Đây là loại gỗ quý hơn vàng, được mệnh danh là 'báu vật trong rừng,' có giá 9.000 tỷ đồng

Hồi tháng 7/2021 tại Quý Châu (Trung Quốc), một cây gỗ nanmu vàng đã được rao bán với giá 2,5 tỷ NDT (tương đương gần 9.000 tỷ đồng). Tin tức này ngay lập tức khiến nhiều dư luận xôn xao và lên mạng tìm hiểu về loại cây này.

Loại gỗ mang màu vàng của vương quyền

Gỗ nanmu vàng, hay còn gọi là nam mộc vàng, là loài gỗ thuộc nhóm thực vật họ Long não (Lauraceae), sinh trưởng chậm và thường chỉ xuất hiện tại những cánh rừng già ẩm thấp ở miền Nam Trung Quốc, Việt Nam và một số nước Đông Nam Á. Thân cây gỗ thường cao, thẳng, đường kính lớn, gỗ khi xẻ có màu vàng nhạt ánh kim, vân mịn, sờ vào có cảm giác trơn như được đánh bóng.

Ảnh minh họa

Điểm đặc biệt khiến nanmu vàng trở nên quý hiếm là nhờ mùi thơm nhẹ tự nhiên, khả năng kháng mối mọt cực tốt, đồng thời ít cong vênh theo thời gian – điều rất hiếm gặp ở các loại gỗ có vân đẹp. Gỗ còn có một hiện tượng lạ gọi là "vân nước chảy" (shui bo wen) – các đường vân uốn lượn như sóng lăn tăn – càng làm tăng giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật cho loại gỗ này.

Gắn liền với cung điện và các công trình tôn giáo

Từ thời nhà Tống, gỗ nanmu vàng đã được coi là nguyên liệu quý hiếm trong xây dựng cung điện, đền đài. Sang thời Minh – Thanh, loại gỗ này còn được dùng để đóng quan tài cho các vị hoàng đế, bởi độ bền gần như trường tồn theo thời gian và khả năng giữ được trạng thái nguyên vẹn suốt hàng thế kỷ.

Trong kiến trúc, nanmu vàng từng được dùng làm cột đình, kèo chùa, cửa võng, hoành phi câu đối – những hạng mục đòi hỏi chất gỗ không chỉ đẹp mà còn vững chắc và lâu bền. Nhiều pho tượng cổ chạm khắc từ gỗ nanmu hiện vẫn còn được bảo tồn nguyên vẹn sau hàng trăm năm.

Ở Việt Nam, gỗ nam mộc vàng cũng từng được tìm thấy tại một số tỉnh phía Bắc như Hòa Bình, Quảng Ninh, hoặc trong các khu rừng nguyên sinh Tây Nguyên. Tuy nhiên, trữ lượng không nhiều và phần lớn đã cạn kiệt do khai thác quá mức trong thời gian dài.

Quý hiếm và được săn lùng trên thị trường

Ngày nay, gỗ nanmu vàng không còn phổ biến như trước. Việc khai thác và buôn bán gỗ này đã bị hạn chế nghiêm ngặt, một phần vì lo ngại tuyệt chủng, một phần vì những cây nanmu tự nhiên phải mất từ 100 đến 300 năm mới cho gỗ chất lượng cao. Những khối gỗ nanmu cổ xưa hiện chủ yếu được mua bán trong giới sưu tầm hoặc chế tác thành đồ thủ công mỹ nghệ, tượng gỗ, hộp gỗ cao cấp với giá lên tới hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng mỗi món.

Cũng bởi sự quý hiếm đó mà gỗ nanmu vàng từng bị làm giả, nhuộm màu hoặc nhầm lẫn với các loại gỗ thông thường khác. Tuy nhiên, các nghệ nhân thực thụ chỉ cần nhìn vân, chạm tay và ngửi mùi là có thể phân biệt thật – giả.

Gỗ quý, nhưng giá trị lớn hơn là bài học bảo tồn

Gỗ nanmu vàng không chỉ là một loại tài nguyên, mà còn là một phần ký ức lịch sử, văn hóa. Nó gợi nhắc con người về mối quan hệ giữa thiên nhiên và kiến trúc truyền thống, giữa vật chất và tâm linh. Trong thời đại công nghiệp, khi tốc độ phát triển đôi khi lấn át yếu tố bền vững, nanmu vàng trở thành lời nhắc nhở sâu sắc về sự quý giá của rừng xanh, của thời gian và sự kiên nhẫn.

Kết luận

Không quá lời khi nói rằng gỗ nanmu vàng là một "di sản sống" – nơi mà vẻ đẹp tự nhiên, sự bền vững, tinh thần truyền thống và kỹ nghệ chế tác được hòa quyện thành một. Đằng sau mỗi khúc gỗ là hàng trăm năm chắt lọc từ đất, nước, khí hậu và bàn tay con người. Trân trọng nó không chỉ là giữ gìn một loại gỗ quý, mà còn là gìn giữ một phần linh hồn của kiến trúc phương Đông.