Giải mã hiện tượng mắt mèo phát sáng vào ban đêm: Bí ẩn khoa học đằng sau ánh nhìn lấp lánh

Thực tế, ánh sáng phát ra từ mắt mèo không đến từ sự phát quang sinh học, mà là kết quả của một cơ chế phản xạ ánh sáng đặc biệt trong mắt chúng – một cấu trúc mang tên tapetum lucidum. Đây là lớp mô phản xạ nằm ngay phía sau võng mạc, chứa các sợi collagen và tế bào, giúp phản xạ lại ánh sáng không được hấp thụ trong lần đầu tiên. Nhờ đó, ánh sáng quay ngược trở lại võng mạc một lần nữa và được hấp thụ thêm, giúp tăng cường khả năng nhìn trong điều kiện thiếu sáng.

Cấu trúc sinh lý đặc biệt này là kết quả của quá trình tiến hóa, giúp mèo thích nghi với thói quen săn mồi vào ban đêm. Khả năng phản xạ ánh sáng cực kỳ hiệu quả của tapetum lucidum cho phép mèo tận dụng tối đa mọi tia sáng yếu, tăng cường độ tương phản và chiều sâu hình ảnh, từ đó phát hiện và xác định con mồi ngay cả trong bóng tối gần như tuyệt đối.

Ảnh minh họa

Khi ánh sáng chiếu vào mắt mèo, một phần được các tế bào hình que và hình nón trên võng mạc hấp thụ để truyền tín hiệu về não, trong khi phần còn lại xuyên qua võng mạc và phản xạ trở lại nhờ lớp tapetum lucidum. Chính ánh sáng được phản xạ này là nguyên nhân khiến mắt mèo phát sáng khi có ánh trăng, ánh sao hoặc đèn đường chiếu vào vào ban đêm.

Màu sắc ánh sáng phản chiếu từ mắt mèo cũng không giống nhau, tùy thuộc vào giống loài và đặc điểm của lớp tapetum lucidum. Một số con mèo có ánh mắt phát sáng màu xanh lá cây hoặc vàng, trong khi những con khác có thể phát ra ánh xanh lam hoặc đỏ, tạo nên vẻ bí ẩn và độc đáo cho từng cá thể.

Không chỉ là hiện tượng tự nhiên thú vị, đặc điểm sinh học này của mèo còn truyền cảm hứng cho giới khoa học trong việc phát triển công nghệ. Từ lĩnh vực quân sự đến y học và khoa học hình ảnh, các kỹ thuật mô phỏng cơ chế phản xạ ánh sáng của mắt động vật đang mở ra nhiều hướng nghiên cứu mới. Những ứng dụng như thiết bị nhìn đêm, nội soi hay máy ảnh chụp trong điều kiện ánh sáng yếu đều đang hưởng lợi từ hiểu biết này, giúp mở rộng giới hạn thị giác và khả năng quan sát của con người.

Hiện tượng mắt mèo phát sáng không chỉ là bằng chứng về khả năng thích nghi tuyệt vời của sinh vật này, mà còn là minh chứng cho sự kỳ diệu của tiến hóa tự nhiên. Việc khám phá các nguyên lý đằng sau ánh mắt lấp lánh ấy không chỉ giúp con người hiểu hơn về thế giới loài mèo, mà còn thắp lên nguồn cảm hứng để phát triển các công nghệ tương lai. Và đôi khi, những khám phá lớn nhất lại bắt đầu từ những chi tiết nhỏ bé, như đôi mắt phát sáng trong đêm của một chú mèo bình thường.