Ngày hội hát then, đàn tính toàn quốc lần thứ 4

Năm nay, Liên hoan hát then, đàn tính lần thứ 4 được tổ chức là dịp để tôn vinh, bảo tồn, phát triển loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc này. Qua đó, cơ quan chức năng từng bước chuẩn bị tiến tới lập Hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận hát then, đàn tính là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Đêm khai mạc Liên hoan thực sự là một ngày hội giới thiệu, quảng bá các làn điệu then tiêu biểu. 300 nghệ nhân, nghệ sĩ, diễn viên của 10 tỉnh đã mang tới cho công chúng "bữa tiệc" phong phú, đa dạng, từ các làn điệu Then cổ trích trong các nghi lễ then, đến các tiết mục văn nghệ mới sáng tác dựa trên các làn điệu then, của các vùng then, múa then, tấu đàn then.

Với đồng bào các dân tộc Tày Nùng Thái, then nghĩa là thiên, thiên nghĩa là trời, hát then là điệu hát của thần tiên truyền lại, được truyền tụng trong dân gian, trở thành sản phẩm văn hóa lâu đời của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Thái và có sức lan tỏa trong đời sống lao động của người dân với các loại hình then: Cầu mong, Chúc tụng, Trung lễ, Đại lễ Cấp sắc.

Người làm then là người thực hiện các nghi lễ thời cúng, truyền tải những thông điệp trần gian tới thần linh thông qua việc đàn và hát. Thầy then là những người hát hay, đàn giỏi, lịch lãm, am hiểu truyền thống văn hóa dân tộc, có lòng nhân ái, luôn giữ phẩm chất lấy việc cứu người làm trọng.

Khi hành lễ, ngoài yếu tố tâm linh, thầy then thể hiện sự cuốn hút của diễn xướng then bởi nghệ thuật hát hay, đàn ngọt, múa dẻo. Họ tạo ra 3 thành tố nghệ thuật trong các lễ then, đó là nghệ thuật tạo hình; nghệ thuật biểu diễn; nghệ thuật ngữ văn dân gian thu hút người nghe, người xem ở cả hai phần chính: nghi lễ và phần hội.
 

Văn nghệ chào mừng tại đêm khai mạc hát then, đàn tính Lạng Sơn

Trước đó, vào sáng 4/11, tại hội thảo "Bảo tồn, phát huy nghệ thuật hát Then trong giai đoạn hiện nay", các đại biểu cho rằng, hát Then, đàn Tính không chỉ là một hình thức sinh hoạt tín ngưỡng dân gian lâu đời của các dân tộc Tày, Nùng, Thái ở các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta mà còn là loại hình diễn xướng dân gian tổng hợp, bao gồm đàn, hát, múa, trò diễn có sức hấp dẫn đặc biệt  trong đời sống sinh hoạt văn hóa dân tộc nơi đây.

Ý kiến của các đại biểu tại hội thảo sẽ được tổng hợp để làm phong phú thêm chứng cứ khoa học cho việc xây dựng Hồ sơ nghệ thuật Then trình UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể của nhân loại.

Hồng Lĩnh (Theo chinhphu.vn)