Loại nấm được mệnh danh là 'thần dược' của núi rừng Tây Bắc

Đặc điểm và phân bố

Nấm ngọc cẩu, hay còn gọi là tỏa dương, củ gió đất, có tên khoa học là Cynomorium songaricum. Mặc dù được gọi là nấm, nhưng thực chất đây là một loài thực vật ký sinh thuộc họ Gió đất (Balanophoraceae). Loài cây này sống ký sinh trên rễ của những cây gỗ lớn trong rừng sâu.

Đặc điểm nhận biết:

Nấm ngọc cẩu có hình dáng đặc trưng với cán hoa lớn, màu đỏ sẫm hoặc tím sẫm, không có lá.

Nấm có mùi thơm nhẹ, đặc trưng giống thuốc bắc, đặc biệt rõ rệt khi phơi khô hoặc ngâm rượu.

Ảnh minh họa.

Nấm được chia thành hai loại chính: nấm đực và nấm cái. Nấm đực thường có hình chóp nhọn, dài hơn (khoảng 10-15cm), trong khi nấm cái có thân nhỏ hơn, hình dáng giống bắp ngô non.

Loại nấm có dược tính tốt nhất thường mọc ở vùng núi cao trên 1500m so với mực nước biển, đặc biệt là ở những vùng có khí hậu lạnh như Hoàng Liên Sơn, Tây Côn Lĩnh.

Tại Việt Nam, nấm ngọc cẩu phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái, Hòa Bình, Sơn La. Mùa thu hái thường rộ từ tháng 10 đến tháng 2 năm sau.

Công dụng trong y học cổ truyền và hiện đại

Theo y học cổ truyền, nấm ngọc cẩu có vị ngọt, tính ấm, tác động vào các kinh mạch của thận, gan và ruột già. Nấm được xếp vào nhóm thuốc bổ thận tráng dương, ích tinh huyết và nhuận tràng.

Một số công dụng nổi bật:

Tăng cường sinh lý: Đây là công dụng nổi tiếng nhất của nấm ngọc cẩu. Nấm được dùng để hỗ trợ điều trị các chứng yếu sinh lý, rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, di tinh ở nam giới.

Bồi bổ sức khỏe: Nấm giúp giảm mệt mỏi, tăng sức bền, phục hồi sức khỏe, đặc biệt là cho phụ nữ sau sinh.

Hỗ trợ xương khớp: Nấm ngọc cẩu có tác dụng giảm đau nhức xương khớp, mạnh gân cốt.

Hỗ trợ tiêu hóa: Với tính nhuận, nấm giúp cải thiện tình trạng táo bón, đặc biệt ở người cao tuổi.

Làm đẹp da: Nấm còn được dùng để bổ huyết, ổn định nội tiết tố, giúp làm sáng da, giảm nám và tàn nhang.

Giá trị kinh tế và thị trường

Nhờ những công dụng quý báu, nấm ngọc cẩu trở thành một loại dược liệu có giá trị kinh tế cao, mang lại nguồn thu nhập đáng kể cho người dân vùng cao.

Mỗi kg nấm tươi vừa được thu hái, còn nguyên lớp đất bám, đã có giá bán từ 400.000 đến 600.000 đồng, một con số đáng mơ ước với nhiều sản vật nông nghiệp khác.

Sau khi trải qua quá trình sơ chế tỉ mỉ và phơi sấy công phu, những bông nấm khô lại càng trở nên đắt giá, được chào bán với mức từ 1 triệu đến 1,5 triệu đồng mỗi kilogram.

Cá biệt, những bông nấm loại đẹp nhất, giữ được trọn vẹn hình dáng và chất lượng, có thể "chạm ngưỡng" 2 triệu đồng/kg, khiến chúng trở thành một trong những đặc sản đắt đỏ nhất của Việt Nam, sánh ngang với nhiều loại hàng nhập khẩu cao cấp.