Chuyện rừng Ma bản Lói

Người dân tộc Lào ở bản Lói sinh sống bằng cấy lúa, trồng ngô, lạc, chăn nuôi bò, dê, đánh bắt tôm, cá trên suối Huổi Puốc.

Dẫn chúng tôi tham quan rừng Ma, già làng Lò Văn May kể: “Từ ngày tôi còn nhỏ, đã nghe truyền thuyết về rừng Ma. Truyền thuyết kể rằng, vào thuở khai sinh lập địa, Quan Mường đã tới khai phá mảnh đất này, dựng thành bản Lói cho con cháu dân tộc Lào sinh sống. Sau đó Quan Mường về khu rừng này trú ngụ và khi mất được chôn cất trong rừng.

Hàng năm cứ vào đầu tháng 12 và tháng 6 dương lịch, dân bản Lói lại đem lễ vật tới cúng Quan Mường, cầu cho cuộc sống ấm êm, mưa nắng thuận hòa, con cái khỏe mạnh, dân bản làm ăn thuận lợi... Quan Mường linh thiêng lắm, do được ngài phù hộ nên nhiều năm nay dân bản chúng tôi ai cũng chịu khó làm ăn, có cuộc sống no đủ, sung túc, bản làng chan hòa, bình yên...”.

Trong khu rừng Ma có rất nhiều cây gỗ to vài người ôm mới xuể.

Vào bìa rừng, chúng tôi nhìn thấy khu mộ chôn cất nhiều năm của dân bản. Có một ngôi nhà rộng ở giữa là nhà “Méo” để dân bản dâng lễ thờ cúng Quan Mường. Ngày cúng Quan Mường hàng năm được dân bản tổ chức linh đình, thầy mo cúng suốt 2 ngày, 2 đêm.

Chỉ tay vào cây gỗ lớn, già làng May nói: “Đó là cây lát hoa đã trên 100 tuổi. Khu rừng này còn nhiều cây dổi, cây dẻ cổ thụ nữa, hàng ngày dân bản chúng tôi đi vào khe suối đánh cá, vẫn nhìn thấy nhiều vượn, khỉ chuyền cành, nghe tiếng voọc kêu, tiếng chim hót véo von...”.

Nhìn khu rừng còn nguyên sơ, chúng tôi cảm thấy khâm phục tài giữ rừng của người dân nơi đây, bởi những cánh rừng già như thế ở Điện Biên hiện còn rất ít. Phấn khởi và tự hào về “tài sản vô giá” của bản, anh Lò Văn Thiêm, Trưởng bản Lói, chia sẻ: “Có lẽ, từ truyền thuyết về Quan Mường được lưu truyền nhiều thế hệ, nên từ khi sinh ra cho đến lúc lớn khôn, dân bản Lói đều nhắc nhở nhau ý thức bảo vệ khu rừng thiêng, không ai phá rừng và cũng không để người nơi khác tới phá rừng”.

Cũng theo trưởng bản, trước đây có một số đối tượng lạ vào rừng Ma để khai thác gỗ trái phép. Dân bản Lói đã ngăn cản, nhưng họ vẫn ngang nhiên xẻ gỗ. Tuy nhiên, khi chưa mang được gỗ ra khỏi rừng, có vài người đã bị thú rừng cắn chết, những người còn lại bị thân gỗ to đè lên cũng mất mạng. Từ đó, không còn ai dám vào rừng Ma để khai thác nữa. Riêng dân bản thì vẫn tổ chức các buổi đi tuần tra, bảo vệ rừng 2 lần/tuần.

Bản Lói hiện nay có 101 hộ dân với hơn 600 nhân khẩu. Do cuộc sống làm ăn thuận lợi, chăm chỉ nên mấy năm nay số hộ nghèo của bản giảm nhanh chóng, giờ đây bản chỉ còn 10 hộ nghèo và không có người mắc tệ nạn xã hội. Bà con bản Lói đều tin tưởng rằng, do ý thức gìn giữ, bảo vệ khu rừng Ma linh thiêng bao đời nay nên họ mới có được cuộc sống như vậy. “Mấy năm gần đây, dân bản tôi được hưởng lợi từ việc bảo vệ rừng, nên bà con giữ rừng như giữ gìn cuộc sống; đồng thời, còn tuyên truyền cho người dân bản khác phong trào bảo vệ rừng để hưởng lợi từ rừng”. - Trưởng bản Lò Văn Thiêm cho biết.