Cách giữ trái cây trên mâm ngũ quả tươi lâu

Ảnh minh họa.

Xuất xứ của mâm ngũ quả có liên quan đến quan niệm triết lý Khổng giáo của phương Ðông, thế giới được tạo nên từ năm bản nguyên – gọi là “ngũ hành”: Kim – Mộc – Thuỷ – Hỏa – Thổ, nghĩa là 5 yếu tố cấu thành vũ trụ. Ðã gọi là ngũ quả thì nhất thiết phải là 5 loại quả nhưng các vùng, các miền do mùa xuân hoa trái khác nhau, nên mâm ngũ quả cũng khác nhau như: chuối, bưởi, phật thủ, dưa hấu, cam, quýt, dừa, na, hồng xiêm, táo…

Ở miền Bắc, các loại hoa quả thường được chọn để bày ngũ quả thường gồm chuối tiêu, bưởi, quất, phật thủ, cam, dưa hấu… Mâm ngũ quả trong Nam vẫn cứ giữ nguyên truyền thống là mãng cầu, sung, dừa xiêm, đu đủ, xoài với quan niệm “cầu – sung – vừa – đủ – xài”.

Mâm ngũ quả ở các vùng miền được bày biện khác nhau.

Tục mâm quả ngày Tết là một nét đẹp trong phong hóa dân tộc Việt Nam. Nó nhắc nhở con cháu luôn biết ơn và tưởng nhớ ông bà tổ tiên, bộc lộ lòng ước mong một năm mới an khang, may mắn, tốt đẹp. Để giữ hoa quả trên mâm ngũ quả tươi lâu, cần chú ý một vài điểm sau đây:

Thời điểm mua

Mâm ngũ quả cần có trước đêm 30 Tết, vì thế ngày tốt để bạn đi mua trái cây là 3 ngày trước Tết. Thời điểm này bạn có thể chọn được nhiều loại trái đẹp, ngon, chất lượng tốt. Nếu đi mua trái cây ngày 29 Tết hoặc chiều 30 Tết, bạn dễ gặp phải nguy cơ mua hoa quả không đẹp, giá cả sẽ lên rất cao và không đủ các loại trái cây cần thiết để bày biện mâm ngũ quả như ý.

Cách chọn hoa quả

Với cam, bưởi: Nên chọn quả còn cả cuống, có hình dáng đẹp, không sâu, bệnh. Trái ngon phải tròn đều, da bóng láng, không có đốm hay vết sẹo. Nếu cam bưởi có vỏ xanh ửng vàng đều là trái chín cây; loại chín ép thì màu vàng của trái sẽ ửng không đều. Vì đặt trên bàn thờ, mấy ngày Tết đa số các gia đình thường thắp nhiều hương khói dễ khiến quả chín nhanh song không nên vì thế mà chọn các quả còn xanh vì các quả này bày lên mâm ngũ quả sẽ có màu sắc kém rực rỡ, nổi bật. Cam, bưởi có lớp vỏ khá dày nên dù bị khô, héo thì ăn vẫn ngon, còn nếu chọn quả xanh, sau khi hạ mâm ngũ quả sẽ không ăn được.

Sau khi chọn được quả cam, bưởi ưng ý có thể dùng dao hay kéo sắc cắt cuống quả dài 0,5cm, lấy vôi đã tôi chấm vào vết cắt. Cách làm này có tác dụng khử trùng, chống thối.

Việc chọn lựa hoa quả kỹ càng trước khi trang trí mâm ngũ quả có vai trò quan trọng.

Với chuối: nên chọn các nải chuối quả to đều, mỡ màng, màu xanh mượt, nguyên núm. Với những gia đình nặng về tâm linh, đôi khi số lượng quả chuối trong nải cũng được quan tâm, trong đó thường chuộng các nải chuối có số quả lẻ.

Với xoài, mãng cầu, đu đủ, hồng thì lại nên ưu tiên chọn quả xanh vì đặc tính của các loại này là vỏ mỏng, dễ chín, nhanh bị thối. Nếu chọn quả chín quá, có thể mâm ngũ quả chỉ có “tuổi thọ” 2 – 3 ngày vì những quả thối sẽ ảnh hưởng tới tổng thể cả mâm ngũ quả.

Với dưa hấu, nếu không biết cách chọn, rất dễ rơi vào tình cảnh chọn nhầm quả dưa hấu tươi ngoài thối trong. Để lựa được quả dưa ưng ý, nên thử búng vào thân dưa, có tiếng nghe trầm chắc nịch là quả còn tươi, ngon.Cuống, núm dưa cũng là một tiêu chí để xem xét, dưa ngon có núm đều, hơi lõm xuống. Cuống nhỏ là do dưa già nên héo quắt lại, khác với quả dưa gấp, bán hái non để lâu cuống cũng héo, nhưng to chứ không quắt lại. Trái dưa già, chín có phần vỏ ngoài căng bóng, trong khi đó nếu dưa còn non dù có lau chùi cách mấy cũng không giấu được vẻ nhăn nheo do dưa bị héo.

Với tất cả các loại hoa quả bày trên mâm ngũ quả, sau khi mua, chỉ nên dùng khăn giấy lau sạch quả chứ không rửa. Vì nếu rửa, quả sẽ sớm bị héo hoặc thối nếu chỗ nào đọng nước.