Chuyện kỳ bí về chiếc ghế tử thần

Trong quá trình phát triển, quan niệm của người Mỹ về hành quyết cũng dần thay đổi. Từ thời còn là thuộc địa của Anh cho đến những năm đầu lập quốc, các bản án dành cho tội phạm rất nghiệt ngã.

Những người phạm tội nghiêm trọng bị hành hình công khai, thông thường là treo cổ, một số trường hợp thì bị thiêu, chặt đầu... Một số bị thích dấu, phạt roi hoặc bị đánh giập mũi. Thậm chí cả những người phạm tội nhẹ cũng vừa bị phạt về thể xác vừa bị làm nhục trước đám đông.

Người không đi lễ nhà thờ sẽ bị cùm ở giữa trung tâm thành phố vài ngày liền. Phụ nữ dám chì chiết chồng có thể bị xuyên thanh sắt qua lưỡi hoặc bị đeo lồng sắt vào đầu, mồm bị bịt để không thể nói được. Đối với thế giới hiện đại, những hình thức trừng phạt này là sự tàn bạo không thể tưởng tượng nổi.

Dần dần, các tòa án ở Mỹ nhẹ tay hơn với tội phạm. Những hình thức hành quyết man rợ nhất ngày càng ít được sử dụng. Phạm tội nhẹ chỉ bị phạt giam thay vì bị làm nhục. Tòa án quân sự thường áp dụng hình thức xử bắn với người bị kết án tử.

Đầu thế kỷ 19, người ta dùng hình thức treo cổ nơi công cộng, sau đó tiến tới treo cổ trong nhà tù. Người dân cũng không còn hứng thú với các vụ hành hình công khai. Đa phần cho rằng nên thực hiện công lý tránh đổ máu, càng yên lặng và nhân văn càng tốt.
Hình thức treo cổ có vẻ đáp ứng được những yêu cầu trên nhưng cũng có vấn đề riêng. Khoảng cách rơi nếu quá ngắn sẽ không tạo đủ lực để làm gãy cổ tội phạm, khiến người này bị bóp nghẹt từ từ, đôi khi giãy giụa tới 20 phút. Khoảng cách rơi quá dài sẽ tạo ra quá nhiều lực và vô tình sẽ biến thành hình phạt chặt đầu. Những vấn đề khác cũng rất dễ bị tính toán nhầm như loại thòng lọng, cách buộc, vị trí buộc, cân nặng của tội phạm... Trong bối cảnh đó, yêu cầu về phương thức hành hình hiệu quả được đặt ra cấp thiết.

Thời đó, ở thành phố Buffalo, bang New York, có một nha sĩ tên là Alfred Southwick. Là một người hoạt động trong ngành y, ông luôn cho rằng có thể dùng điện để gây tê. Khi tình cờ chứng kiến một người đàn ông ngã vào một máy phát điện và bị giật chết, nha sĩ Southwick nảy ra một ý tưởng: Chết do bị điện giật có lẽ là cách chết nhanh nhất và không đau đớn. Nó có thể được dùng thay thế hình thức treo cổ.

Cũng trong thời điểm đó, tiến sĩ George Fell, người cùng thành phố với nha sĩ Southwick, cũng có kết luận tương tự. Sau khi trao đổi ý tưởng của họ tại một cuộc họp của hội khoa học thành phố Buffalo, tiến sĩ Fell và Southwick đã gặp đại tá Rockwell - chủ tịch Hội ngăn chặn đối xử tàn bạo với động vật. Họ nói với ông Rockwell rằng, cái chết bằng điện là phương pháp nhân văn và hiệu quả hơn là dìm vào nước khi muốn loại bỏ những con vật vô ích. Ông Rockwell đồng ý với ý kiến đó. Năm 1882, Southwick và Fell bắt đầu hàng loạt thí nghiệm đối với động vật ở thành phố Buffalo rồi đăng kết quả nghiên cứu lên các tạp chí khoa học.

Nha sĩ Southwick có một người bạn có quyền lực ở bang New York, đó là thượng nghị sĩ Daniel MacMillan. Khi Southwick trình bày với MacMillan về kết quả thí nghiệm, MacMillan cực kỳ ấn tượng với ý tưởng này. Ông vốn là một người ủng hộ án tử hình và cho rằng có thể dùng phương pháp hành hình bằng điện, một cách vừa nhanh vừa không đau đớn, để đập tan luận điệu của những người muốn bỏ án tử hình.

Thượng nghị sĩ nhanh chóng trình bày ý tưởng với Thống đốc bang New York, ông David Bennet Hill, và thuyết phục được thống đốc. Năm 1885, trong thông điệp bang, ông đã yêu cầu cơ quan lập pháp New York tìm ra một cách hành hình có thể thay thế treo cổ. Tuy nhiên, cơ quan lập pháp dường như không giải quyết mối quan tâm của Thống đốc Hill.

Đến năm 1886, ông Hill đã chỉ định một ủy ban điều tra và báo cáo về những phương pháp hành hình tù nhân khả thi và nhân văn nhất. Trong báo cáo 95 trang, ủy ban đã chỉ ra rằng hành hình bằng điện là lựa chọn tối ưu. Báo cáo đã đề xuất sửa đổi luật hình sự, thay treo cổ bằng xử tử bằng điện.

Thống đốc Hill ký dự luật hình sự sửa đổi ngày 5/6/1988 và sẽ áp dụng từ ngày 1/1/1889. Người ta thiết kế một chiếc ghế gỗ đặc biệt để tù nhân ngồi và cho dòng điện chạy qua người. Điều còn lại là quyết định xem dùng dòng điện xoay chiều hay một chiều để xử tử. Vấn đề tưởng như đơn giản nhưng lại làm bùng lên một cuộc chiến dữ dội.

(Còn nữa)