Vụ án doanh nhân Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân: Không thể sử dụng cùng lúc hai quan hệ pháp luật cho một sự kiện pháp lý!

Như Doanhnghiepvn.vn đã phản ánh trong nhiều bài viết trước, năm 2012 Công ty TNHH MTV Nông Thủy sản Tây Nam do ông Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân làm giám đốc có ký hợp đồng tín dụng với Agribank Cần Thơ vay 258 tỷ đồng, để thực hiện Dự án xây dựng Cụm chế biến nông thủy sản Tây Nam tại huyện Vị Thanh, tỉnh Hậu Giang. Tài sản thế chấp là tài sản riêng, là siêu thị Citimart gần 3.000 m2 đất và trên 6000 m2 sàn trên đường Nguyễn Trãi, TP Cần Thơ.

Quá trình thực hiện xây dựng dự án do vướng phải một số khó khăn khách quan nên toàn bộ phần xây dựng phải điều chỉnh lại thiết kê xây dựng do đó công trình bị chậm tiến độ hơn 1 năm. Vì vậy, tháng 8/2014 Agribank Cần Thơ và Công ty Nông thủy sản Tây Nam đã thỏa thuận chuyển toàn bộ khoản vay của Công ty Nông thủy sản Tây Nam sang khoản vay thông thường. Đến tháng 11/2015 Cty Tây Nam quyết định tạm dừng dự án và yêu cầu Agribank Cần Thơ thanh lý hợp đồng tín dụng. Do 2 bên không thống nhất được mức lãi suất nên đã cùng đồng ý đưa vụ việc ra tòa dân sự Toàn án ND quận Ninh Kiều để giải quyết.

Trong lúc vụ việc đang giải quyết theo trình tự tố tụng dân sự thì ngày 16/6/2016, Cơ quan ANĐT Công an TP. Cần Thơ đã khởi tố bị can và bắt tạm giam Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân để tiến hành điều tra về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 139 BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) với hành vi “Làm khống hồ sơ để lừa đảo chiếm đoạt tiền ưu đãi lãi suất của Nhà nước”. Mặc dù trước đó, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam và Agribank chi nhánh Cần Thơ đã có văn bản xác định khoản vay bình thường, được đảm bảo thế chấp tài sản đầy đủ, và không có sự hỗ trợ lãi suất. Bộ Tài Chính cũng có văn bản xác nhận không có hỗ trợ lãi suất cho Công ty Nông thủy sản Tây Nam nhưng ông Nhân vẫn bị tạm giam với thời gian gần 28 tháng.

Ngày 19/5/2021 Tòa án ND TP Cần Thơ đã có Quyết định số 25/2021/QĐXXST-HS đưa vụ án xét xử sơ thẩm. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nên vụ án tiếp tục bị hoãn. Dự kiến phiên toà hình sự sơ thẩm sẽ sớm được đưa ra xét xử trong tháng 10/2021, cùng với việc TP Cần Thơ đã từng bước đưa việc phòng chống dịch bệnh về Chỉ thị 15 từ sau ngày 1/10/2021.

Vụ án đang trong quá trình tố tụng hình sự, thì bất ngờ ngày 9/8/2021, thẩm phán Nguyễn Quốc Sử Tòa án ND quận Ninh Kiều ra Quyết định số 15/2021/QĐST-KDTM với nội dung “tiếp tục giải quyết vụ án kinh doanh thương mại số 10/2016/TLST-KDTM ngày 15/1/2016 về việc tranh chấp hợp đồng tín dụng” giữa Agribank và Công ty TNHH MTV nông thủy sản Tây Nam. Tiếp đó, ngày 30/9/2021, Tòa án ND quận Ninh Kiều có Quyết định số 519/2021/QĐXXST-KDTM đưa vụ án ra xét xử vào ngày 11/10/2021. Những quyết định này của Tòa án ND quận Ninh Kiều đang khiến dư luận xôn xao bởi lẽ cùng một vụ án, Tòa án ND quận Ninh Kiều vừa xử lý dân sự, Tòa án ND Cần Thơ vừa xử lý hình sự?!

Có một điểm cần lưu ý ở đây là vụ án dân sự này giải quyết về tranh chấp hợp đồng tín dụng mà tài sản đảm bảo của Hợp đồng tín dụng đó lại đang là vật chứng của một vụ án hình sự, là điểm xuất phát của việc Cơ quan ANĐT Công an TP Cần Thơ khởi tố hình sự của chính vụ án dân sự này.

Theo các chuyên gia pháp lý, vấn đề dân sự trong vụ án hình sự được quy định tại Điều 30 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 như sau: “Việc giải quyết vấn đề dân sự trong vụ án hình sự được tiến hành cùng với việc giải quyết vụ án hình sự. Trường hợp vụ án hình sự phải giải quyết vấn đề bồi thường thiệt hại, bồi hoàn mà chưa có điều kiện chứng minh và không ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án hình sự thì vấn đề dân sự có thể tách ra để giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự”. Như vậy, các vụ án dân sự phát sinh từ vụ án hình sự xét xử ông Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân (nếu có) đều cần được Tòa án ND TP Cần Thơ tách ra bằng các Quyết định có hiệu lực pháp luật chứ không thể để một toà án dân sự cấp dưới cùng song song giải quyết.

Mục 2 phần I Công văn số 121/2003/KHXX ngày 19/9/2003 của Tòa án ND tối cao hướng dẫn việc giải quyết các vấn đề liên quan đến tài sản, bồi thường thiệt hại trong vụ án hình sự thì vấn đề dân sự trong vụ án hình sự bao gồm: “đòi trả lại tài sản bị chiếm đoạt; đòi bồi thường giá trị tài sản do tài sản bị chiếm đoạt, những tài sản đã bị mất hoặc bị hủy hoại; buộc phải sửa chữa tài sản bị hư hỏng; đòi bồi thường thiệt hại về lợi ích gắn liền với việc sử dụng, khai thác tài sản, chi phí hợp lí để ngăn chặn, hạn chế và khắc phục thiệt hại do tài sản bị chiếm đoạt, bị hủy hoại hoặc bị hư hỏng, đòi bồi thường thiệt hại do tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm”. Rõ ràng, vấn đề dân sự được xem xét giải quyết trong vụ án hình sự giới hạn trong phạm vi trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng theo qui định tại Chương XX Bộ luật Dân sự 2015.

Có thể nói, với việc ra quyết định tiếp tục xét xử vụ án kinh doanh thương mại số 10/2016/TLST-KDTM ngày 15/1/2016 của thẩm phán Nguyễn Quốc Sử đã có dấu hiệu làm trái với Điều 30 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, đồng thời trái với hướng dẫn theo Công văn số 121/2003/KHXX ngày 19/9/2003 của Tòa án ND tối cao.