Lý do trẻ sơ sinh cần tầm soát tim bẩm sinh

Mỗi năm, Việt Nam có 3.000 trẻ sơ sinh chào đời mắc bệnh tim bẩm sinh nặng, trong đó có khoảng 20% tỷ lệ trẻ sơ sinh xuất viện bị bỏ sót không phát hiện được tim bẩm sinh.

10 phút vận động giải trí mỗi tuần cũng làm giảm nguy cơ tử vong / Thay vì la hét, cha mẹ thông minh chỉ cần dùng cách này để 'trị' con

Ảnh minh họa

Theo ThS.BS Phan Hoàng Yến, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM), đối với bệnh tim bẩm sinh ở trẻ sơ sinh cần phải được tầm soát sớm sau sinh vì phần lớn những tật tim bẩm sinh có triệu chứng trong thời kỳ sơ sinh thường điều trị khó khăn. Do đó, cần thiết siêu âm tim tầm soát trong giai đoạn bào thai từ tuần thứ 14 hoặc sớm ngay sau sinh. Siêu âm là một phương pháp chẩn đoán hữu ích và không gây ảnh hưởng hay tác dụng phụ gì lên bào thai và trẻ sơ sinh.

Phân loại tim bẩm sinh nặng ở trẻ sơ sinh được dựa trên yếu tố có hay không phụ thuộc vào ống động mạch. Phụ thuộc ống động mạch được hiểu là nếu như không có ống động mạch thì không có máu trong hệ thống tuần hoàn.

Bệnh tim bẩm sinh của hệ tuần hoàn hệ thống (gồm mạch máu giàu oxy có nhiệm vụ nuôi cơ quan trong cơ thể như gan, thận, dạ dày, lách, ruột, tay chân…) lệ thuộc ống động mạch gồm các bệnh: hẹp van động mạch chủ nặng, hẹp eo động mạch chủ, đứt đoạn cung động mạch chủ, thiểu sản tim trái.

Bệnh tim bẩm sinh của hệ tuần hoàn phổi (gồm các mạch máu đổ vào phổi để nhận oxy từ phổi) lệ thuộc ống động mạch gồm các bệnh: không lỗ van 3 lá, không lỗ van động mạch phổi, hẹp van động mạch phổi, tứ chứng Fallot, hoán vị đại động mạch.

Biểu hiện của bệnh tim bẩm sinh nặng ở trẻ sơ sinh gồm các triệu chứng: sốc, tím tái, thở nhanh. Cách đơn giản nhất để phát hiện tim bẩm sinh ở trẻ sơ sinh là bắt mạch tay, chân và đo độ bão hòa oxy máu ở tay, chân. Khi mạch tay hoặc chân yếu hơn hoặc sự chênh lệch độ bão hòa oxy máu ở tay, chân chênh nhau hơn 3% là dấu hiệu gợi ý bệnh tim bẩm sinh ở trẻ sơ sinh.

Phát hiện sớm và điều trị kịp thời các trường hợp bệnh tim bẩm sinh ở trẻ sơ sinh là sự phối hợp giữa vấn đề siêu âm chẩn đoán tiền sản và siêu âm sau sinh; sự phối hợp giữa sản phụ, gia đình và đội ngũ y bác sĩ.

Vì vậy, sản phụ cần theo dõi và khám thai định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn đầy đủ. Nếu siêu âm tiền sản phát hiện tim bẩm sinh, thai phụ nên chuyển dạ sanh tại các bệnh viện sản thuộc tuyến trên có đầy đủ dụng cụ hồi sức sau sinh và cần siêu âm tim đánh giá lại ngay sau sinh.