Càn Long vội vã thoái vị chỉ sau một chuyến vi hành, lý do vì sao?

Càn Long Hoàng đế (1711 – 1799), tên thật là Ái Tân Giác La Hoằng Lịch, lên ngôi năm 24 tuổi, thời gian tại vị kéo dài tới 60 năm. Ông được biết tới là chính trị gia, chiến lược gia kiệt xuất trong lịch sử Trung Quốc.

Vào năm Càn Long thứ 60, vị Hoàng đế này đã truyền lại ngôi báu cho con trai thứ 15 là Hoàng tử Vĩnh Diễm, tức Gia Khánh đế sau này. Mặc dù lui về làm Thái thượng hoàng, nhưng ông vẫn nắm giữ quyền lực tối cao trong vòng gần 3 năm sau đó cho tới lúc qua đời.

Trong khoảng thời gian nắm quyền kéo dài tới 6 thập kỷ, Càn Long đã tận dụng những nền tảng vững chắc từ thời cha ông là Khang Hi và Ung Chính để đưa Thanh triều lên tới đỉnh cao cực thịnh, tạo thành giai đoạn Khang – Càn thịnh thế nổi tiếng trong lịch sử.

Là vị vua ở ngôi tương đối lâu dài, bản thân Càn Long lúc sinh thời đã từng tổ chức 6 lần tuần du phía nam. Và câu chuyện xem bói ở chốn dân gian của ông cũng phát sinh trên đường nam tuần.

Nhiều lời đồn đoán, lời hứa với Khang Hy hay sợ lời tiên tri ưng nghiệm nên dẫn tới quyết định truyền ngôi?

Tương truyền rằng bấy giờ khi đi ngang qua Tô Châu, Càn Long thấy mảnh đất này là nơi phồn vinh, liền có nhã hứng cải trang vi hành để thể nghiệm những điều mới lạ.

Trong lúc đang đi tản bộ, nhà vua chợt thấy ven đường có một thầy tướng số sở hữu khí chất của bậc tiên nhân. Mặc dù trong hoàng cung đã có không ít đạo sĩ lo việc luận quẻ cho hoàng tộc, tuy nhiên Càn Long vẫn muốn thử một lần xem bói nơi dân gian.

Theo lẽ thường, hầu hết các thầy tướng số thời cổ đại trước tiên sẽ hỏi bát tự của người đến để xem người đó có nhân duyên với mình hay không. Thế nhưng vị đạo sĩ tiên đoán cho Càn Long lại không làm như vậy.

Khi nhà vua vừa ngồi xuống chiếc ghế đối diện và còn chưa kịp lên tiếng, thầy tướng số này đã nhìn ngay ra thân phận của ông, thậm chí còn biết ông muốn tiên đoán về điều gì.

Càn Long biết được điều đó thì hết mực cao hứng, thế nhưng vị thầy tướng số kia sau đó lại chỉ nói với ông đúng một câu duy nhất:

"Cao cao tại thượng mệnh bất cửu hĩ, cấp lưu dũng thối hoán đắc tam tái".

(Đại ý là: Còn ở ngôi cao thì số mạng không dài, biết rút lui đúng lúc sẽ đổi lại thêm 3 năm tuổi thọ).

Thực chất, ngụ ý trong lời tiên đoán của thầy tướng số hết sức rõ ràng: Nếu Càn Long còn tiếp tục ngồi trên ngai vị Hoàng đế, vậy thì số mệnh của ông chẳng mấy sẽ tận. Ngược lại, một khi ông chấp nhận từ bỏ ngai vàng, truyền ngôi cho con để lui về thì có thể sống thêm 3 năm.

Sau khi rời đi khỏi gánh hàng của thầy xem tướng, Càn Long ngoài mặt thì bình thản nhưng trong lòng lại không khỏi dậy sóng.

Ông thầm khen vị thầy tướng số kia cũng có chút bản lãnh, tuy nhiên vừa đi một đoạn đã sai thuộc hạ quay lại ám sát người này để diệt khẩu.

Tuy nhiên điều kỳ lạ lại nằm ở chỗ, khi sát thủ được nhà vua phái đi quay lại gánh hàng vừa nãy, vị thầy tướng kia đã biến mất từ bao giờ. Trên chiếc bàn đặt ở nơi ấy chỉ còn lại một tờ giấy nhỏ, bên trên có viết:

"Cả thiên hạ này, lão phu chỉ xem quẻ cho một mình ngài".

Sau khi xem xong tờ giấy ấy, Càn Long Hoàng đế chỉ còn có thể âm thầm cảm khái trong lòng…

Vì lời hứa với ông nội hay sợ lời tiên đoán ứng nghiệm?

Sau khi trở về sau chuyến nam tuần năm đó, Càn Long đã làm ra một quyết định hết sức bất ngờ.

Vào cuối năm ấy, ông đã chính thức tuyên cáo rằng bản thân tự nguyện thoái vị và giao lại ngai vàng cho con trai của mình vào mùa xuân năm tới.

Sử cũ ghi lại, vào năm 1796, Càn Long đã nhường ngôi cho con trai thứ 15 là Vĩnh Diễm, còn mình thì trở thành Thái thượng hoàng.

Có giai thoại truyền lại rằng, việc ông đột ngột quyết định thoái vị vốn có liên quan tới một lời hứa với tổ phụ Khang HY trước kia.

Theo đó, Càn Long lúc sinh thời đã thề rằng sẽ không ở ngôi lâu hơn ông nội của mình. Và sự thật là ông đã nhường ngôi sau khi tại vị được 60 năm, còn Khang Hi đế đã ở trên ngai vàng tới năm thứ 61.

Tuy nhiên lại có không ít ý kiến cho rằng, việc Càn Long tự nguyện thoái vị cũng phần nào có liên quan tới lời tiên tri mà ông nghe được từ thầy tướng số dân gian trong chuyến nam tuần trước đó.

Điều đáng nói hơn còn nằm ở chỗ, lời tiên tri ấy quả thực đã ứng nghiệm lên thọ mệnh của Càn Long.

Cụ thể là từ sau khi thoái vị, ông đã ở ngôi Thái thượng hoàng được gần 3 năm cho tới lúc qua đời ở tuổi 88. Điều này hoàn toàn trùng khớp với lời tiên đoán: Nếu biết rút lui đúng lúc sẽ đổi thêm 3 năm tuổi thọ của vị thầy tướng năm xưa.

Hơn nữa, mặc dù đã chấp nhận thoái vị và trở thành Thái thượng hoàng, nhưng Càn Long trên thực tế vẫn tiếp tục nắm giữ quyền lực, còn ngôi vua của Gia Khánh chỉ mang tính chất biểu tượng trong suốt khoảng thời gian đó.

Điều này càng khiến nhiều người cho rằng việc ông nhường ngôi trên hình thức thực chất chỉ để tránh đi mối họa sát thân mà thầy tướng số từng dự đoán trước đó.