Chuyên gia Nga chỉ toan tính của Thổ Nhĩ Kỳ với S-400 và Patriot

Tuyên bố trên được ông Borisov đưa ra khi có cuộc trả lời phỏng vấn với Kênh Rossiya-24: "Rất có thể họ (Ankara) sẽ tiếp tục thực hiện hợp đồng S-400 thứ 2 với chúng tôi, mọi cuộc thảo luận đang tiến hành rất thuận lợi và cởi mở".

Thương vụ S-400 tiếp theo giữa 2 bên càng khả quan hơn khi ngay trước khi phó Thủ tướng Nga đưa ra tuyên bố này, một quan chức giấu tên thuộc văn phòng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ tiết lộ: "Thời điểm mua lô tên lửa S-400 thứ hai chỉ là câu hỏi mang tính kỹ thuật. Tôi nghĩ nó sẽ sớm diễn ra.

Chúng tôi hy vọng sẽ ký các hợp đồng mới trong nửa đầu năm 2020. Hợp tác kỹ thuật quân sự với Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ giới hạn ở việc cung cấp S-400. Chúng tôi có kế hoạch lớn hơn phía trước", giám đốc Mikheev của Tập đoàn xuất khẩu vũ khí Nga cho biết thỏa thuận mới có thể cho phép Thổ Nhĩ Kỳ tự sản xuất một số thành phần của hệ thống S-400.

Thổ Nhĩ Kỳ và Nga ký thỏa thuận mua tên lửa S-400 trị giá 2,5 tỷ USD vào tháng 12/2017. Mỹ nhiều lần phản đối hợp đồng, cho rằng S-400 không tương thích với hệ thống phòng thủ của NATO và đe dọa tới tiêm kích tàng hình F-35.

Washington đã gạt Ankara khỏi chương trình siêu tiêm kích F-35, từ chối bàn giao 105 máy bay F-35A nước này đặt mua và loại bỏ các tập đoàn quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ khỏi dây chuyền sản xuất siêu tiêm kích F-35 để đáp trả.

Trong cuộc gặp ở Washington hồi đầu tháng 11, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan rằng nước này cần từ bỏ S-400 và Mỹ sẵn sàng bán cho Thổ Nhĩ Kỳ các hệ thống Patriot thay thế. Tuy nhiên, Erdogan sau đó tiết lộ ông đã nói với Tổng thống Trump rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không từ bỏ tên lửa S-400, bởi Ankara và Moskva có mối quan hệ rất tốt.

Nhưng điều đặc biệt trong tuyên bố của ông Erdogan là dù ông khẳng định không từ bỏ S-400 nhưng vẫn sẵn sàng mua tổ hợp Patriot nếu Mỹ đồng ý bán và đạt được thỏa thuận về giá. Giải thích lý do muốn mua cả hai hệ thống trên, ông Erdogan khẳng định việc đa dạng hóa các hệ thống phòng thủ là cần thiết.

Nhận định về toan tính của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, Chủ tịch Nhóm công tác liên ủy ban về hợp tác quốc tế và ngoại giao công chúng Phòng Xã hội Liên bang Nga, nhà khoa học chính trị Sergei Markov nói: "Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đang xu nịnh Mỹ. Ông Erdogan thương lượng với chúng ta, sau đó với ông Trump, và cuối cùng là giành được phần thắng, khi củng cố được nền quốc phòng của mình với cả S-400 Triumph và Patriot.

Sau khi mua S-400, Thổ Nhĩ Kỳ đã giữ được cả chủ quyền của họ. Tuy nhiên, dù thế nào họ vẫn phải mua Patriot, bởi đây là điều kiện chính của ông Trump để có thể bán máy bay chiến đấu F-35 tối tân – thứ mà họ rất cần. Ngoài ra, ông Trump cũng có thể đè bẹp ông Erdogan bằng các biện pháp trừng phạt mới, và đó là lý do thứ hai họ cần mua Patriot", ông Markov nhận định.

Và mặc dù việc mua Patriot có vẻ như là một sự nhượng bộ đối với người Mỹ, nhưng trên thực tế, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đang chiến thắng trên tất cả các mặt trận. Các hệ thống phòng không của Mỹ sẽ không chỉ mua cho có – chúng có đất để sử dụng, tuy nhiên, S-400 mới đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì an ninhcho Thổ Nhĩ Kỳ.

"Hôm nay tôi đã có buổi nói chuyện với các đồng nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ. Và bạn có biết họ nói gì với tôi không? Họ nói: Patriot sẽ bảo vệ Thổ Nhĩ Kỳ khỏi kẻ thù, còn S-400 bảo vệ cung điện của Erdogan khỏi người Mỹ. Phải thừa nhận có logic ở đây – đặc biệt là khi tính đến thực tế rằng, đã từng có những nỗ lực lật đổ Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ bởi các đơn vị không quân được cho là do người Mỹ hỗ trợ", chuyên gia Nga tiết lộ.

Ý định của Ankara đã khá rõ ràng nhưng kế hoạch muốn mua cả S-400 và Patriot của nước này khó có thể thực hiện được bởi điều kiện của ông Trump đưa ra để Thổ được phép mua Patriot là phải không được phép mua mới, phải hủy bỏ, lưu kho hoặc hoặc bán lại S-400 cho một bên khác.