“Ngựa thồ” Il-112V - Máy bay vận tải tương lai của quân đội Nga

Một sự kiện được mong đợi gần đây đối với ngành công nghiệp hàng không Liên bang Nga là việc máy bay vận tải quân sự hạng nhẹ Il-112V, được chế tạo theo đơn đặt hàng của Bộ Quốc phòng Nga, đã hoàn thành chuyến bay thử nghiệm thứ hai thành công.

Chuyến bay thử nghiệm đầu diễn ra tại Hiệp hội sản xuất máy bay Voronezh (VASO) năm 2019. Trong suốt chuyến bay thử nghiệm, các chuyên gia đã kiểm tra các chế độ hoạt động khác nhau của động cơ, đo độ ổn định và khả năng điều khiển máy bay, hoạt động của các hệ thống của nó.

Sau khi Il-112V hạ cánh, theo kết luận của các chuyên gia, chuyến bay thử nghiệm kéo dài nửa giờ diễn ra như mong đợi. Đặc biệt, động cơ máy bay UEC-Klimov hoạt động bình thường và đạt được sự hài lòng của đơn vị chế tạo.

Vượt qua vòng thử nghiệm

Máy bay vận tải Il-112V vốn được thiết kế để thay thế dòng An-24 và An-26 đã lỗi thời trong biên chế quân đội Nga. Dòng máy bay mới đã nhận được đánh giá cao từ các chuyên gia phương Tây. Tờ The National Interest của Mỹ nhấn mạnh, cỗ máy mới của Nga, mặc dù có cấu trúc và giống với An-140 của Ukraine, nhưng có các chỉ số hiệu quả về nhiên liệu, phạm vi bay và chi phí bảo dưỡng tốt hơn. Và một một đóng góp phần đáng kể của sự công nhận này thuộc về các nhà chế tạo động cơ trong nước.

Máy bay vận tải quân sự Il-112V thực hiện thành công chuyến bay thử nghiệm thứ hai. Ảnh: Rostec.ru

Đối với công ty ODK-Klimov (một thành viên của Công ty chế tạo máy Thống nhất, thuộc Tập đoàn nhà nước Rostec), lần thử nghiệm thứ hai hôm 30-3 của máy bay Il-112V là niềm tự hào lớn, bởi họ chính là đơn vị phát triển động cơ cánh quạt phản lực TV7-117ST, nhân tố đảm bảo thành công của Il-112V.

Ông Vsevolod Eliseev, kỹ sư thiết kế trưởng của công ty ODK-Klimov cho biết, để đảm bảo chương trình bay của máy bay Il-112V, một loạt thử nghiệm đã được thực hiện đối với động cơ TV7-117ST và cánh quạt AV-112. Theo đó, công ty thiết kế đã thực hiện kiểm tra phạm vi tuổi thọ của các thiết bị và đặc biệt là thời gian hoạt động của động cơ trên 700 giờ.

Bốn giai đoạn thử nghiệm bay của động cơ đã được thực hiện thành công trong phòng thí nghiệm bay của IL-76LL. Đồng thời công việc được thực hiện trên thực địa, bao gồm kiểm tra các hoạt động chung và tốc độ bay.

Hiện tại, công ty ODK-Klimov đang hoàn thành phần các bài kiểm tra để xác nhận tuổi thọ của động cơ trên 600 giờ. Trước đó đơn vị chế tạo đã sản xuất tổng cộng 7 động cơ dự phòng và 3 cặp động cơ để thử nghiệm trên máy bay.

Tháng 9-2016, các thử nghiệm đầu tiên của TV7-117ST tại nhà máy của ODK-Klimov đã được thực hiện. Một năm sau, các chuyến bay thử nghiệm của động cơ phản lực cánh quạt được tiến hành tại phòng thí nghiệm bay Il-76LL. Kết quả, vào tháng 8 năm ngoái, giao thức ký kết về việc hoàn thành tổ hợp các thử nghiệm động cơ của phòng thí nghiệm bay.

Đồng thời với công việc nghiên cứu và phát triển trên động cơ TV7-117ST, công ty ODK-Klimov cũng chú trọng đến việc phát triển phiên bản dân dụng - động cơ TV7-117ST-01 dành cho máy bay Il-114-300, lần đầu tiên cất cánh vào tháng 12-2020. Từ thời điểm đó đến cuối tháng 3-2021, có 9 chuyến bay của nguyên mẫu đầu tiên số 108 đã được thực hiện, với động cơ TV7-117ST-01.

Hàng Nga chính hiệu

Khi tạo ra động cơ phản lực cánh quạt TV7-117ST cho thế hệ máy bay vận tải nội địa mới cho quân đội, các nhà chế tạo đã áp dụng các giải pháp thiết kế hiện đại, giúp tăng hiệu suất bay và độ an toàn khi vận hành của máy bay. Hiện tại công suất động cơ ở chế độ cất cánh tối đa đạt 3.100 mã lực và ở chế độ khẩn cấp có thể tăng lên 3.600 mã lực.

Mức tiêu thụ nhiên liệu cụ thể của động cơ ở mức tốt nhất thế giới. Theo đó với khối lượng không quá 500kg, mức tiêu hao nhiên liệu riêng của động cơ nhỏ hơn 200 gam một mã lực trong một giờ hoạt động. Do đó, động cơ TV7-117ST được đánh giá là mạnh mẽ hơn, nhẹ hơn và tiết kiệm nhiên liệu hơn so với động cơ AI-24 của Ukraine, được lắp trên máy bay An-26.

Động cơ TV7-117ST do Nga nghiên cứu và chế tạo. Ảnh: Rostec.ru

Ngoài ưu điểm trên, động cơ TV7-117ST là “trái tim” hàng không hoàn toàn do Nga phát triển. Đây là một trong những kết quả sáng giá nhất của chương trình thay thế hàng nhập khẩu do UEC-Klimov thực hiện thành công. Theo đó, động cơ TV7-117ST được lắp ráp hoàn toàn từ các linh kiện trong nước.

Việc sản xuất chúng được thực hiện với sự hợp tác rộng rãi của các doanh nghiệp Nga, không chỉ giúp loại bỏ sự phụ thuộc vào nhập khẩu trong ngành hàng không, mà còn cải thiện đặc tính kỹ thuật của sản phẩm được thay thế.

Hơn nữa, việc cải tiến phiên bản dân dụng TV7-117ST-01 sẽ giúp chúng trở thành động cơ tiêu chuẩn cho các máy bay chở khách Il-114-300. Theo các chuyên gia, việc sử dụng một động cơ máy bay thống nhất sẽ giúp giảm chi phí sản xuất và trở thành điển hình cho việc chuyển giao công nghệ quân sự sang lĩnh vực dân sự. Công ty UEC-Klimov cũng dự kiến, động cơ phiên bản dân sự TV7-117ST-01 sẽ được cấp giấy chứng nhận muộn nhất là vào đầu năm 2022.

Ngoài ra, một tính năng khác của động cơ cải tiến không chỉ ở hệ thống điều khiển tự động do UEC-Klimov (tạo ra nhằm kiểm soát hoạt động của động cơ máy bay), mà còn cả cánh quạt AV-112 do công ty NPP Aerosila phát triển. Chúng có đặc tính lực kéo cao, đặc biệt là trong điều kiện máy bay cất cánh.

Bộ điều khiển điện tử BARK-65STM do công ty UEC-Klimov sản xuất, sẽ thực hiện các chức năng điều khiển, giám sát động cơ và cánh quạt. Theo đó, việc kiểm soát tổng hợp như vậy giúp phát huy tối đa tiềm năng của các đặc tính của động cơ và cánh quạt, cũng như tăng hiệu suất của động cơ điện.

Với ý tưởng phát triển đơn vị truyền động cánh quạt được tối ưu hóa cho động cơ phản lực TV7-117ST cho ngành hàng không quân sự và dân dụng, nhà thiết kế Vladimir Korzhukov của UEC-Klimov đã được trao Giải thưởng quốc gia do Cục Hợp tác kỹ thuật quân sự liên bang trao tặng.

Sản xuất hàng loạt vào năm 2023

Theo các chuyên gia, chặng đường phát triển của vận tải cơ hạng nhẹ Il-112V không hề dễ dàng. Điều này trước hết là do công việc thiết kế bị gián đoạn rất nhiều. Hơn nữa, giai đoạn ban đầu vào năm 1993, Nga bắt đầu xem xét khả năng phát triển phiên bản máy bay chở khách, với 44 chỗ ngồi. Chỉ đến tháng 12/2014, Bộ Quốc phòng Nga và Công ty cổ phần mang tên S.V. Ilyushin (thuộc Tập đoàn nhà nước Rostec) đã ký hợp đồng về việc phát triển và chế tạo máy bay vận tải quân sự hạng nhẹ Il-112V.

Máy bay này được thiết kế để vận chuyển vũ khí hạng nhẹ và thiết bị quân sự, hàng hóa và quân nhân, cũng như vận chuyển nhiều loại hàng hóa khác nhau, với trọng lượng tối đa lên đến 5 tấn.

Máy bay vận tải hạng nhẹ tiên tiến Il-112V của Nga. Ảnh: Rostec.ru

Theo các chuyên gia, đặc điểm chính của máy bay vận tải Il-112V là hệ thống điện tử hàng không, vật liệu và linh kiện đều do Nga sản xuất. Il-112V sẽ có thể đạt tốc độ bay 470 km/h. Độ cao bay tối đa sẽ là 7.600m và tầm bay (với tải trọng tối đa) đạt 1.200 km.

Đáng chú ý, Il-112V là máy bay vận tải quân sự đầu tiên được chế tạo ở Nga sau thời kỳ hậu Xô viết. Kể từ năm 2014, việc chế tạo đã được thực hiện tại nhà máy S.V. Ilyushin. Theo kế hoạch, việc sản xuất hàng loạt Il-112V sẽ bắt đầu vào năm 2023. Máy bay sẽ được sản xuất 12 chiếc xe mỗi năm.

Ngày nay thị trường máy bay vận tải quân sự thế giới đang ngày càng ưu tiên các máy bay hạng nhẹ. Điều này chủ yếu xuất phát từ kinh nghiệm của các hoạt động quân sự trong các cuộc xung đột nhỏ, khi thường phải di chuyển nhanh một hoặc hai container hàng hóa hoặc 20-30 quân nhân trên một quãng đường tương đối ngắn, với hệ thống đường băng giới hạn chỉ 700-800m.

Việc sử dụng máy bay vận tải hạng nặng cho những mục đích này thường bị loại trừ, do các đặc tính kỹ thuật không phù hợp. Phương án sử dụng các máy bay vận tải quân sự hạng trung là không hợp lý, khi xét theo khía cạnh kinh tế. Do đó, các máy bay vận tải hạng nhẹ Il-112V được xem là lựa chọn lý tưởng.

Nhìn chung, các nhà phát triển Nga rất lạc quan về triển vọng của loại máy bay vận tải mới. Ban đầu, quân đội Nga sẽ phải thay thế khoảng 150 chiếc An-26 lỗi thời, kể cả những phiên bản đặc biệt của chúng. Ngoài ra, Il-112V cũng có triển vọng thay thế khoảng 600 máy bay An-26 như trên đang hoạt động ở nhiều quốc gia khác.