Violette Szabo, nữ điệp viên ưu tú của SOE trên đất Pháp

Để chuẩn bị cho chiến dịch D-Day, quân đội Đồng minh mất một vài năm lập kế hoạch, huấn luyện tỉ mỉ, tập trung quân đội và sau đó phối hợp tốt với các lực lượng trên không, trên biển và trên bộ cũng như liên kết chặt chẽ với lực lượng kháng chiến của Pháp.

Violette Szabo.

Đơn vị thực hiện chiến dịch đặc biệt của Anh (SOE) là lực lượng chủ yếu hỗ trợ các gián điệp xâm nhập vào nước Pháp đang bị Đức Quốc xã chiếm đóng để bí mật thiết lập mạng lưới tình báo, phối hợp với quân kháng chiến Pháp, vũ trang cho các đội du kích để từ đó tiến hành một loạt hành động phá hoại.

Một trong những gián điệp nổi tiếng nhất của SOE là Violette Szabo – một phụ nữ vừa dũng cảm vừa xinh đẹp. Với tên mã Corrinne, Szabo thực hiện hai nhiệm vụ trên đất Pháp.

Khi thực hiện nhiệm vụ thứ hai, ngay sau chiến dịch D-Day, Szabo đã bị bắt giữ bởi binh sĩ Sư đoàn SS “Das Reich” Panzer đang di chuyển vào Normandy sau cuộc tiến quân của phe Đồng minh.

Trước khi bị bắt, Szabo đã có một trận chiến nảy lửa với quân Đức, tạo cơ hội cho đồng đội của mình trốn thoát. Sau khi rơi vào tay Đức Quốc xã, Szabo bị đánh đập, tra tấn bởi mật vụ Gestapo và chuyển đến trại tập trung Ravensbrück, nơi cô bị xử tử vào tháng 1/1945. Lúc đó, Szabo chỉ mới 23 tuổi.

Người phụ nữ dũng mãnh gia nhập SOE

Szabo chào đời với tên Violette Reine Elizabeth Bushell tại vùng Levallois, thành phố Paris nước Pháp ngày 26/6/1921. Cha là người Anh và mẹ là người Pháp. Họ gặp nhau trong Chiến tranh thế giới lần 1 và có bốn con trai và chỉ một con gái là Violette.

Do sống chung với 4 anh em trai cũng như một số anh em họ nam giới khác nên Violette sớm có tính cách mạnh mẽ như con trai. Violette có thành tích xuất sắc trong môn điền kinh, thể dục dụng cụ, đạp xe và đặc biệt bắn súng. Mặc dù có chiều cao khiêm tốn, Violette vẫn tỏ ra dũng mãnh như một người đàn ông.

Trong suốt quãng đời thơ ấu, gia đìnhViolette đã từng chuyển tới London, sau đó cô cũng chuyển đến học ở Brixton. Ở tuổi 14, Violette hoàn thành việc học và đến làm thợ phụ cho một người thợ làm tóc trong một khoảng thời gian ngắn.

Violette và Etienne vào ngày cưới.

Khi chiến tranh thế giới lần 2 nổ ra, Violette là một nữ nhân viên bán nước hoa trong một cửa hàng bách hóa tại Woolworths. Trong những ngày đen tối của năm 1940 khi từng đoàn người Pháp yêu tự do chạy sang nước Anh, Violette đã gặp sĩ quan Quân đoàn Ngoại giao Pháp Etienne Szabo. Lúc đó Etienne đã 31 tuổi còn Violette mới 19 tuổi.

Họ bắt đầu một mối tình nóng bỏng và nhanh chóng đi đến hôn nhân chỉ 5 tuần sau đó. Ngay sau khi kết hôn, Etienne được quân đội điều động trở lại châu Phi; nơi anh phục vụ lần lượt ở Sénégal, Nam Phi và sau đó là Syria. Trong khoảng thời gian đó, Violette làm công việc nhân viên trực tổng đài điện thoại. Sau một thời gian ngắn, Etienne trở lại nước Anh và nhận được tin Violette mang thai đứa con đầu lòng.

Tiếp đến, Etienne được gửi trở lại đến Bắc Phi và bị giết chết tại El Alamein vào tháng 10/1942. Etienne Szabo không bao giờ được gặp con gái đầu lòng của mình tên là Tania sinh ngày 8/6/1942.

SOE được thành lập vào năm 1940 với mục đích phá hoại và sự chống phá mọi lực lượng thù địch. Sau khi chuyển đến văn phòng trên phố Baker ở London, SOE bắt đầu tuyển dụng rất nhiều đàn ông và phụ nữ và thật sự đã thu hút sự chú ý của người góa phụ Violette Szabo (hay thường gọi là Szabo).

Một thời gian ngắn sau cái chết của Etienne, Szabo nhận được lá thư mời đến phỏng vấn tại văn phòng SOE ở phố Baker. Với khả năng nói thông thạo tiếng Pháp và tiếng Anh, Szabo được chấp nhận. Sau đó, Szabo phải hoàn thành khóa huấn luyện bán quân sự ở Scotland với các kỹ năng chiến thuật để hoạt động bí mật – bao gồm Vũ khí, Phá hủy và Điều hướng Đêm và Ngày.

Violette Szabo và con gái Tania 2 tuổi.

Tiếp đến, Szabo tham gia khóa đào tạo đặc biệt ở Hampshire, bao gồm các môn: giao tiếp, mật mã, vũ khí, nhận diện đồng phục và chiến thuật trốn thoát. Mặc dù không được đánh giá là xuất sắc trong các môn học song Szabo đã vượt qua mọi kỳ thi.

Tuy nhiên, Szabo được đánh giá cao về mặt thể chất và được đồn đại là người bắn súng giỏi nhất trong lực lượng SOE. Sau khi hoàn thành khóa học ở Hampshire, nơi huấn luyện học viên cách hoạt động như một gián điệp bí mật, Szabo tập nhảy dù khỏi máy bay và mắt cá chân bị bong gân trong lần thử đầu tiên.

Szabo được đề nghị làm nhiệm vụ đầu tiên là giao liên cho Philippe Liewer, người đứng đầu một mạng lưới gián điệp bí mật ở Normandy. Đây là một thời gian cực kỳ bận rộn cho SOE. Trong giai đoạn chuẩn bị cho chiến dịch đổ bộ Normandy, SOE đã thực hiện 105 chuyến bay đến Pháp.

Đến quý 2 năm 1944, con số đó tăng vọt lên 1.665. Nhiệm vụ mà Szabo được giao là rất nguy hiểm. London nhận được một tin nhắn rằng phó tướng của Liewer là Claude Malraux đã bị bắt ở Rouen (Normady, Pháp).

Do Liewer không thể tự mình mạo hiểm đến Rouen nên vì vậy phải ở lại Paris và đề cử Szabo để đánh giá tình hình – một nhiệm vụ khó khăn hơn nhiều so với vai trò giao liên truyền thống.

Szabo đến Rouen như khách du lịch dưới danh tính giả của một thư ký tên là “Corinne Leroy”. Szabo dành 3 tuần để thực hiện một cuộc điều tra cẩn thận về những gì đã xảy ra với mạng lưới gián điệp bí mật ở Normandy. Thông tin nhận được sau đó là gián điệp tên Malraux và chuyên viên radio Isadore Newman của SOE đã bị Đức Quốc xã bắt giữ.

Ngoài ra, hơn 100 thành viên của nhóm kháng chiến rơi vào tay của mật vụ Gestapo. Szabo ngay lập tức đưa tin cho Liewer ở Paris rằng nhóm gián điệp hoạt động ngầm ở Normandy đã tan vỡ.

Ngoài ra, những tờ áp phích truy nã Liewer của Gestapo được dán khắp thị trấn Rouen. Liewer lập tức rời Pháp và bay trở lại Anh vào ngày 30/4/1944. Trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 5/1944, SOE đã chuyển giao đến các lực lượng kháng chiến Pháp 76.290 khẩu súng Sten, 27.961 súng ngắn, 16.945 súng trường, 3.441 khẩu Bren, 572 khẩu bazooka, 304 súng chống tăng và 160 súng cối.

Ngoài mạng lưới gián điệp SOE, 100 đội du kích được nhảy dù xuống đất Pháp để phối hợp chiến đấu với các các đơn vị kháng chiến đặc biệt của Pháp. Thành viên của các đội du kích SOE bao gồm người Anh, Mỹ và Pháp.

Trận chiến ngoan cường và cái chết anh hùng

Szabo đã chứng tỏ bản thân mình rất có năng lực và tình nguyện nhận một nhiệm vụ thứ hai với Liewer để cố gắng xây dựng lại mạng lưới gián điệp bí mật ở phía tây thành phố Limoges miền trung nước Pháp. Họ nhảy dù vào đêm 7/8/1944 ngay sau cuộc tiến công của quân Đồng minh. Vào sáng 10/6/1944, Liewer ra lệnh cho Szabo cùng với gián điệp SOE Jacques Dufour đi ô tô để gặp Jacques Poirer.

Căn cước giả của Violette Szabo mang tên “Corinne Leroy” khi thực hiện nhiệm vụ bí mật tại Pháp năm 1944.

Nhưng, cả nhóm không biết rằng Sư đoàn SS “Das Reich” Panzer đang di chuyển đến bờ biển và đi qua khu vực của họ. Szabo muốn di chuyển bằng xe đạp nhưng Dufour khăng khăng đi bằng ô tô – đó là sai lầm hết sức nghiêm trọng bởi vì quân Đức cấm người dân Pháp sử dụng phương tiện này.

Nếu nhìn thấy bất cứ người Pháp nào lái ô tô, ngay lập tức hành vi đó sẽ khơi dậy sự nghi ngờ với người Đức.

Szabo được trang bị súng Sten. Trên đường đi, họ tiếp nhận thêm một thành viên kháng chiến Pháp khác tên là Jean Bariaud. Khi bất ngờ nhìn thấy các rào chắn ở thị trấn Salon-la-Tour do quân Đức dựng lên để tìm tung tích Sturmbannführer Helmut Kampfe, một chỉ huy tiểu đoàn SS đã bị quân kháng chiến bắt cóc, Dufour lập tức chạy chậm lại cho Jean Bariaud nhảy khỏi xe để trốn vào rừng cảnh báo nhóm du kích về những gì đang xảy ra.

Szabo và Dufour cũng nhảy khỏi xe và bắt đầu nổ súng. Cuộc đấu súng khiến một phụ nữ Pháp bị giết khi xuất hiện từ một nhà kho gần đó.

Khi những chiếc xe bọc thép đến hiện trường, Szabo và Dufour chạy trốn qua một con suối và lên một ngọn đồi nơi Szabo bị xoắn mắt cá chân giống như cô đã bị thương trong quá trình huấn luyện nhảy dù của mình. Szabo dựa người vào thân một cây táo và nổ súng liên hồi chống lại quân Đức đủ lâu để Dufour trốn thoát. Cuối cùng Szabo bị bắt sau khi bắn hết đạn.

Quân Đức chuyển Szabo đến Sicherheitsdienst (SD, tổ chức mật vụ của lực lượng SS) ở Limoges, nơi cô bị thẩm vấn dã man trong 4 ngày. Sau đó quân Đức chuyển Szabo đến trụ sở Gestapo ở Paris, nơi cô tiếp tục bị tra tấn.

Cuối cùng, Szabo bị xích chung với chuyên viên radio SOE Denise Bloch và họ bắt đầu một hành trình kéo dài 10 ngày đến trại tập trung Ravensbrück.

Đến nơi, Szabo cố gắng khích lệ tinh thần của các tù nhân khác và từ chối làm lao động nô lệ trong nhà máy đạn dược Heinkel của quân Đức. Đầu tháng 10/1944, Szabo được chuyển đến một trại trừng phạt ở Konigsburg - nơi bị ép buộc lao động chân tay, chặt cây và dọn sạch cánh đồng bằng tay để xây dựng một sân bay. Nhưng bất chấp điều này, Szabo vẫn giữ vững tinh thần và luôn cố gắng tìm cách trốn thoát.

Với việc bị quân Đồng minh đẩy lùi trên mọi mặt trận, quân Đức không muốn các gián điệp SOE sống sót.

Sáng ngày 5/2/1945, Szabo bị xử tử với viên đạn bắn vào sau đầu trong khi bị buộc phải quỳ xuống trước sự chứng kiến của chỉ huy trại trừng phạt Fritz Suhren. Cùng với Szabo, hai nữ gián điệp SOE khác là Denise Bloch và Lilian Rolfe cũng bị xử bắn. Thi thể của họ sau đó được chuyển đến nhà hỏa táng.

Cuốn sách về Violette Szabo của tác giả Susan Ottaway.

Những công lao và sự hi sinh to lớn của Violette Szabo được chính phủ Anh trao tặng huân chương Thánh George và chính phủ Pháp tặng huân chương Thập Tự Chinh.

Một nữ anh hùng trong Chiến tranh thế giới lần 2 là Odette Churchill đã từng nói: “Violette Szabo là người phụ nữ dũng cảm nhất trong tất cả chúng ta”. Tháng 10/2009, một đài tưởng niệm Violette Szabo được dựng lên tại ở London để tưởng nhớ lòng dũng cảm và trung thành của nữ gián điệp SOE.