Những công dụng hữu ích của lạc tiên trong các bài thuốc dân gian

Cây lạc tiên có tên khoa học là Passiflora foetida L., thường mọc hoang ở khắp nơi tại nước ta, thường thấy ở các bãihoang, bờ bụi … Cây còn có nhiều tên gọi khác như cây lạc, cây nhãn lồng (Nam Bộ), lồng đèn, hồng tiên,mắc mát (Đà Lạt), cỏ hồng tiên (Thái), tây phiên liên, hay long châu quả. Ở một số nơi, trẻ nhỏ thường hái quả lạc tiên ăn. Ngọn lạc tiên cũng hay được dùng làm rau để luộc ăn trong các bữa cơm.

Cây lạc tiên (Hình minh họa: desmutsi612.wordpress.com)

Cây lạc tiên là bài thuốc hữu ích thường dùng trong y học dân gian để chữa nhiều chứng bệnh. Theo Viện Y Dược học dân tộc TP.HCM, quả lạc tiên có vị ngọt, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi thủy. Quả lạc tiên thường dùng để chữa phế nhiệt khái thấu (chứng bệnh ho do phế nóng), phù thũng, bạch trọc, hay giã đắp chữa ung nhọt lở loét ở chân.

Ngoài quả lạc tiên, dây và lá của loại cây này cũng rất hữu ích. Trong dân gian, người dân thường dùng dây và lá lạc tiên sắc uống làm thuốc an thần, chữa mất ngủ. Trước đây, một số xí nghiệp và bệnh viện ở nước ta cũng thường dùng lạc tiên phối hợp với nhiều vị thuốc khác như tim sen (liên tâm), lá dâu… chế thành thuốc nước ngọt, có pha cồn, dùng để an thần, chữa mất ngủ hay chứng tim hồi hộp.

Quả lạc tiên (Hình minh họa: eastafricanplants.senckenberg.de)

Một số bài thuốc có lạc tiên:

- Chữa lỵ: dùng qủa lạc tiên 60 g, rửa sạch, sắc lấy nước, pha thêm đường, chia 2 lần uống trước bữa ăn (Theo sách "Phúc Kiến dân gian thảo dược").

- Chữa thần kinh suy nhược: dùng dây, lá lạc tiên từ 8 đến 10g, sắc uống. Hoặc phối hợp với lá vông, lá dâu tằm, tâm sen, nấu thành cao lỏng uống, ngày dùng từ 2 đến 5g, uống trước khi đi ngủ.

- Chữa viêm da, mụn mủ, ghẻ ngứa: dùng lá lạc tiên nấu nước tắm rửa.

- Làm dịu thần kinh,trợtim,chữa mất ngủ: dùng dây, lá lạc tiên 20g, hạt sen 12g, lá tre 10g, lá dâu tằm 10g, lá vông nem 12g, cam thảo 6g, xương bồ 6g, táo nhân (sao đen) 10g, sắc nước uống trong ngày.