Iran ra tối hậu thư cho Phương Tây để cứu vãn thỏa thuận hạt nhân

Tổng thống Hassan Rouhani ngày 8/5 đã tuyên bố trên sóng truyền hình quốc gia rằng nước này sẽ dừng thực hiện một số cam kết trong thỏa thuận hạt nhân JCPOA vì Mỹ đang gây sức ép dồn dập lên Iran và châu Âu không hành động đủ mạnh mẽ phản đối hành động của Washington.

JCPOA được ký kết năm 2015 giữa Iran và 6 cường quốc (P5+1) gồm Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp và Đức. Theo thỏa thuận này, Iran cam kết sẽ từ bỏ chương trình sản xuất vũ khí hạt nhân, đổi lại, phương Tây sẽ dỡ bỏ dần các lệnh trừng phạt với Tehran.

Năm ngoái, Mỹ đã rút khỏi JCPOA và trong suốt thời gian qua, Washington đã tung ra các biện pháp trừng phạt, gây áp lực tối đa lên nền kinh tế Iran. Trong khi đó, các thanh sát viên hạt nhân từ các tổ chức quốc tế xác nhận rằng Tehran tuân thủ nghiêm chỉnh các điều khoản mà nước này cam kết.

Tehran cho biết họ sẽ không bỏ nước nặng và các thành phẩm còn dư trong quá trình làm giàu uranium. Theo JCPOA, Iran phải có nghĩa vụ loại bỏ những vật liệu này nếu chúng vượt quá ngưỡng nhất định trong quá trình sản xuất.

Ông Rouhani tuyên bố cho châu Âu thời hạn 60 ngày để thảo luận về những mối quan tâm của Iran, chủ yếu trong ngành dầu khí và ngân hàng, 2 lĩnh vực mà các lệnh cấm vận đơn phương của Mỹ đang nhắm tới. Sau đó, nếu các bên gồm Iran có thể thống nhất hướng đi, Tehran sẽ tiếp tục tuân thủ theo JCPOA.

Ngược lại, Iran cảnh báo rằng họ sẽ không làm theo nghĩa vụ được quy định trong thỏa thuận và sẽ có những động thái mới.

JCPOA là thỏa thuận được ký kết dưới thời cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama. Người kế nhiệm, Tổng thống Donald Trump cho rằng văn bản này thỏa thuận “một chiều” và “lẽ ra không bao giờ nên tồn tại” cũng như gây bất lợi cho Washington.

Căng thẳng giữa Mỹ và Iran đang tiếp tục leo thang căng thẳng khi cuối tuần qua, Washington cho biết họ sẽ điều nhóm tác chiến tàu sân bay USS Abraham Lincoln và phi đội máy bay ném bom tới gần Iran để “nắn gân” Tehran.

Truyền thông Mỹ dẫn nguồn thạo tin ẩn danh cho biết Washington dường như đang nghi ngờ Iran mang các tên lửa đạn đạo tầm ngắn tới Vịnh Ba Tư và quan ngại động thái này có thể gây nguy hiểm cho Mỹ và các đồng minh của họ trong khu vực như Ả rập Xê út, Qatar, Bahrain.

CNN dẫn nguồn tin cho biết, Lầu Năm Góc đang cân nhắc mang thêm các lá chắn tên lửa Patriot tới khu vực nói trên.