Tập tục cho kiến đốt khi đến tuổi trưởng thành của bộ tộc ở sâu trong rừng Amazon

Kiến Paraponera Clavata là một loài kiến được đặt tên dựa trên sự đau đớn mà chúng gây ra. Loài kiến này dài khoảng 2,5 cm, sống trên cây và lá. Chúng ăn các côn trùng nhỏ và mật hoa. Paraponera Clavata có mặt trong các khu rừng từ Nicaragua đến Paraguay. Bản năng sinh tồn sẽ thôi thúc chúng cắn và bơm nọc độc khi bị quấy rầy. Nọc độc này làm ngưng trệ việc chuyển tải thông tin của các tế bào thần kinh, gây ra tê liệt cùng cơn đau dữ dội.

Tại bộ tộc Satere-Mawe, một chàng trai sẽ không được xem là đàn ông nếu không trải qua tập tục đeo găng tay cho kiến Paraponera Clavata đốt, được gọi là Tucandeira. Việc từ chối thực hiện Tucandeira là một sự xấu hổ và nhục nhã với cá nhân đó và gia đình.

Một cậu bé đang đeo găng tay để kiến đốt theo phong tục của thuộc bộ tộc Satere-Mawe. Ảnh: Merdeka

Lời nguyền Tucandeira cũng là điều mà các cậu bé phải e ngại. Những người già kể lại rằng Tucandeira là một cô gái xinh đẹp luôn bám theo các chàng trai. Cô đưa cho họ một món ăn đặc biệt không có trên thế giới này. Nếu ăn nó, chàng trai ban đầu đổ bệnh rồi dần dần sẽ chết. Vì vậy, phong tục này vừa để thử thách sự can đảm của các chàng trai, vừa để bảo vệ cơ thể họ.

Khi bắt đầu dậy thì, các cậu bé sẽ đi vào rừng cùng những chàng trai khác trong bộ tộc để tìm kiến Paraponera Clavata. Họ sẽ đốt lửa quanh tổ kiến, sau đó bắt kiến và cẩn thận đặt chúng vào chiếc găng tay đan kết từ lá cây với phần càng đốt quay vào trong. Vì những con kiến rơi vào trạng thái mất ý thức, chúng trở nên hung hăng và sẵn sàng tấn công bất cứ thứ gì gặp phải.

Trước khi Tucandeira bắt đầu, tay của các cậu bé được bôi sơn màu đen, lưng vẽ một con kiến màu đen đơn giản và những đường chạy dọc ngực, cánh tay, mặt. Cậu bé sau đó cho hai tay vào chiếc găng để nghi lễ bắt đầu.

Mỗi cậu bé được một vài người lớn khóa chặt tay, hát và nhảy. Những tiếng hát, tiếng bước chân nện thình thịch trong căn nhà nhỏ. Những người đàn ông sau đó chuyển sang đánh trống và tiếp tục như thế trong vòng 10-20 phút.

Các cậu bé bị đốt bởi không chỉ một mà hàng trăm con kiến suốt khoảng thời gian trên và phải đưa hai tay lên đầu. Những bài hát nhằm động viên và trao sức mạnh cho họ. Những con kiến chích vào mọi phần của bàn tay nhưng dù có đau đến cỡ nào, các cậu bé vẫn phải giữ bình tĩnh, không được tỏ ra đau đớn và sợ hãi. Chỉ cần rơi nước mắt, cậu bé sẽ phải thực hiện nghi lễ lại từ đầu cho đến khi nào không còn khóc nữa.

Găng tay chứa hàng trăm con kiến để thực hiện nghi lễ trưởng thành Tucandeira. Ảnh: Drip Tray

Tuy nhiên, nỗi đau khi bị kiến đốt không thể sánh được khi tháo những chiếc găng tay ra. Lúc này, màn tra tấn thực sự mới bắt đầu. Nọc độc của kiến lan tỏa khắp mạch máu của các cậu bé, kéo dài sự đau đớn và ảo giác trong khoảng 24 giờ (vì thế loài kiến Paraponera Clavata còn có tên là “kiến 24 giờ”).

Một người trong bộ tộc Satere-Mawe mô tả quá trình này giống như “nhúng hai bàn tay của bạn vào lửa”. Sau khi hoàn thành nghi lễ, các bé trai thường bị rơi vào tình trạng ảo giác, hai bàn tay sưng vù và tê liệt. Nỗi đau khủng khiếp này chưa phải đáng sợ nhất, bởi các cậu bé còn có nguy cơ tử vong cao do lượng độc tố mà cơ thể tiếp nhận.

Để trở thành một người đàn ông, các cậu bé Satere-Mawe có khi phải thực hiện Tucandeira tới 20 lần, trong suốt nhiều tháng và thậm chí nhiều năm.

Tuy nhiên, người ta nói rằng một khi hoàn thành Tucandeira, cơn đau dữ dội mà các cậu bé trải qua sẽ khiến họ vượt qua mọi nỗi sợ hãi về sau. Ngoài niềm tin mang tính tâm linh này, nọc độc của kiến Paraponera Clavata còn được coi là có tác dụng về mặt y học. Bộ tộc Satere-Mawe tin rằng nó có thể làm tăng sức đề kháng đối với bệnh sốt vàng da, sốt rét và các bệnh khác do muỗi gây ra.

Loài kiến Paraponera Clavata. Ảnh: Wikimedia Commons