Luc Bussiere, một học giả đến từ Đại học Sterling (Anh) đã phân tích khả năng làm chủ hành tinh trong một kỷ nguyên hậu tận thế giống như trên phim của nhiều loài động vật, từ sâu cho đến khỉ, cũng như lý do vì sao loài vượn khó có khả năng đó (dù các nhà làm phim Hành tinh khỉ luôn muốn chúng ta tin vậy).
Theo ông, con người có thiên hướng chọn những "người họ hàng gần gũi" vào danh sách này. Bộ phim Hành tinh khỉ (Planet of the Apes) tưởng tượng rằng khỉ/vượn có thể nói được và sẽ ứng dụng các công nghệ của con người, nếu như chúng có thời gian và điều kiện để tiếp xúc. Nhưng các xã hội vượn khó lòng thừa hưởng được khả năng thống trị hành tinh của loài người, bởi lẽ sau chúng ta, khỉ/vượn cũng sẽ tuyệt chủng sớm.
Các đặc điểm sinh học gần gũi giữa người và vượn đồng nghĩa rằng, bất cứ điều kiện sống khắc nghiệt nào đã đẩy con người tới chỗ diệt vong thì cũng khó lòng bỏ qua cho vượn/khỉ.
Vậy liệu có một loài họ hàng nào xa hơn phát triển được trí thông minh như người và xây dựng được xã hội hay không? Khả năng này xem ra cũng rất nhỏ. "Trong số tất cả những loài được cho là từng chiếm lĩnh vị trí thống trị hành tinh trong suốt lịch sử hàng trăm triệu năm của trái đất, con người là loài duy nhất có trí thông minh đáng kể", vị học giả này phân tích.
Sự tiến hóa không "ủng hộ" trí thông minh vì lợi ích riêng, mà chỉ có như vậy thì khả năng sinh tồn và sinh sản, duy trì giống loài mới cao được. Vì thế, sẽ là sai lầm lớn nếu cố tưởng tượng hậu duệ của chúng ta không phải là một sinh vật thông minh hay sống trong cộng đồng lớn.
"Câu trả lời có thể gây thất vọng cho bạn, nhưng đồng thời cũng rất đáng sợ. Dù có lý do để tin rằng đó sẽ không phải là loài vượn biết nói, nhưng thú thực chúng tôi cũng không có bất cứ ý tưởng nào về loài vật sẽ thay thế con người cả", Luc thừa nhận.
Trong lịch sử của mình, Trái Đất đã chứng kiến nhiều đợt đại tuyệt chủng như sự biến mất của khủng long 65 triệu năm trước. Tiến trình đa dạng hóa sự sống sau mỗi thảm họa đó diễn ra tương đối nhanh và nhiều giống loại mới xuất hiện, rất khác với những vị tổ tiên đã bị tuyệt chủng để thích ứng với môi trường, điều kiện sống mới.