Xác ướp băng 5.300 năm tuổi trên đỉnh núi Alps, phát hiện khảo cổ vĩ đại nhất thế kỷ 20

Người băng Ötzi đã được tiết lộ dần dần thông qua các phân tích chi tiết và theo thời gian.

Tình cờ tìm thấy xác ướp hơn 5.000 năm tuổi

Người băng Ötzi được băng bảo quản nguyên vẹn sau hơn 5.000 năm.

Người băng Ötzi được tìm thấy bởi hai người đi bộ đường dài người Đức. Khi họ đang băng qua Đèo Tisenjoch ở độ cao 3.210 m so với Thung lũng Ötztal ở miền tây nước Áo vào tháng 9 năm 1991 thì phát hiện ra phần trên của cơ thể người nhô ra khỏi băng.

Xác ướp được tìm thấy trong tư thế nằm sấp. Cánh tay trái được chếch sang bên phải và ở dưới cằm.

Hersel, một trong hai người đi bộ, cho biết mùa hè năm đó đặc biệt ấm áp và nhiệt độ cao đã hỗ trợ cho việc phơi bày hài cốt của Ötzi. Bà nói: “Đã có một cơn gió ấm ở Sahara mang cát đến sông băng mà người băng Ötzi bị mắc kẹt. Vì vậy, sông băng lúc đó không phải là màu trắng tinh khiết mà được bao phủ bởi cát đỏ và tan chảy nhanh hơn."

Họ đã báo cho các nhà chức trách Áo và ban đầu họ nghĩ rằng thi thể là nạn nhân của một vụ tai nạn leo núi đáng tiếc. Giả định này đã thúc đẩy một nỗ lực khẩn cấp đưa thi thể ra khỏi băng vào ngày hôm sau.

Những người cứu hộ, không ai trong số họ được đào tạo về khảo cổ học, đã cố gắng đào Ötzi ra khỏi băng bằng cách sử dụng rìu và búa khoan. Trong quá trình này, các bộ phận của xác ướp - bao gồm hông và đùi trái cùng một số công cụ của ông - đã bị hư hại.

Thời tiết xấu đã làm ảnh hưởng đến nỗ lực để đưa cơ thể Ötzi khỏi băng, vì vậy các nhà chức trách đã cố gắng một lần nữa vào ngày hôm sau. Nỗ lực giải cứu mất nhiều thời gian hơn dự đoán, nhưng 5 ngày sau, xác ướp được giải thoát khỏi lớp băng và lộ diện hoàn toàn.

Một máy bay trực thăng chở xác ướp ra khỏi núi và người băng được chở đến Viện pháp y tại Đại học Y Innsbruck ở Áo. Tại đó, Konrad Spindler, một nhà khảo cổ học tại Đại học Innsbruck, đã kiểm tra các di vật và thông báo rằng xác ướp không phải là một người leo núi mà đã "ít nhất 4.000 năm tuổi".

Ướp xác tự nhiên

Băng đã bảo quản cơ thể thông qua quá trình ướp xác tự nhiên. Quá trình này liên quan đến việc bảo quản mô hữu cơ mà không cần sự can thiệp của con người như các ướp xác của một số người Ai Cập cổ đại, hoặc các hóa chất được sử dụng có chủ ý.

Ngoài môi trường cực lạnh, quá trình ướp xác tự nhiên có thể xảy ra trong môi trường khô cằn hoặc những nơi không có oxy.

Một phân tích carbon phóng xạ tiếp theo được thực hiện trên các mô của Ötzi cho thấy rằng, ông thậm chí còn già hơn 4.000 năm.

Kể từ khi phát hiện ra người băng Ötzi, những phân tích khoa học sâu rộng giúp chúng ta mở rộng hiểu biết về cuộc sống của Ötzi như thế nào và ông ấy chết như thế nào, cũng như tiết lộ thêm về khoảng thời gian mà ông ấy đã sống.

Các phân tích ban đầu tập trung vào các đặc điểm ngoại hình của Người băng. Ötzi cao khoảng 1,60 m và nặng khoảng 50 kg. Từ mức độ mỡ dưới da thấp trên cơ thể của người băng, các nhà nghiên cứu kết luận rằng Ötzi có một cơ thể gầy và ốm. Một phân tích về các xương (cấu trúc siêu nhỏ trong xương thường được sử dụng để xác định tuổi của bộ xương) trong xương đùi của ông cho thấy rằng ông qua đời ở tuổi 40.

Phân tích bằng kính hiển vi trong dạ dày của ông đã tìm thấy bằng chứng về vi khuẩn Helicobacter pylori, một loại vi khuẩn gây loét dạ dày và viêm dạ dày. Ông cũng bị mòn nhiều ở răng, và các khớp của ông - đặc biệt là hông, vai, đầu gối và cột sống - có dấu hiệu hao mòn đáng kể, cho thấy ông bị viêm khớp .

Hơn nữa, phổi của ông được phủ một lớp bồ hóng, cho thấy rằng ông có thể đã dành nhiều thời gian xung quanh các lò sưởi ngoài trời trong suốt cuộc đời của mình. Ông thậm chí còn có dấu hiệu sâu răng, bệnh nướu răng và chấn thương răng miệng.

Một bài báo năm 2012 được xuất bản trên tạp chí Nature Communications cũng tiết lộ rằng, ông có thể có đôi mắt nâu, nhóm máu O và không dung nạp lactose. Xu hướng di truyền của ông cho thấy nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành tăng lên, có thể đã góp phần vào sự phát triển của vôi hóa (mảng cứng) xung quanh động mạch cảnh.