Vì sao bạn có má lúm còn người khác thì không? Khoa học hé lộ câu trả lời bất ngờ!

Má lúm đồng tiền là gì?

Theo giải thích của các nhà khoa học, má lúm đồng tiền hình thành do một cơ tại vùng má có tên gọi là cơ zygomaticus major bị phân tách. Trước khi trẻ được sinh ra, cơ này có thể tách ra thành hai bó cơ riêng biệt: một bó nằm ở góc trên miệng và một bó nằm ở góc thấp hơn. Sự phân chia này tạo thành một vùng giống như chiếc "võng", cho phép da ở khu vực đó linh hoạt hơn khi cử động. Khi một người mỉm cười, các bó cơ này co lại, khiến phần da bị kéo lõm vào giữa hai bó cơ, tạo nên má lúm đồng tiền rõ nét. Trong khi đó, phần cằm chẻ thường bị nhầm lẫn với lúm đồng tiền nhưng thực chất lại không liên quan đến cơ bắp.

Trang McGill cho biết, cằm chẻ là hệ quả của sự không khép kín hoàn toàn của xương hàm dưới. Phần da ở vùng khuyết đó bị lõm vào, tạo nên đặc điểm cằm chẻ. Người có cằm chẻ có thể sờ thấy khoảng trống nhỏ nơi cằm, tuy nhiên đây là đặc điểm vô hại và có thể không được di truyền sang thế hệ sau.

Ảnh minh họa

Di truyền của má lúm đồng tiền

Má lúm đồng tiền là một đặc điểm di truyền theo cơ chế gene trội nằm trên nhiễm sắc thể thường. Điều này có nghĩa là tính trạng này không phụ thuộc vào giới tính của cha mẹ hay con cái, khác với các tính trạng di truyền liên quan đến giới tính. Với tính trạng trội, chỉ cần một bản sao gene duy nhất từ cha hoặc mẹ là con cái đã có thể sở hữu má lúm đồng tiền, trong khi đó các tính trạng lặn cần tới hai bản sao từ cả hai phía mới có thể biểu hiện ra ngoài.

Do đặc điểm này được mã hóa trên nhiễm sắc thể thường, bất kỳ ai cũng có khả năng mang một bản sao gene má lúm đồng tiền. Vì vậy, nếu chỉ một trong hai người – cha hoặc mẹ – có má lúm, con cái vẫn có khả năng thừa hưởng đặc điểm này. Tuy nhiên, khả năng di truyền cụ thể còn phụ thuộc vào tổ hợp gene mà cha mẹ mang theo.

Để hiểu rõ hơn về cơ chế này, các nhà khoa học thường sử dụng bảng Punnett để mô phỏng các tổ hợp gene có thể xảy ra ở thế hệ con cái. Ví dụ, nếu một trong hai cha mẹ mang kiểu gene Dd – tức chỉ có một bản sao của gene má lúm đồng tiền (ký hiệu là D), còn người kia có kiểu gene dd – tức không mang gene má lúm, thì thế hệ con cái của họ sẽ có 50% cơ hội thừa hưởng gene D. Điều này đồng nghĩa với việc một nửa số con sinh ra có khả năng có má lúm đồng tiền.

Trong trường hợp một trong hai cha mẹ có hai bản sao gene D (kiểu gene DD), còn người kia không mang gene (dd), thì toàn bộ con cái sinh ra đều sẽ nhận một bản sao gene D từ người cha hoặc mẹ, dẫn đến xác suất 100% có má lúm đồng tiền.

Một ví dụ thực tế được ghi nhận là trường hợp gia đình Jennifer Garner và Ben Affleck. Jennifer Garner có má lúm đồng tiền, còn Ben Affleck thì không. Tuy vậy, cả ba người con của họ – hai con gái và một con trai – đều có má lúm đồng tiền, cho thấy đặc điểm trội của gene D chỉ cần một bản sao cũng đủ để di truyền cho thế hệ kế tiếp.

Các nhà nghiên cứu cho rằng gene tạo má lúm đồng tiền nằm trên nhiễm sắc thể số 5. Gene này ảnh hưởng đến sự phát triển mô liên kết trong giai đoạn hình thành phôi thai, khiến cơ zygomaticus major phát triển không liền mạch, từ đó tạo ra đặc điểm má lúm đồng tiền.

Tạo má lúm đồng tiền nhân tạo

Từ xa xưa, nhiều nền văn hóa đã xem má lúm đồng tiền là biểu tượng của vẻ đẹp và sự may mắn. Trong văn hóa Trung Hoa, má lúm được xem là dấu hiệu của sự may mắn; trong khi đó, văn hóa Ả Rập coi đây là biểu tượng cho nét đẹp duyên dáng. Chính vì thế, nhu cầu tạo má lúm nhân tạo ngày càng phổ biến.

Ngày nay, phẫu thuật thẩm mỹ có thể tạo má lúm đồng tiền một cách khá đơn giản. Các bác sĩ sẽ tạo một vết sẹo nhỏ ở lớp hạ bì vùng má và loại bỏ một phần cơ tại khu vực đó. Khi người được phẫu thuật cười, phần da tại vị trí này sẽ bị lõm vào, tạo ra lúm đồng tiền trông tự nhiên như thật.

Má lúm đồng tiền – dù là tự nhiên hay nhân tạo – vẫn luôn là nét duyên được nhiều người yêu thích. Với sự phát triển của khoa học và y học, hiểu biết về đặc điểm này không chỉ giúp chúng ta trân trọng sự di truyền của cơ thể mà còn có thể lựa chọn thay đổi theo mong muốn cá nhân một cách an toàn và thẩm mỹ.