Những lưu ý với doanh nghiệp để không bị lừa đảo tại thị trường châu Phi

Châu Phi là một trong những thị trường cung cấp nguyên liệu đầu vào quan trọng cho Việt Nam. Năm 2014, kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ thị trường này đạt 1,68 tỷ USD, tăng 18,7% so với năm 2013.

Các mặt hàng Việt Nam nhập khẩu chính từ khu vực này vẫn là hạt điều, bông, gỗ và sắt thép phế liệu, kim loại. Một số thị trường nhập khẩu lớn của Việt Nam trong khu vực này là Bờ Biển Ngà, Nam Phi, Cameroon, CH Congo …

Tuy nhiên, gần đây xuất hiện hàng loạt doanh nghiệp châu Phi lừa tiền đặt cọc của nhà nhập khẩu Việt Nam, không chịu giao hàng hoặc không thanh toán tiền hàng khi nhập khẩu như cam kết trong hợp đồng.

Trước thực trạng đó, Bộ Công Thương đã đưa ra khuyến nghị đối với các doanh nghiệp.

Theo đó, các doanh nghiệp cần tích cực tham gia các đoàn nghiên cứu chính sách, khảo sát thị trường do Bộ Công Thương và các cơ quan xúc tiến thương mại tổ chức; tham dự các hội chợ, triển lãm quốc tế tổ chức tại mỗi nước và các cuộc hội thảo, diễn đàn doanh nghiệp song phương.

Doanh nghiệp cần chủ động tìm kiếm thông tin thị trường, cơ hội kinh doanh trên các trang web chính thức như trang www.vietnamexport.com, www.moit.gov.vn của Bộ Công Thương Việt Nam; qua Vụ Thị trường châu Phi, Tây Á, Nam Á (Bộ Công Thương) cũng như các Thương vụ, Đại sứ quán Việt Nam châu Phi như Algeria, Ai Cập, Morocco, Nam Phi, Nigeria.

Hạn chế việc tìm kiếm và giao dịch với khách hàng qua các trang mạng Internet.

Đối với vấn đề thanh toán xuất nhập khẩu, doanh nghiệp nên đề nghị đối tác sử dụng phương thức tín dụng chứng từ L/C (Letter of Credit) không hủy ngang mở tại các ngân hàng uy tín, đồng thời hạn chế cho khách hàng trả chậm.

Tuyệt đối không nên sử dụng hình thức thanh toán D/A (Document Acceptance - nhờ thu chấp nhận chứng từ) đối với các khách hàng ở châu Phi, vì khi khách hàng đề nghị hình thức thanh toán này, rất có thể doanh nghiệp xuất khẩu sẽ bị mất hàng.

Nếu sử dụng hình thức thanh toán D/P (Document against Payment - nhờ thu kèm chứng từ), doanh nghiệp Việt Nam cần phải kèm theo điều khoản tiền đặt cọc (deposit). Tùy từng mặt hàng, doanh nghiệp cần đưa ra các mức % deposit để bảo đảm an toàn cho các đơn hàng của mình, tốt nhất là 30% trở lên.

Về nhập khẩu hàng từ châu Phi, cần tiến hành kiểm định hàng hóa thông qua tổ chức giám định quốc tế có uy tín tại nước sở tại trước khi đưa hàng lên tàu (qua các công ty như Bitec International SA, Văn phòng Veritas).

Doanh nghiệp Việt Nam nên cố gắng đàm phán với nhà cung cấp để không phải đặt cọc tiền hoặc đặt cọc tối thiểu. Đối với những đơn hàng đầu tiên, chỉ nên mua với khối lượng nhỏ.

Khi đàm phán và ký kết hợp đồng với đối tác châu Phi, các doanh nghiệp nên lựa chọn những phương thức giao hàng, thanh toán an toàn, có lợi về mình, để tránh trường hợp nhà nhập khẩu không nhận hàng nhằm ép giảm giá.

Hợp đồng phải quy định rõ cơ quan giải quyết tranh chấp (trọng tài hay tòa án) để làm cơ sở cho việc giải quyết khi tranh chấp phát sinh.