Không biết mặt trời mọc lúc nào nhưng tại sao gà trống luôn gáy đúng giờ mỗi ngày?

Gà trống gáy, bí ẩn của tự nhiên

Hành động gà trống gáy vào lúc bình minh đã trở thành một quy luật quen thuộc trong tự nhiên. Câu hỏi tưởng chừng như đơn giản này không chỉ khơi gợi sự tò mò mà còn khiến các nhà khoa học phải dành nhiều năm nghiên cứu để tìm ra lời giải đáp.

Phải đến năm 2013, câu trả lời mới được sáng tỏ. Thông qua các thí nghiệm của các nhà sinh học Nhật Bản, người ta phát hiện rằng tiếng gáy của gà trống vào sáng sớm có liên quan chặt chẽ đến sự tiết hormone kết hợp với tác động của ánh sáng. Trong não gà trống, tuyến tùng – cơ quan tiết hormone melatonin – đóng vai trò chính trong việc kiểm soát chu kỳ sinh học, bao gồm giấc ngủ và sự tỉnh táo.

Ảnh minh họa

Khi màn đêm buông xuống, tuyến tùng tiết melatonin, nhưng khi ánh sáng đầu tiên xuất hiện, quá trình này bị ức chế. Lúc đó, lượng melatonin thay đổi đột ngột kích thích gà trống gáy. Điều này cho thấy hành vi gáy của gà trống chịu sự chi phối bởi đồng hồ sinh học – một cơ chế được điều chỉnh bởi hormone và ánh sáng.

Đồng hồ sinh học và tiếng gáy báo hiệu

Đồng hồ sinh học là một hệ thống tự nhiên bên trong cơ thể, giúp sinh vật điều chỉnh các hoạt động sinh lý và hành vi theo chu kỳ nhất định. Ở loài gà, vốn hoạt động mạnh vào ban ngày, đồng hồ sinh học thích ứng để phù hợp với nhịp sống ban ngày. Tiếng gáy buổi sáng không chỉ đánh thức đồng loại mà còn bị tác động bởi các yếu tố môi trường như ánh sáng, thời tiết, và sự thay đổi giữa ngày và đêm.

Nghiên cứu còn chỉ ra rằng gà trống có thể cảm nhận ánh sáng trước cả khi mặt trời mọc. Mối liên hệ giữa thời gian gáy và độ cao của mặt trời đã được các nhà khoa học ghi nhận.

Lý do gà trống gáy

Thu hút bạn tình

Trong thế giới tự nhiên, hành vi thu hút bạn tình rất phổ biến. Gà trống không ngoại lệ. Vào mùa sinh sản, chúng tận dụng bộ lông rực rỡ cùng tiếng gáy vang dội để quyến rũ gà mái. Những con gà trống khỏe mạnh, có tiếng gáy to và mạnh mẽ thường dễ dàng chiếm ưu thế trong việc thu hút con cái.

Khẳng định địa vị và lãnh thổ

Gà trống là loài có tính lãnh thổ cao. Khi cảm thấy lãnh thổ bị xâm phạm, chúng sẵn sàng tấn công để bảo vệ khu vực của mình. Tiếng gáy buổi sáng còn là cách gà trống khẳng định vị thế trước các con khác. Theo quan sát của các nhà khoa học, con gà trống có địa vị cao nhất trong đàn thường là con gáy đầu tiên vào sáng sớm. Những con khác sẽ gáy theo thứ tự địa vị trong đàn.

Tìm kiếm thức ăn

Ngoài ra, tiếng gáy còn liên quan đến nhu cầu sinh tồn. Với thị lực kém vào ban đêm, gà trống dậy sớm đi kiếm ăn khi trời hửng sáng – thời điểm côn trùng xuất hiện nhiều. Khi tìm thấy nguồn thức ăn, chúng sẽ gáy để gọi gà mái tới.

Từ việc khẳng định vị thế, thu hút bạn tình đến tìm kiếm thức ăn, hành vi gáy của gà trống không chỉ đơn thuần là báo hiệu bình minh mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa sinh học quan trọng.