nói chung mặc dù đã được cải thiện trong quý III và quý IV. Tuy vậy, về tổng quan trong năm 2020, các chỉ tiêu đã cải thiện nhưng so với cùng kỳ năm ngoái vẫn giảm, đặc biệt là một số chỉ tiêu về tỷ lệ lực lượng lao động, thiếu việc làm, tỷ lệ thất nghiệp đều cao.

Đại diện Tổng cục Thống kê dẫn báo cáo tình hình KT - XH công bố hôm 27/12/2020 cho hay, về tình hình đăng ký doanh nghiệp, năm 2020 có 134,9 nghìn DN đăng ký thành lập mới. Về số lượng giảm 2,3% so với năm 2019, mặc dù tỷ lệ vốn đăng ký có tăng nhưng tỷ lệ lao động đăng ký DN thành lập mới là 1 triệu người, giảm 16,9%.

Trong báo cáo về đăng ký kinh doanh của DN năm 2020 cũng ghi nhận 44.000 DN quay trở lại hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, cũng có tới 44,6 nghìn DN dừng hoạt động và 55,2 nghìn DN ngừng hoạt động và chờ giải thể, phá sản.

Do vậy, với số lượng DN thành lập mới trong năm 2020 giảm về số lượng, số lao động đăng ký của các DN thành lập mới cũng giảm 16,9%; đồng thời cũng ghi nhận số DN ngừng hoạt động chờ giải thể, phá sản cũng tăng so với năm 2019. Tình hình lao động chung của cả nước bị tác động lớn bởi đại dịch Covid-19 làm cho tỷ lệ thất nghiệp, thiếu việc làm tăng so với 2019.

Tuy nhiên, theo đánh giá của đại diện Tổng cục Thống kê, đối với khu vực doanh nghiệp - khu vực đóng góp khoảng 60% vào GDP, lại tương đối ổn định. Một số ngành chịu tác động lớn bởi đại dịch Covid-19 như dịch vụ, đặc biệt là ngành hàng không, du lịch, lưu trú - kho bãi bị tác động nặng nề. Tuy nhiên, ghi nhận một số ngành có đóng góp lớn cho tăng trưởng GDP vẫn giữ ở mức ổn định và tăng, đặc biệt là ngành công nghiệp chế biến, chế tạo; ngân hàng; bưu chính viễn thông hay khoa học công nghệ, số lao động cũng như lực lượng lao động thu hút vào những ngành này vẫn ổn định và có một số ngành tăng. Mặc dù những ngành bị tác động trực tiếp bởi Covid-19 như hàng không, lưu trú, vận tải, du lịch, lữ hành... số lao động có giảm tuy nhiên khối lao động phi chính thức là nhiều, còn khối DN vẫn duy trì.

Đại diện Tổng cục Thống kê cho biết thêm, trong báo cáo về lao động, việc làm quý IV và năm 2020 cũng đã ghi nhận sự chuyển dịch của lao động chính thức sang khu vực phi chính thức. Hàng năm, lực lượng lao động phi chính thức khoảng 55% - 56%. Tuy nhiên, năm 2020 tỷ lệ lao động phi chính thức tăng cao hơn so với lao động chính thức. Do đó, một số ngành trong khu vực DN bị tác động bởi đại dịch Covid-19 thì DN có thể cắt giảm lao động, nghỉ giãn cách luân phiên và một bộ phận lao động đã có sự dịch chuyển từ khu vực DN sang khu vực phi chính thức làm cho tỷ lệ lao động phi chính thức tăng cao hơn so với những năm trước đây.

Tính chung cả năm 2020, số lao động có việc làm phi chính thức là 20,3 triệu người, tăng 119,1 nghìn người, số lao động có việc làm chính thức là 15,8 triệu người, giảm 21,1 nghìn người so với năm 2019. Tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức năm 2020 là 56,2%, cao hơn 0,2 điểm phần trăm so với năm 2019.