Giải mã hiện tượng giật mình như rơi xuống vực khi ngủ

DNVN - Nhiều người từng trải qua cảm giác giật mình tỉnh giấc vì tưởng như đang rơi xuống vực sâu hoặc ngã từ tòa nhà cao tầng. Theo các nhà khoa học, đây là hiện tượng giật cơ đầu giấc ngủ (hypnagogic jerks), xảy ra ở khoảng 60-70% dân số.

Bí mật tư thế ngủ giơ tay như đầu hàng của trẻ sơ sinh / Bị cả đàn sư tử truy sát, linh dương con vẫn thoát chết ngoạn mục

Ảnh minh họa.

Hiện tượng này đặc trưng bởi những cơn co giật ngắn, mạnh và đột ngột ở tay, chân hoặc toàn bộ cơ thể, thường xuất hiện trong giai đoạn đầu tiên của chu kỳ ngủ. Một số người thậm chí phát ra tiếng kêu lớn trong vô thức. "Điều này có thể khiến bạn giật mình tỉnh giấc trước khi có cơ hội chìm vào giấc ngủ", Raj Dasgupta, phó giáo sư y học lâm sàng tại Trường Y khoa Keck thuộc Đại học Nam California, giải thích.

Chris Breitigan, nhà sản xuất podcast đến từ Huron, Ohio, chia sẻ trải nghiệm kỳ lạ: "Tôi sắp buồn ngủ và có cảm giác ai đó đang cù lét mình. Nó bắt đầu từ lưng, di chuyển xuống chân, khiến tôi giật mình".

Các nhà khoa học cho biết, hiện tượng giật cơ đầu giấc ngủ có thể đi kèm tim đập nhanh, thở gấp, đổ mồ hôi, mơ sống động hoặc xuất hiện ảo giác. Theo phó giáo sư Dasgupta, gần 70% dân số từng gặp tình trạng này ít nhất một lần trong đời.

"Về mặt y học, giật cơ khi ngủ được phân loại là một dạng chuyển động nhanh, không chủ ý. Ví dụ điển hình là nấc cụt", ông nói. Các nghiên cứu cho thấy 60-70% người có thể nhớ lại trải nghiệm này, tuy nhiên nếu xảy ra thường xuyên, nó dễ dẫn đến lo âu và mất ngủ, đặc biệt khi người bệnh liên tục gặp ảo giác ngã xuống vực thẳm.

Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được làm rõ. Tuy vậy, các chuyên gia nhận định caffein, căng thẳng thể chất và tinh thần, mệt mỏi hoặc thiếu ngủ có thể làm tăng tần suất co giật. "Tuy nhiên, phần lớn hiện tượng này vẫn xảy ra ngẫu nhiên ở những người khỏe mạnh", Dasgupta nhấn mạnh.

Ông khẳng định giật mình khi ngủ thường vô hại, không cần điều trị. Song mọi người nên đi kiểm tra nếu gặp các dấu hiệu bất thường như giật cơ nhiều lần trong ngày, cắn lưỡi, tè dầm hoặc chấn thương khi ngủ. "Giật mình khi ngủ đôi khi bị nhầm lẫn với động kinh, nhưng chúng khác nhau. Động kinh là hậu quả nghiêm trọng của bệnh lý, còn giật cơ khi ngủ chỉ là hiện tượng lành tính", Dasgupta nói.

Để giảm tình trạng này, các chuyên gia khuyến nghị hạn chế caffein, rượu bia vào buổi chiều và tối, đồng thời áp dụng thiền, chánh niệm trước khi đi ngủ. Thư giãn cơ thể sẽ giúp quá trình chìm vào giấc ngủ dễ dàng hơn. "Một trong những cách hiệu quả nhất là tập trung vào hơi thở với nhịp thở chậm và sâu", phó giáo sư Dasgupta cho biết.