Khám phá làng đá cổ ở Cao Bằng

Khuổi Ky có 100% người dân số sinh sống là người Tày. Ngôi làng hiện gồm 14 căn nhà sàn làm bằng đá - yếu tốtạo nên sự đặc trưng độc đáo của ngôi làng này. Khuổi Ky được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là "Làng văn hóa truyền thống tiêu biểu của dân tộc ít người"năm 2008, trải rộng khoảng 1 ha, dựa lưng vào núi đá vôi, phía trước là khoảng đất rộng chừng 0,2 ha.

Khuổi Ky vẫn còn nguyên những ngôi nhà sàn cổ làm bằng đá với tuổi đời hàng trăm năm. Ảnh: Hà Cương

Những ngôi nhà sàn đá này có từ khoảng năm 1594 - 1677, khi nhà Mạc lên vùng đất Cao Bằng xây dựng thành quách để bảo vệ đất nước. Kiến trúc nhà lợp ngói âm dương, có ba gian chính, mỗi gian được ngăn bằng khung ván gỗ để thuận tiện cho việc sinh hoạt, móng nhà được làm bằng đá hộc và chân tảng kê cột cũng được làm bằng đá gia công lại.

Đá được trải dài trên những con đường cho đến bờ rào

Ở Khuổi Ky, đá được sử dụng rất nhiều trong sinh hoạt đời sống hàng ngày của đồng bào dân tộc. Nhà được xây bằng đá, vách đá móng được làm bằng đá hộc, chân tảng cũng được làm bằng đá và gia công lại. Đá cũng được sử dụng trong các công trình khác như hàng rào, đập nước, cối xay, bếp lò…Những ngôi nhà cũng được làm bằng đá, chắc chắn như một pháo đài.

Tường nhà và các lối đi vào đều được lát bằng đá. Ảnh: Mác Kham

Trong tâm thức của người dân, đá giống như vị thần linh che chắn, bảo vệ cho dân làng người Tày ở Khuổi Ky.