Xà phòng diệt khuẩn có an toàn?

Triclosan là chất đã được sử dụng trong các sản phẩm diệt khuẩn hơn 40 năm qua. Ảnh: AP

Triclosan là chất đã được sử dụng trong các sản phẩm diệt khuẩn hơn 40 năm qua. Cục quản lý Thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) dự kiến sẽ công bố báo cáo tái đáng giá về tính an toàn của triclosan trong năm nay.

Kết luận của FDA về việc triclosan có tiếp tục được sử dụng trong các sản phẩm sữa tắm và tẩy rửa gia dụng hay không, dự kiến sẽ có tác động rất lớn đến một ngành công nghiệp trị giá 1 tỷ USD, bao gồm cả hàng trăm sản phẩm diệt khuẩn, từ kem đánh răng tới đồ chơi cho trẻ em.

Động thái của FDA diễn ra trước áp lực ngày càng gia tăng từ các nhà lập pháp, các nhóm hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và những cá nhân quan ngại về tính an toàn của triclosan. Một số nghiên cứu gần đây về triclosan trên động vật khiến giới khoa học lo lắng rằng, hóa chất này có thể tăng nguy cơ vô sinh, dậy thì sớm và các vấn đề liên quan đến hoóc môn khác ở người.

Allison Aiello, giáo sư Trường Y tế công thuộc Đại học Michigan (Mỹ) cho hay: "Đối với tôi, dường như các nguy cơ liên quan đến những sản phẩm như trên hiện vượt quá bất kỳ lợi ích nào mà chúng đem lại. Hiện tại, triclosan có vẻ là hóa chất không cần thiết".

Sự quan ngại đối với triclosan đã hé lộ một sự thật ít biết: Nhiều chất hóa học được sử dụng trong các sản phẩm gia dụng hàng ngày chưa từng được các nhà quả lý y tế Mỹ chính thức phê chuẩn. Điều này là do, nhiều hóa chất diệt khuẩn đã được phát triển nhiều thập niên trước khi có luật đòi hỏi sự xét duyệt mang tính khoa học đối với các thành phần tẩy rửa.

Tranh cãi cũng làm nổi rõ khoảng thời gian cần có để chính phủ liên bang xét duyệt lại tính an toàn của các hóa chất như trên. Một sự thực phổ biến là, quá trình này có thể kéo dài nhiều năm do nhà chức trách phải xem xét vô số nghiên cứu và tiếp thu ý kiến của công luận cho mỗi dự thảo luật.

Trong trường hợp của triclosan, Quốc hội Mỹ đã thông qua một đạo luật năm 1972, yêu cầu FDA đề ra các hướng dẫn dành cho hàng chục hóa chất kháng khuẩn phổ biến, dùng để sản xuất xà phòng, sữa tắm và chất tẩy rửa gia dụng. Các hướng dẫn này đóng vai trò như một cuốn cẩm nang dành cho giới sản xuất nhờ những chỉ dẫn chi tiết về loại hóa chất nào có thể được dùng và với liều lượng ra sao.

Năm 1978, FDA đã cho xuất bản cuốn hướng dẫn đầu tiên. mang tính thăm dò về các hóa chất dùng trong sữa tắm và xà phòng nước rửa tay. Cuốn sách này nếu rõ, triclosan "nhìn chung chưa được công nhận là an toàn và hiệu quả", vì nhà chức trách không thể tìm đủ nghiên cứu khoa học chứng minh tính an toàn và hiệu quả của nó.

FDA đã công bố nhiều phiên bản của cuốn hướng dẫn theo thời gian, nhưng cơ quan này vẫn chưa hoàn chỉnh kết luận cuối cùng. Vì vậy, các công ty vẫn chưa phải loại bỏ triclosan khỏi những sản phẩm của họ.