Phát hiện “tàu ma” 1.100 năm tuổi mang dầu ô liu từ Dải Gaza: Manh mối về một tuyến thương mại huyền thoại

Cuộc khai quật nằm trong khuôn khổ Dự án Di sản cho Tương lai của Bộ Văn hóa và Du lịch Thổ Nhĩ Kỳ đã mang đến một phát hiện đầy bất ngờ: một con tàu buôn cổ đại, được mệnh danh là “tàu ma”, nằm sâu 45-50 mét dưới đáy biển, vẫn lưu giữ nhiều hiện vật nguyên vẹn sau hơn một thiên niên kỷ.

Một hiện vật từ "tàu ma" được đánh dấu - Ảnh: BỘ VĂN HÓA VÀ DU LỊCH THỔ NHĨ KỲ

Theo Heritage Daily, con tàu có niên đại từ thế kỷ thứ 9 hoặc 10, tức đã trôi qua khoảng 1.100 đến 1.200 năm. Nó được xác định là của người Philistine một dân tộc cổ sống tại khu vực Địa Trung Hải và từng hoạt động như một tàu buôn nhộn nhịp trên tuyến hải trình từ Dải Gaza đến vùng Anatolia.

Dù bị vùi lấp dưới đáy biển hàng thế kỷ, con tàu vẫn chứa đựng nhiều bình gốm cổ dạng amphora – những chiếc bình đặc trưng dùng để vận chuyển dầu ô liu thời xưa. Nhiều chiếc còn nguyên vẹn, thậm chí một số vẫn lưu giữ được hạt ô liu bên trong, làm sáng tỏ loại hàng hóa chính mà con tàu này chuyên chở.

Điểm đặc biệt là các đặc trưng hình dáng và hoa văn của những bình amphora này đã giúp các nhà khảo cổ truy ngược về nơi xuất phát của con tàu Dải Gaza, một vùng từng rất phồn thịnh vào thời kỳ đó nhờ ngành sản xuất dầu ô liu phát triển mạnh mẽ.

Giáo sư - Tiến sĩ Hakan Öniz từ Đại học Akdeniz nhận định: "Ô liu không chỉ là một loại hàng hóa mà còn là thực phẩm thiết yếu của thủy thủ vùng Địa Trung Hải suốt hơn 5.000 năm lịch sử."

Phát hiện mang tính đột phá này không chỉ mở ra cánh cửa nghiên cứu về mạng lưới thương mại hải dương cổ đại, mà còn nhấn mạnh vai trò then chốt của dầu ô liu trong đời sống kinh tế - xã hội của các nền văn minh thời bấy giờ. Nó cũng cho thấy Dải Gaza hiện là vùng đất chìm trong xung đột từng là một trung tâm thương mại quan trọng kết nối các nền văn minh bên bờ Địa Trung Hải.