Loài động vật bé xíu 'mất tích' từ 80 năm trước bỗng được tìm thấy trên sa mạc ở Nam Phi

Chuột chũi vàng

Các nhà khoa học đang vui mừng khi một loài được cho là đã biến mất trong 80 năm qua đã được phát hiện lại còn sống khỏe mạnh. Chuột chũi vàng De Winton được nhìn thấy lần cuối vào năm 1936, nhưng giờ đây trở thành loài thứ 11 trong danh sách các loài bị mất bị truy nã gắt gao nhất của Re:wild được khám phá lại kể từ khi chương trình “Tìm kiếm các loài bị mất” ra mắt vào năm 2017.

Trông giống như một cục vàng sống dậy, chuột chũi vàng De Winton, Cryptochloris wintoni sống ở những bờ biển đầy cát và vùng cây bụi khô cằn. Việc tìm kiếm nó chưa bao giờ là điều dễ dàng vì nó là một con chuột chũi “bơi” trong bãi cát vàng và chắc chắn các nhà nghiên cứu đằng sau việc khám phá lại nó không hề dễ dàng.

Họ được giao nhiệm vụ khảo sát môi trường sống cồn cát dài tới 18 km (11,2 dặm) mỗi ngày để phát hiện chuột chũi bằng cách sử dụng DNA môi trường (eDNA), đây là DNA mà động vật thải ra khi chúng di chuyển trong môi trường với nhiều dạng, nhưng đối với động vật có vú nhỏ thì đó là tế bào da, lông và dịch cơ thể.

Việc này dễ hơn việc cố gắng theo dõi chuột chũi De Winton vì chúng có siêu năng lực khi nghe và phát hiện các nhiễu loạn bề mặt. Điều này có nghĩa là chúng đã tồn tại từ lâu trước khi một nhà khoa học có thể khai quật chúng từ cát nhưng kỹ thuật eDNA không hề dễ dàng.

Samantha Mynhardt, nhà di truyền học bảo tồn của Tổ chức Động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng (EWT) và Đại học Stellenbosch cho biết: “Việc chiết xuất DNA từ đất không phải là không có thách thức, nhưng chúng tôi đã mài giũa kỹ năng và cải tiến kỹ thuật của mình ngay cả trước dự án này, chúng tôi khá tự tin rằng nếu nốt ruồi vàng của De Winton ở trong môi trường, chúng tôi có thể phát hiện ra chúng bằng cách tìm và giải trình tự DNA của nó”.

May mắn thay, công sức bỏ ra đã được đền đáp khi 100 mẫu đất sau đó được nhóm nghiên cứu xác định rằng có một số loài chuột chũi vàng sống ở các cồn cát dọc bờ biển phía Tây Bắc Nam Phi. Có hai loài phổ biến hơn là chuột chũi vàng Cape và Grant – cũng như chuột chũi vàng Van Zyl, loài có nguy cơ tuyệt chủng và quý hiếm, nhưng phát hiện thứ tư và đáng ngạc nhiên nhất là loài chuột chũi vàng De Winton đã thất lạc từ lâu của chúng ta.

Cobus Theron, giám đốc bảo tồn cấp cao của EWT và là thành viên của nhóm tìm kiếm cho biết: “Mặc dù nhiều người nghi ngờ rằng chuột chũi vàng De Winton vẫn còn ở ngoài đó, nhưng tôi tin chắc rằng loài này vẫn chưa tuyệt chủng. Tôi nghĩ nó sẽ chỉ cần có phương pháp phát hiện phù hợp, thời điểm thích hợp và một đội ngũ đam mê tìm kiếm nó. Giờ đây, chúng tôi không chỉ giải được câu đố mà còn khai thác được biên giới eDNA, nơi có rất nhiều cơ hội không chỉ cho chuột chũi mà còn cho các loài bị thất lạc hoặc gặp nguy hiểm khác”.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Đa dạng sinh học và Bảo tồn.