Nghệ nhân Đồng Nai 'biến tấu' ra muôn hình vạn trạng cho trái bưởi

Làng bưởi Tân Triều (huyện Vĩnh Cửu), cách thành phố Biên Hòa (Đồng Nai) 3 km. Nhiều năm nay, trên khu đất rộng 2 ha, ông Ngô Văn Sơn (48 tuổi) không chỉ cung cấp giống bưởi thông thường mà còn "biến tấu" chúng ra hình thù hồ lô, thỏi vàng cho thị trường Tết.

Những gốc bưởi ở đây có tuổi đời khoảng 20 năm với gần 800 gốc. "Gần chục năm trước, nhận thấy giá trị kinh tế từ bưởi được tạo hình hồ lô bán dịp Tết rất lớn nên tôi mày mò thử nghiệm. Hai mùa đầu, do chưa hiểu hết kỹ thuật nên thất bại", ông Sơn kể.

Để ra trái bưởi hồ lô, người nông dân phải chuẩn bị từ 6 tháng trước Tết. Khi trái bưởi được 2 tháng tuổi, to bằng nắm tay thì bắt đầu thắt vòng dây ở giữa trái để định hình. "Những trái được chọn phải tròn trịa, cuống đẹp, thẳng. Khi siết vòng lại rồi cứ thế để trái lớn lên, sẽ tạo ra đường eo ở giữa. Vì công đoạn phức tạp nên sau khi chốt số lượng bưởi hồ lô với thương lái tôi mới tạo hình, chứ không làm tràn lan", ông Sơn nói.

Mỗi quả được bọc hai lớp khuôn bằng nhựa. Bên trong khuôn úp, có khắc hình các chữ tài, lộc, phát. Trái lớn dần và chèn ép vào khuôn, tạo ra các chữ theo ý muốn. Có hai dạng khuôn, một loại bao phủ toàn bộ và loại chỉ ôm lấy nửa trái.

"Các mối khép của khuôn cũng phải được ghim chặt, xoắn dây kẽm vì khi trái bưởi phát triển sẽ tạo ra sức ép lớn có thể làm vỡ khuôn", ông Sơn chia sẻ.

Khoảng 3 tuần sau, khi trái bưởi đã ra dáng dấp hồ lô thì cắt bỏ vòng dây thắt rồi đưa khuôn úp bằng nhựa cứng vào chờ đến ngày thu hoạch. Trong thời gian này, người trồng phải trông coi nhằm phát hiện kịp thời những thay đổi bất thường trên trái bưởi để điều chỉnh. Những lỗi khi tạo hình bưởi thường là cuống không cân, khuôn bị méo...

Năm nay, ông Sơn còn "chế tác" thêm cả bưởi hình thỏi vàng.

"Tỷ lệ thành công trong việc tạo hình bưởi thấp, chỉ cần vỡ khuôn, sâu bệnh là không bán được. Vì thế, bưởi hồ lô có giá cao nhưng ít nông dân dám làm bởi rủi ro", ông Sơn chia sẻ.

Bưởi hồ lô được ông Sơn bán sỉ một triệu đồng một quả, chùm hai trái có giá 2,5 triệu, còn bưởi thường là 100.000 một trái. "Dịp Tết năm nay, tôi tạo hình 250 quả bưởi hồ lô và đã có thương lái mua hết số hàng này. Sau khi trừ hết chi phí, tôi cũng thu được khoảng 200 triệu đồng", ông Sơn nói.

Làng bưởi Tân Triều nhìn từ trên cao. Người dân ở đây có truyền thống trồng bưởi cả trăm năm nay, với nhiều loại như bưởi ổi, bưởi núm, bưởi thanh long, bưởi thanh dây... Hiện, các nhà vườn bước vào giai đoạn chăm sóc nước rút để chuẩn bị cho thu hoạch quả, phục vụ thị trường Tết.