Hương vị bình bát gợi nhớ ký ức tuổi thơ

Là người con lớn lên ở miệt sông nước nên trong tôi luôn nuôi dưỡng nhiều ký ức về mảnh đất miền Tây đầy hào sảng. Dù xa quê đã lâu, nhưng thi thoảng tôi vẫn quay trở về quê những khi có dịp. Mỗi lần như thế, tôi thích tìm mua nhiều loại trái cây quê, trong đó có bình bát - loại trái đã gắn liền với cả một thời thơ ấu.

Chẳng biết cây bình bát xuất hiện tự khi nào. Tôi chỉ ấn tượng về cây bình bát quê tôi bởi nó mọc ở những nơi có kênh rạch chằng chịt, vùng đất thấp ven sông, dọc hai mé kênh. Có lẽ đây chính là điều kiện thuận lợi để cây bình bát phát triển dày đặc, tạo nên một màu xanh ngát cả vùng. Hồi đó, nhà nội của tôi nằm cạnh con sông Hậu hiền hòa, nơi có hàng bình bát mọc dài theo những mé sông. Tuy là loại trái cây để ăn vặt trong những ngày hè thơ ấu, nhưng hương và vị của trái bình bát chín cây đã gợi lại trong tôi rất nhiều kỷ niệm.

Ở quê tôi, cây bình bát đến mùa trổ bông có màu trắng tô điểm khắp hai bên mé sông. Tôi còn ấn tượng bởi cánh bình bát có hình trái tim, điểm xuyết chung quanh bởi rất nhiều chiếc lá màu xanh đậm, trông rất đẹp mắt. Bông bình bát sẽ cho quả non màu xanh. Hồi đó, chúng tôi đứa nào cũng nghịch. Hễ cứ thấy bông nào đẹp nhất là với tay hái cho bằng được, rồi chỉ đơn giản là để thả trôi theo dòng nước. Đến khi bình bát chín thì mỗi đứa lại giành nhau leo cây để hái trái.

Tôi vẫn còn nhớ, trẻ con như chúng tôi hồi đó thích đi dọc theo mé kênh, rạch hoặc bơi xuồng để tìm trái bình bát chín. Cây bình bát quê tôi hầu như cho trái quanh năm, nhưng rộ nhất vẫn là thời điểm miền Tây bước vào mùa nước nổi. Trái bình bát tròn, da láng. Khi chín, trái ngả sang màu vàng tươi. Chỉ cần một cơn gió nhẹ thoảng qua cũng đủ làm những trái bình bát chín cây rụng ngay xuống đất, vàng dọc khắp mé sông. Hoặc hễ cứ thấy trái nào hườm hườm là từng đứa lại tranh thủ hái, sau đó chia nhau mang về ủ trong lu gạo, vài ba ngày là chín. Cầm trái bình bát chính cây trên tay, tôi thích đặt nhẹ chiếc mũi lên trên, sau đó hít một hơi thật dài. Hương thơm nhẹ nhàng khoan khoái ấy lưu luyến trong tôi mãi không phai.

Bình bát chín, chúng tôi sẽ bẻ ra ăn ngay tại chỗ để cảm nhận trọn vẹn cái vị vừa ngọt vừa có mùi thơm đặc biệt. Hoặc cầu kỳ hơn, mang những trái bình bát chín về nhà, sau đó gọt vỏ, bỏ vào ly, rồi dầm với đá đường. Đây là một trong những thức uống đã giúp chúng tôi giải khát vào những trưa hè oi bức ngày đó.

Tuy là loại trái hấp dẫn bởi hương và vị nhưng nhiều đứa trẻ trong chúng tôi khi đó không đủ kiên nhẫn để ăn bình bát. Bởi đây là loại trái có thịt rất mỏng, lại nhiều hạt và khi ăn phải chịu khó lừa từng hạt mới lấy được phần cơm mỏng. Thế nhưng, chính vị thanh mát cùng hương thơm thoang thoảng đặc trưng của trái bình bát, rất kích thích vị giác, nên dù có đi xa mấy, chúng tôi cũng chẳng thể nào quên.

Giờ đây, mỗi khi có dịp ngồi về quê, tôi thường chọn chỗ ở hàng ghế bên phải hoặc trái của xe, chỉ để đến một đoạn nào đó, ngó ra cửa sổ, sẽ được bắt gặp hình ảnh trái bình bát đang đong đưa hiên ngang trên cành. Nhưng, những hàng bình bát năm nào mọc ngay mé sông giờ cũng không còn nhiều bởi một số vùng đã đô thị hóa hiện đại hơn xưa. Những người con xa quê như tôi có ước mong mấy cũng thật khó để tìm về một mùa Hè năm xưa. Tất cả còn lại chỉ là những ký ức tươi đẹp của một thời tuổi thơ chẳng thể phai nhòa.

Nên đọc