9 điều thú vị về Nam cực và Bắc cực

Bắc cực là gì?

Bắc Cực hay cực Bắc của Trái Đất (Cực Bắc địa lý) là điểm có vĩ độ bằng +90 độ trên Trái Đất (hay là điểm xuất phát tất cả kinh tuyến). Tại Bắc Cực mọi hướng đều là hướng Nam. Bao phủ nó là Bắc Băng Dương. Điểm Cực Bắc nói trên là Cực Bắc địa lý, đây chỉ là điểm tưởng tượng và nó khác với cực từ Bắc của Trái Đất. Cực từ Bắc là một điểm có thật tại Bathurst Island, Canada và cách 1600km so với Cực Bắc địa lý, có tọa độ là 82,7°B 114,4°T.

Cực Bắc địa lý là điểm giao nhau giữa trục tự quay của Trái Đất và bề mặt Trái Đất ở Bắc Bán Cầu, được chọn làm mốc vĩ độ. Tại đây, theo phương dây dọi hướng thẳng lên trên thì sẽ gặp điểm cố định của thiên cầu.

1. Sự đối lập của 2 cực

Cực Bắc là vùng đại dương bị đóng băng, bao quanh bởi đất. Trong khi đó, ngược lại, Nam Cực là một lục địa với những dãy núi và hồ và bao quanh bởi đại dương. Với diện tích 14.000.000 km2, châu Nam Cực được coi là hoang mạc lớn nhất thế giới.

Châu Nam Cực là hoang mạc lớn nhất thế giới

Theo quan điểm về xã hội và chính trị, vùng cực Bắc bao gồm phần lãnh thổ phía Bắc của Canada, Mỹ, Greenland (lãnh thổ của Đan Mạch), Nga, Iceland, Nauy, Thụy Điển và Phần Lan.

2. Khối lượng băng

Phần lục địa xa nhất phía cực nam có xấp xỉ 90% lượng băng của thế giới, với trữ lượng khoảng 1/3 lượng nước ngọt của Trái Đất đang bị giữ dưới dạng băng ở đây. Băng ở Nam Cực có nơi dày 3,5km. Trong khi đó, ở Bắc Cực, lớp băng lạnh này chỉ dày từ 2m đến 4m.

Lớp băng dày 3,5km ở Nam Cực

Chính trữ lượng băng lớn nảy đã này sinh ý tưởng cho việc kéo những núi băng khổng lồ này tới những vùng bị khô hạn. Hoàng tử Mohammed al Faisal của Arap Saudi đã từng lên kế hoạch để di chuyển 100 triệu tấn băng từ Nam cực về quốc gia của mình.

Nam Cực chính là nơi dự trữ nước ngọt khổng lồ.

3. Vùng đất không bóng người

Mặc dù những hỉnh ảnh biểu tượng của những nhà thám hiểm của quá khứ, cắm những những chiếc cờ một cách oai phong trên cực Nam, thế nhưng đây vẫn là nơi duy nhất trên Đất không thuộc sở hữu của bất kì ai.

Trạng thái này được duy trì nhờ sự tồn tại của Hiệp ước Nam Cực. Theo đó, đất đai và tài nguôn của Nam cực được sử dụng cho mục đích hòa bình và nghiên cứu khoa học.

Nó khác biệt hoàn toàn với hơn 4 triệu người sống ở vòng tròn cực Bắc, tại những thị trấn nhỏ hay các thành phố, như : Barrow, Alaska (Mỹ); Tromso (Nauy); Muramansk và Salekhaard (Nga).

Nam Cực có rất nhiều cờ nhưng không một bóng người.

4. Vàng đen

Nhiều đất nước đang khao khát nguồn tài nguyên nằm ở vòng tròn cực Bắc - nơi chứa tới 1/4 trữ lượng dầu mỏ chưa được khai thác theo báo cáo của các nhà khoa học Mỹ.

Nga đang có những động thái rõ rệt trong việc tuyên bố lãnh thổ với vùng lớn của Bắc cực, trong đó có thể chứa lượng dầu mỏ khổng lồ lên tới 10 tỷ tấn. Trước động thái đó, chính quyền Mỹ cũng gửi tàu phá băng tới nhằm vẽ bản đồ lãnh thổ trên khu vực Alaska.

Còn ở phía Nam, cũng có những giả thuyết rằng, có trữ lượng khí gas nằm ở thềm lục địa phía Nam này, đặc biệt là khu vực dưới biển Ross, nhưng việc khai thác bị hạn chế hoàn toàn do Hiệp ước Nam Cực.

Một trữ lượng dầu khổng lồ còn ẩn chứa dưới những lớp băng Bắc Cực

Nam Cực là gì?

Nam Cực hay Cực Nam Địa lý là điểm có vĩ độ bằng -90 độ trên Trái đất. Nó là điểm cực nam trên bề mặt Trái Đất và nằm ở phía đối diện với Bắc Cực. Không có điểm nào trên Trái đất nằm ở phía Nam của Nam Cực và không có quốc gia thuộc Nam Cực.

Nam cực là điểm giao nhau giữa trục tự quay và bề mặt phía nam của Trái đất. Nam cực khác với cực từ nam (là điểm mà mọi đầu nam của kim nam châm trong la bàn đặt nơi khác đều hướng về và tại cực từ thì kim la bàn hướng theo phương vuông góc với mặt đất, có tọa độ là 64°31′48″N 137°51′36″Đ) do sự lệch nhau giữa trục quay và trục từ của Trái đất. Nam cực được xác định tại điểm có độ cao 2800m so với mực nước biển trung bình.

Cho hầu hết các mục đích, Cực Nam Địa lý được xác định là điểm phía nam của hai điểm nơi trục quay của Trái Đất giao với bề mặt của nó (điểm kia là Cực Bắc Địa lý). Tuy nhiên, trục quay của Trái Đất thực tế có hiện tượng "lắc" khá nhỏ, vì thế định nghĩa này không đủ cho những công việc đòi hỏi sự chính xác cao.

Các toạ độ địa lý của Nam cực thường được coi đơn giản là 90°Nam, bởi kinh độ của nó không được xác định về địa lý và không thích hợp. Khi cần có một kinh độ, nó có thể được coi là 0°Tây. Ở Nam Cực mọi hướng đều là hướng bắc. Vì lý do này, các hướng tại Nam Cực đều "chỉ bắc", hướng về hướng bắc dọc theo đường kinh tuyến gốc.

5. Chim cánh cụt và gấu

Những chiếc thiệp giáng sinh hay quảng cáo thương mại của Coke thường gộp chung hộ khẩu cho gấu trắng và chim cánh cụt.

Chim cánh cụt hoàng đế

Trên thực tế, chim cánh cụt chỉ sống ở Nam cực và loài gấu trắng chỉ sống ở Bắc cực. Vì vậy, những chú chim cánh cụt ục ịch không thể là con mồi ngon lành cho những chú gấu khổng lồ.

6. Nơi trú ngụ của ông già Noel

Mỗi mùa Giáng sinh, hàng ngàn bức thư được gửi tới cho ông già Noel ở Bắc Cực... Thế nhưng, ông già Noel ở chỗ nào ở Bắc Cực. Người Phần Lan tự cho rằng ông già Noel là "công dân" của họ. Nhưng 17788 người Mỹ ở Alaska cũng quảng cáo mã vùng của họ là địa chỉ của ông già Noel. Alaska là vùng sinh sống ưa thích của những chú tuần lộc to lớn, động lực chính của phương tiện di chuyển giúp ông già Noel phát quà trên toàn thế giới.

7. Cuộc chiến của cái lạnh

Châu Nam Cực là lục địa lạnh nhất (nhiệt độ thấp nhất là -89 độ C), cao nhất (độ cao trung bình so với mực nước biển là 2.350), khô hạn nhất (lượng mưa trung bình hàng năm chỉ ở mức 55mm) và gió mạnh nhất (tốc độ gió tối đa nơi đây là 100m/s) trên Trái Đất.

Những cơn gió vận tốc 100m/s ở châu Nam Cực được mệnh danh là 'gió sát thủ'

Trong khi đó, nhiệt độ trung bình của mùa đông ở Bắc Cực chỉ khoảng -34 độ C, nhưng nó ấm hơn vào mùa hè. Kỷ lục nhiệt độ thấp nhất được ghi nhận trên Trái Đất là - 89,6 độ C, ghi được vào ngày 21/7/1983 tại trạm Vostok gần cực Nam.

8. Lỗ hổng ở tầng Ozone

Trong khi một lỗ hổng ở tầng ozone Nam Cực đang ngày càng rộng ra, gấp ba lần diện tích bề mặt của Mỹ, thì Bắc Cực cũng đang rơi vào thảm họa tương tự.

Tuy nhiên, có một sự thật là không hề có một lỗ hổng thực sự. Khái niệm "lỗ hổng" ở đây chỉ một vùng khí quyển không chứa ozone, hóa chất giúp bảo vệ hành tinh của chúng ta khỏi tác hại của bức xạ mặt trời.

Sự mất mát ozone ở bán cầu Bắc thấp hơn so với phía Nam bởi vì nhiệt độ của Bắc cực ấm hơn đã giới hạn sự hình thành của lớp mây tầng bình lưu, nguyên nhân gây ra sự phá hủy ozone.

9. Băng tan

Lớp băng đang ngày càng mỏng hơn - đó là lời cảnh báo của các nhà nghiên cứu.

Bắc Cực rất nhạy cảm với sự thay đổi của điều kiện khí hậu. Nhiệt độ ấm hơn trong suốt những tháng mùa hè làm tan những lớp băng dày 4-5m. Các nhà khoa học còn dự báo rằng, những lớp băng dày tới 3,2 km ở quần đảo Greenland đang tan chảy rất nhanh, khiến nó có thể chỉ còn một nửa vào cuối thế kỷ này.

Việc băng tan nhanh hơn so với dự kiến của các nhà khoa học...

Còn với Nam Cực, các nghiên cứu cũng nhận ra, băng đang tan, và không ai muốn điều ấy xảy ra, bởi nếu thế, mực nước biển sẽ tăng tới 60m, một con số không ấn tượng nhưng có thể gây thảm họa trên nhiều phần còn lại của trái đất.